Ενώ η κυβέρνηση ετοιμάζεται να φέρει στη Βουλή για ψήφιση, τις πρώτες ημέρες του Μαΐου, το πακέτο των μέτρων συνοδεύοντάς το με το «γλυκαντικό» των αντιμέτρων, στην πραγματικότητα οι αποφάσεις για τα τελευταία θα ληφθούν περισσότερο από ένα χρόνο αργότερα, μετά τη λήξη του τρίτου μνημονίου, τον Αύγουστο του 2018.
Μάλιστα, η σχετική απόφαση θα ληφθεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο τα τελευταία χρόνια κινείται συστηματικά στην απαισιόδοξη κατεύθυνση, επομένως δύσκολα μπορεί να ελπίζει κάποιος σε γενναιόδωρες αποφάσεις. Η συνεισφορά των υπόλοιπων θεσμών θα είναι απλώς επικουρική.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, τα κείμενα της συμφωνίας (αναθεωρημένα μνημόνια), που συζητούν τις ημέρες αυτές οι δύο πλευρές στο Χίλτον, αναφέρουν ότι το ποια και πόσα αντίμετρα μπορούν να εφαρμοστούν θα αποφασιστεί, ανάλογα με την «υπεραπόδοση» των στόχων του ελληνικού προϋπολογισμού, κατά την τελική αξιολόγηση του μνημονίου. Ετσι, αν του χρόνου τον Αύγουστο, καθώς θα εκπνέει το τρίτο μνημόνιο, εκτιμηθεί πως ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019 θα ξεπεραστεί π.χ. κατά 0,3% του ΑΕΠ, θα εφαρμοστούν μόνο αντίστοιχης έκτασης αντίμετρα. Αντιθέτως, εάν δεν υπάρχει υπεραπόδοση, δεν θα εφαρμόζονται καθόλου αντίμετρα.
Με την ίδια διαδικασία, στο τέλος του μνημονίου, θα αποφασιστεί, εξάλλου, εάν θα εφαρμοστούν το 2019 μόνο τα μέτρα μείωσης των συντάξεων και στη συνέχεια, το 2020, η μείωση του αφορολογήτου ή –σε περίπτωση υστέρησης έναντι του στόχου του 3,5% του ΑΕΠ– θα έρθουν όλα τα μέτρα μπροστά, το 2019.
Ετσι, είναι πιθανό, σε μια ακραία περίπτωση, το 2019 να δουν οι συνταξιούχοι μειώσεις έως 360 ευρώ στις συντάξεις τους (υπολογίζεται πλαφόν στα 20-25% της κύριας σύνταξης) και οι φορολογούμενοι επιπλέον φόρους 650 ευρώ (σ.σ. σε κάποιες περιπτώσεις, συνταξιούχοι και φορολογούμενοι, θα ταυτίζονται) και να μην υπάρχουν καθόλου αντίμετρα.
Στην αντίθετη, ιδανική, περίπτωση, υψηλών υπεραποδόσεων, θα εφαρμοστούν κανονικά οι μειώσεις συντάξεων το 2019 και του αφορολογήτου το 2020, ενώ θα υπάρχει περιθώριο και για τα αντίμετρα. Σε αυτή την περίπτωση, εκτιμάται πως στον φορολογικό τομέα ίσως υπάρξει συνολική ελάφρυνση για κάποια, μεσαία μόνο, εισοδήματα.
Τα αντίμετρα, σύμφωνα με τα κείμενα των μνημονίων, κατανέμονται ως εξής:
Φορολογικά, ύψους 1% του ΑΕΠ. Εξ αυτών 0,7-0,8% του ΑΕΠ (1,2-1,4 δισ. ευρώ) θα αφορά παρεμβάσεις στη φορολογία εισοδήματος (μέσω της μείωσης του χαμηλού συντελεστή και των συντελεστών εισφοράς αλληλεγγύης, εκτός από τους πολύ υψηλούς), 0,1%-0,2% του ΑΕΠ (180-360 εκατ. ευρώ) θα αφορά μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων και άλλο 0,1% του ΑΕΠ (180 εκατ. ευρώ) μείωση του ΕΝΦΙΑ.
Κοινωνικές δαπάνες, ύψους 1% του ΑΕΠ. Περιλαμβάνουν επιδότηση σχολικών γευμάτων, ενίσχυση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, μείωση της συμμετοχής των συνταξιούχων στη δαπάνη αγοράς φαρμάκων, επενδύσεις δημοσίων έργων.
Εφόσον υπάρξει συμφωνία στο πακέτο μέτρων και αντιμέτρων τις επόμενες ημέρες, προγραμματίζεται να συνεδριάσει, πιθανώς με τηλεδιάσκεψη, το Euroworking Group, προκειμένου να αξιολογήσει την πρόοδο και να καθορίσει τι πρέπει να ψηφιστεί από την ελληνική Βουλή, ώστε να μπορέσει να πάρει απόφαση το Eurogroup της 22ας Μαΐου για την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης.
Εν τω μεταξύ, θα κινηθούν και οι διαδικασίες διαπραγμάτευσης για την ελάφρυνση του χρέους, ενδεχομένως στο περιθώριο του G7 στο Μπάρι της Ιταλίας, στις 11-13 Μαΐου.
Το θέμα του χρέους είναι ακόμη ανοιχτό, αλλά αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι ακόμη κι αν δεν κλείσει έως το Eurogroup της 22ας Μαΐου (όπως δείχνει αυτήν τη στιγμή να είναι το πιθανότερο σενάριο) υπάρχουν περιθώρια για μια απόφαση έως τον Ιούνιο, χωρίς να προκληθεί μεγάλη ζημιά.
Ούτως ή άλλως, σημειώνουν ευρωπαϊκές πηγές, η εκταμίευση της δόσης (περίπου 7 δισ. ευρώ) εφόσον λάβει σχετική απόφαση το Eurogroup της 22ας Μαΐου, θα γίνει κάποια στιγμή τον Ιούνιο. Και αυτό γιατί μετά την πολιτική απόφαση των υπουργών Οικονομικών, τον λόγο θα έχουν τα εθνικά κοινοβούλια και το διοικητικό συμβούλιο του ESM, κάτι που συνεπάγεται χρονική καθυστέρηση κάποιων εβδομάδων. Στο διάστημα αυτό, θα κληθεί το ΔΝΤ να αποφασίσει τι θα κάνει.
Υπενθυμίζεται ότι ένα μήνα μετά, τον Ιούλιο, το ελληνικό Δημόσιο πρέπει να είναι σε θέση να πληρώσει λήξεις ομολόγων 7,4 δισ. ευρώ.