Τον Μάικ και τον Τσικ (φωτογραφία) τους είδαμε πρόσφατα στο σινεμά διά χειρός Φατίχ Ακίν, με τον δεύτερο να δίνει το όνομά του στην ταινία («Tschick»), αν και στα Ελληνικά αποδόθηκε ως «Βερολίνο, γεια», όπως δηλαδή και το βιβλίο στο οποίο βασίστηκε, το μπεστ σέλερ του Γερμανού Βόλφγκανγκ Χέρντορφ – κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική. Ο Μάικ, ο αφηγητής της ιστορίας, και ο Τσικ, δύο έφηβοι αμφότεροι περιθωριοποιημένοι από τη σχολική ελίτ, κουβαλώντας ένα σωρό ανησυχίες και απογοητεύεις αλλά και μια ικανή ποσότητα τρέλας και αυθορμητισμού, αποφασίζουν να κλέψουν ένα Lada: με αυτό φεύγουν από το Βερολίνο και περιπλανιούνται, επαναστάτες με αιτία την ηλικία τους, στη γερμανική επαρχία. Ο Ακίν ακολουθεί τις σελίδες του βιβλίου και μας χαρίζει μια πολύχρωμη εφηβική περιπέτεια, ευχάριστη και διασκεδαστική, εν πολλοίς χάρη στους άριστα δουλεμένους χαρακτήρες των δύο πρωταγωνιστών αλλά και στις πολύ ιδιαίτερες φάτσες των νεαρών ηθοποιών που επιλέχθηκαν να τους υποδυθούν.
Η ανάγνωση του βιβλίου προσφέρει κι άλλα πράγματα. Ο αφηγητής (Μάικ) έχει κάπως διαφορετική υπόσταση και, ειδικά όσο προχωρούν οι σελίδες και ξεκινά το βασικό τμήμα της ιστορίας, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν πρόκειται για μια καλοφτιαγμένη καρικατούρα, αλλά για μια ολοζώντανη εκδοχή του σύγχρονου εφήβου. Ο Μάικ Κλίνγκενμπεργκ είναι ο Γερμανός Χόλντεν Κόλφιλντ και το «Βερολίνο, γεια» το ισοδύναμο του «Φύλακα στη σίκαλη» του 21ου αιώνα. Εφηβοι και οι δύο, οριακά αποδεκτοί από το περιβάλλον τους, αποφασίζουν να περιπλανηθούν στο σύμπαν των «μεγάλων» και, χάρη στην ευφυΐα των δημιουργών τους, το μήνυμα περνάει: και τότε και τώρα, η ανάβαση προς την ενήλικη ζωή είναι ένας γολγοθάς. Το «Βερολίνο, γεια» γράφτηκε το 2010 και η φήμη του ακόμα εξαπλώνεται. Σταδιακά θα πάρει τη θέση του ως ένα από τα βιβλία που σημάδεψαν την ευρωπαϊκή λογοτεχνία της δεκαετίας.
Η ιστορία διακλαδίζεται
Κλείνοντας το «Βερολίνο, γεια», εύχεσαι να ήταν λίγες σελίδες μεγαλύτερο, να είχες να διαβάσεις έστω ένα κεφάλαιο ακόμα. Το κενό αυτό καλύπτεται πλέον από το «Εικόνες της μεγάλης σου αγάπης», που μόλις κυκλοφόρησε (επίσης από τις εκδόσεις Κριτική) και αποτελεί, θα λέγαμε, spin-off της πρώτης ιστορίας. Ο Χέρντορφ εδώ χτίζει μια ιστορία γύρω από τη 14χρονη Ιζα, εκείνο το μυστηριώδες αγοροκόριτσο που οι Μάικ και Τσικ γνώρισαν σε μια χωματερή όταν έψαχναν πεταμένα λάστιχα. Στις λίγες σελίδες όπου εμφανίστηκε τότε η Ιζα, ήταν σκέτη απόλαυση. Ενα αυθάδες αγρίμι με μια παράδοξη γοητεία. Εδώ, στο δικό της βιβλίο, μας συστήνεται από την αρχή, σε ένα άθροισμα αλλόκοτων περιστατικών που συναντά στο μελαγχολικό οδοιπορικό της. Θαυμάσια η σκηνή όπου συναντά τους Μάικ και Τσικ, καθώς μας δίνεται η ευκαιρία να ξαναδιαβάσουμε την ιστορία της γνωριμίας τους από τη δική της οπτική.
Στη σκιά της πραγματικότητας
Ολα αυτά μένουν στη σκιά όσων μαθαίνουμε από το κατατοπιστικό επίμετρο που υπογράφει, όπως και τη μετάφραση, ο Απόστολος Στραγαλινός. Πρόκειται για ένα μικρό χρονικό της συγγραφής του «Εικόνες της μεγάλης σου αγάπης», ενός καιρού που συνδέεται άμεσα με την κατάληξη της ζωής του Χέρντορφ, στα 48 του χρόνια. Νωρίτερα είχε διαγνωστεί με καρκίνο και την ιστορία της Ιζας την έγραψε εξαντλημένος από τις επεμβάσεις και την εξέλιξη της ασθένειας. Το βιβλίο ολοκληρώθηκε με πολύ κόπο, απαιτώντας συνεχείς πνευματικές και σωματικές υπερβάσεις. Μέχρι που κάποια στιγμή η σύντροφός του έγραψε στο ιστολόγιό του το εξής: «Τέλος. Ο Βόλφγκανγκ Χέρντορφ αυτοπυροβολήθηκε τη Δευτέρα 26 Αυγούστου 2013 στις 23.15, στην όχθη του καναλιού Χοεντσόλερν». Με τη γνώση των παραπάνω, το βιβλίο διαβάζεται διαφορετικά. Στα λόγια της Ιζας ακούμε τη φωνή του συγγραφέα. Η κραυγή αγωνίας της κοπέλας είναι η δική του κραυγή. Η νεότητα που περιγράφει είναι παροδική και αυτός το γνωρίζει καλύτερα απ’ όλους. ■