«Κάποια νόσος εμβρυακή/ του έδωσε αντί για μάτια/ μεγάλα βουβά εξογκώματα./ Τυφλός.// Βράδυ τον άρπαξε ένας μαύρος σκύλος./ Φώναζε το άσπρο κουρέλι στο στόμα του/ σπαραχτικά.// Κάποιος εμβριθής θεολόγος/ να μας εξηγήσει εδώ γιατί/ έπρεπε ο Μάτιας να γεννηθεί και να πεθάνει».
Ο κύριος Γκρι διαβάζει το υπέροχο, κλασικό πια, «Βιβλίο των γάτων» του Νίκου Δήμου, που κυκλοφορεί εκ νέου από τις εκδόσεις Πατάκη και στέκεται στο σπαρακτικό «Ο Μάτιας», καθώς επίσης σε όλα εκείνα τα ποιήματα που μιλούν για γάτους μάχιμους, για γάτους εραστές, για γάτες συντροφικές, διακριτικές και αθόρυβες, για γάτες θηλυκά και γάτους μοναχικούς, για γατιά περίεργα για τα πάντα, που βλέπουν παντού το παιχνίδι. Διαβάζει κι εκείνα τα ποιήματα για τις χωρίς ανάσα γάτες στη μέση της εθνικής οδού, με τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά να περνούν από δίπλα τους αδιάφορα.
Ο κύριος Γκρι με ρωτάει έπειτα εάν ήξερα τι συνέβη στη Μεγάλη Βρετανία στο ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν ήξερα και μου είπε.
Ως γνωστόν, ο πόλεμος στην Ευρώπη ξέσπασε με τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία την 1η Σεπτεμβρίου του 1939. Δύο ημέρες αργότερα, στις 3 Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός Νέβιλ Τσάμπερλεν ανακοίνωσε από το ραδιόφωνο του BBC την επίσημη κήρυξη του πολέμου στη Γερμανία. Ηταν το ξεκίνημα του λεγόμενου «Ψεύτικου πολέμου» (Phoney War): για έναν χρόνο περίπου, επικράτησε απόλυτη ησυχία στο εσωτερικό της Γηραιάς Αλβιώνας.
Εκείνη την πρώτη εβδομάδα, 3-10 Σεπτεμβρίου 1939, οι πειθαρχημένοι Βρετανοί πολίτες επέστρεψαν όσα βιβλία είχαν δανειστεί στις δημοτικές και δημόσιες βιβλιοθήκες, έραψαν μαύρες κουρτίνες για την επιβεβλημένη συσκότιση, συγκέντρωσαν κονσέρβες – και όσοι είχαν κατοικίδια, έσπευσαν στους κτηνιάτρους. Βλέπετε, εκείνη η πρώτη, αδιατάρακτη, εβδομάδα του πολέμου στη Βρετανία στιγματίστηκε από τη μαζική ευθανασία περίπου 400.000 σκύλων και γάτων. Ο τρόμος των βομβών και της πείνας, η ενδεχόμενη υποχρεωτική εγκατάλειψη σπιτιών, οδήγησαν τα «αφεντικά» σε μια παράλογη κίνηση.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι, κτηνίατροι, φιλοζωικές εταιρείες προσπάθησαν να αποτρέψουν τον κόσμο· εις μάτην. Μέχρι που παρουσιάστηκε έλλειψη χλωροφόρμιου στη αγορά. Κι ωστόσο, όπως γράφει στο πολύ φρέσκο βιβλίο της η Hilda Kean («The Great Cat and Dog Massacre. The Real Story of World War Two’s Unknown Tragedy», εκδ. University of Chicago Press), παρά τον δημόσιο θρήνο, η παράλογη αυτή θηριωδία αποσιωπήθηκε.
Κοιτάζω την 11χρονη Ζιζού, τη γάτα της σημερινής φωτογραφίας, και νιώθω πως θα μου ήταν αδιανόητο να της κάνω κάτι τέτοιο. Αν με έβρισκε η βόμβα θα με έβρισκε μαζί της. Ο κύριος Γκρι μού χαμογελάει κι επιστρέφει στον Νίκο Δήμου και στο ποίημά του «Νινί»: «Πώς ξέρει, κάθε φορά πού πονάω,/ κι έρχεται κοντά μου/ όλο μάτια./ Πώς ξέρει, κάθε φορά που σκέφτομαι,/ και κάθεται ακίνητη/ να συγκεντρωθώ./ Πώς με νιώθει, πριν από μένα,/ και κινείται σωστά,/ πατάει άψογα, στέκεται σίγουρα,/ πάντα./ Τόσα χρόνια γάτα μου,/ ούτε μία λάθος στιγμή.// Ποιος άνθρωπος,/ ποιος άνθρωπος/ θα το μπορούσε;».