Κωνσταντίνος Μητσοτάκης: Ενας μεγάλος δάσκαλος

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης: Ενας μεγάλος δάσκαλος

4' 39" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ηταν μετά τις εκλογές του 1990. Μόλις είχα επιστρέψει από την εκπαιδευτική μου άδεια στο Παρίσι και αναλάβει και πάλι τα καθήκοντά μου ως παρέδρου στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Ενα απόγευμα κτύπησε το τηλέφωνο στο σπίτι. Ηταν ο τότε γενικός γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου Ευάγγελος Βολουδάκης, ο οποίος μου πρότεινε να αναλάβω τα καθήκοντα συνεργάτη του πρωθυπουργού σε θέματα δημοσίου δικαίου. Απόρησα, γιατί με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη δεν γνωριζόμουν καθόλου. Δέχθηκα όμως αμέσως, γιατί τον θαύμαζα και ήθελα να βοηθήσω την κυβέρνηση στο μεταρρυθμιστικό της έργο. Επειτα, δεν είναι και λίγο πράγμα νέος πάρεδρος να είσαι σύμβουλος πρωθυπουργού.

Από την πρώτη μας συνάντηση, υπήρξε μεταξύ μας μια εκπληκτική χημεία. Με έκανε να νιώσω άνετα, με αντιμετώπισε ως ισότιμο και με ενθάρρυνε να λέω ευθαρσώς τη γνώμη μου. Το έκανα, γιατί κατάλαβα ότι είχα απέναντί μου έναν άνθρωπο που τον ενδιέφερε η αλήθεια, για να μπορεί να κρίνει σωστά.

Με είχε φωνάξει πρώτη φορά στο πρωθυπουργικό γραφείο για να του πω τη γνώμη μου για το θέμα που είχε ανακύψει μεταξύ κυβέρνησης και Συμβουλίου της Επικρατείας για τα καταστήματα που θα διατηρούνταν στο μέγαρο του Αρσακείου μετά την εγκατάσταση σε αυτό του Δικαστηρίου. Το θέμα αυτό είχε προκαλέσει μεγάλη ένταση. Δέχθηκε την εισήγησή μου να συσταθεί μία επιτροπή που θα λάμβανε υπόψη και τη στάση του δικαστηρίου. Ενιωθα ότι είχα περάσει το πρώτο τεστ με επιτυχία.

Μια πιο δύσκολη στιγμή αφορούσε το Κέντρο Αποκατάστασης που ήθελε να ανεγείρει η αείμνηστη Μαρίκα Μητσοτάκη, στην Πεντέλη. Ο πρωθυπουργός μού είχε πει να μελετήσω το θέμα. Είχε προηγηθεί συνάντησή του με τον τότε πρόεδρο του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Μιχάλη Δεκλερή. Οι δύο άνδρες, έντονες προσωπικότητες και οι δύο, δεν είχαν συμφωνήσει.

Στη σύσκεψη ήταν παρόντες γενικοί γραμματείς, κυβερνητικοί αξιωματούχοι, καθηγητές Νομικής και άλλοι. Ολοι παρότρυναν τον πρωθυπουργό να αγνοήσει τις όποιες δυσκολίες και το ΣτΕ και να προχωρήσει, δεδομένου άλλωστε ότι το έργο ήταν για θεάρεστο σκοπό. Εγώ διαφώνησα, καθώς είχα συμπεράνει ότι η έκταση όπου επρόκειτο να ανεγερθεί το Κέντρο ήταν δασική. Επικράτησε σιωπή. Τότε, προς κατάπληξή μου, ο πρωθυπουργός σήκωσε το τηλέφωνο και έδωσε εντολή στον αρμόδιο υπουργό να σταματήσει το έργο. Μόλις τελειώσαμε, τον βρήκα και του είπα: «Σας υποβάλλω την παραίτησή μου!». «Γιατί;», μου είπε. «Γιατί μόνος και αντίθετα με τις γνώμες όλων των άλλων σταμάτησα ένα σημαντικό έργο που είχε συλλάβει η γυναίκα σας». «Μου φαίνεται όμως ότι είχες δίκιο», μου λέει. «Θα μπλέκαμε αλλιώς!»

Ενα ακόμα επεισόδιο: Είχαμε πάρει εντολή να συντάξουμε μια διάταξη με την οποία να κλείνει το ζήτημα της «αγοράς του αιώνα». Στενός του όμως φίλος και διακεκριμένος νομικός μάς τηλεφωνούσε και μας έλεγε ότι η αληθής βούληση του πρωθυπουργού ήταν να μην κλείσει το θέμα και ότι επ’ ουδενί λόγω δεν έπρεπε να γίνει τέτοια ρύθμιση. Μην έχοντας πάρει αντίθετη εντολή από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, εμείς προχωρούσαμε κανονικά. Τότε λοιπόν ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης μού πρότεινε να καταλάβω τη θέση του Ελληνα δικαστή στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο, που θα έμενε κενή. Κατάλαβα ότι ήθελαν να με απομακρύνουν από το πρωθυπουργικό γραφείο, αλλά δεν είπα τίποτα. Ζήτησα ραντεβού με τον πρωθυπουργό και τον ρώτησα αν έδωσε εντολή να φύγω. Οταν του αποκάλυψα τι μου είχε προταθεί, μου είπε: «Δεν έχεις να πας πουθενά! Σε θέλω εδώ!». Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης δεν εγκατέλειπε ποτέ τους συνεργάτες του.

Μετά τις εκλογές του ’93 ακολούθησε μια δύσκολη περίοδος. Τότε, αντί να απομακρυνθούμε ήρθαμε πράγματι πολύ κοντά. Την περίοδο αυτή γνώρισα τον ατρόμητο, τον αγέρωχο, τον άκαμπτο Κρητικό, που τίποτα δεν τον έσκιαζε. Ετοιμος πάντα να αγωνιστεί και να επιβάλει το δίκιο του.

Επί πάνω από είκοσι έτη τον επισκεπτόμουν σταθερά δύο ή τρεις φορές το μήνα, στο γραφείο ή στο σπίτι. Το τελετουργικό ήταν πάντα το ίδιο. Ο Μανούσος έφερνε τις τσικουδιές και τον καφέ και η συζήτηση άρχιζε. Παλαιότερα ο πρόεδρος κάπνιζε στα κρυφά και κάποιο τσιγαράκι, που έκανε τράκα από τον Μανούσο. Η θεματική των συζητήσεων ακολουθούσε συγκεκριμένη ροή: από τη Δικαιοσύνη, στα εσωτερικά, στα διεθνή. Δεν ήμαστε υπεράνω και κάποιων κουτσομπολιών. Πολλές φορές, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, μας καλούσε σε στενή παρέα για πρόγευμα ή για γεύμα στο σπίτι του, όπου γευόμασταν τις συνταγές της αείμνηστης Μαρίκας και τα φοβερά κρητικά προϊόντα.

Κυρίως όμως απολαμβάναμε το υψηλό επίπεδο των συζητήσεων. Ο πρόεδρος συνήθιζε να αφήνει τους άλλους να μιλάνε και παρενέβαινε στο τέλος. Ηταν απίθανα οξυδερκής, ευφραδής και σαφής σε αυτά που έλεγε.

Θα τελειώσω με μια προσωπική εμπειρία, ιδιαίτερα συγκινητική για μένα, από τις μέρες που ήμουν υπηρεσιακός πρωθυπουργός. Επικοινωνήσαμε και είπαμε να τα πούμε από κοντά. Πώς όμως; Αποκλείσαμε την περίπτωση να έρθει στο Μαξίμου. Του είπα να πάω εγώ σπίτι του στη Ρηγίλλης. Κατηγορηματικά μου το απέκλεισε. «Είσαι πρωθυπουργός», μου είπε, «αυτό δεν γίνεται». Τελικά βρήκαμε έναν έντιμο συμβιβασμό: το πρωθυπουργικό γραφείο στη Βουλή. Εκεί είχα τη χαρά και την τιμή, κατά τη διάρκεια της σύντομης θητείας μου, να υποδέχομαι τον πρόεδρο, ευθυτενή με το μπαστούνι του, και να συζητάμε περί σοβαρών και ελαφρών θεμάτων.

Η ζωή τα έφερε έτσι, ώστε να έχω την ευκαιρία να συνεργαστώ με έναν ηγέτη που σημάδεψε τη σύγχρονη ελληνική Ιστορία. Που έβαλε τη χώρα μας στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων. Δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει τις περισσότερες, όμως χάραξε τον δρόμο. Ηταν ένας ηγέτης που δεν δίστασε να πει την αλήθεια στον κόσμο, και ένας άνθρωπος με μεγαλοψυχία, μεγαθυμία, περίσσευμα καρδιάς, ακλόνητο στήριγμα στους φίλους του. Είχε την ικανότητα να παραμερίζει τα όποια εμπόδια, να βλέπει μακριά και να ενώνει. Το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν το καλό της χώρας. Ηταν για μένα ένας μεγάλος δάσκαλος.

* Ο κ. Παναγιώτης Πικραμμένος είναι πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας ε.τ. και πρώην υπηρεσιακός πρωθυπουργός.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή