Στα αντικείμενα που διευκολύνουν την καθημερινότητά μας αλλά περνούν απαρατήρητα πολλές φορές κρύβεται μια ολόκληρη ιστορία. Ενα από αυτά είναι το ψαλίδι με την πλαστική πορτοκαλιά λαβή, ένα εργαλείο με πολλαπλές χρήσεις σήμερα. Κάποτε αποτέλεσε καινοτομία.
Το ψαλίδι αυτό, το πρώτο που σχεδιάστηκε προ 50ετίας με πλαστική λαβή για να αντικαταστήσει τα σιδερένια, που ήταν βαριά και δύσχρηστα, είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά προϊόντα της Fiskars αλλά και της Φινλανδίας. Χάρη στο εργονομικό του σχέδιο, έχουν πουληθεί πάνω από ένα δισ. κομμάτια σε όλον τον κόσμο, υποστηρίζει η φιλανδική εταιρεία. Φέτος, στα 50ά «γενέθλιά» του, έχει δρομολογηθεί τιμητική έκθεση στο Μουσείο Σχεδίου του Ελσίνκι τον επόμενο μήνα.
«Η επιτυχία του αποδίδεται, κατά κύριο λόγο, στις εργονομικές του επιδόσεις – το σχήμα και το κράτημα της λαβής. Είναι πολύ εύχρηστα, κάτι που δεν ίσχυε για τα σιδερένια ψαλίδια πριν από αυτό», σχολιάζει ο Πέκα Κόρβενμα, καθηγητής Σχεδίου στο Πανεπιστήμιο Ααλτο της Φινλανδίας. Μιλώντας στο αμερικανικό ειδησεογραφικό δίκτυο CNN, προσθέτει ότι «είναι το πιο διαδεδομένο σχέδιο σε φινλανδικό προϊόν. Οταν μιλάμε για ψαλίδια, εννοούμε τα Fiskars».
Μέχρι το 1967, τα ψαλίδια κατασκευάζονταν από σίδερο και χρησιμοποιούνταν κυρίως από ράφτες. Το κόστος τους, δε, ήταν ιδιαίτερα υψηλό. Το σχέδιο του Ολοφ Μπράστομ αποτέλεσε καινοτομία για την εποχή, λόγω του σχεδίου της λαβής και της χρήσης πλαστικού. Αρχικά, η φινλανδική εταιρεία σκόπευε η λαβή να ήταν μαύρη ή κόκκινη ή πράσινη, αλλά ένας τεχνίτης χρησιμοποίησε πορτοκαλί, διότι αυτό το χρώμα είχε απομείνει στο μηχάνημα.
Σε εσωτερική ψηφοφορία της Fiskars, καθιερώθηκε, τελικά, το πορτοκαλί, εγκαταλείποντας τα υπόλοιπα χρώματα. «Ο τεχνίτης ήθελε να χρησιμοποιήσει πορτοκαλί για να μην πάει χαμένο. Οταν οι υπάλληλοι της Fiskars είδαν το τελικό αποτέλεσμα στα τέσσερα χρώματα –μαύρο, κόκκινο, πράσινο και πορτοκαλί–, το τελευταίο κέρδισε με εννέα ψήφους υπέρ και επτά κατά», τονίζει η Μαρίκα Ορκάμο, αντιπρόεδρος μάρκετινγκ στη Fiskars. Καθοριστικό ρόλο στη διαχρονικότητα του προϊόντος διαδραμάτισε επίσης το γεγονός ότι, εκτός από τη λαβή που ήταν πλαστική, το υπόλοιπο κατασκευάστηκε από ατσάλι, το οποίο δεν ήταν τόσο ακριβό όσο το σίδερο. Η παραγωγική διαδικασία απλουστεύθηκε και έγινε πολύ πιο οικονομική, δηλώνει η κ. Ορκάμο.
Μεγάλη ώθηση στην επέκταση της εταιρείας δόθηκε από τη δημιουργία εργοστασίου κατασκευής ψαλιδιών στις ΗΠΑ έπειτα από μια δεκαετία, το 1977, διαδίδοντας τη χρήση των ψαλιδιών σε διάφορα μεγέθη και για διαφορετικές χρήσεις, από την κουζίνα μέχρι το γραφείο και το εργαστήριο. Πολλά χρόνια αργότερα, το 2003, το Fiskars Orange κατατέθηκε ως εμπορικό σήμα στη Φινλανδία. «Εχω αυτό το ψαλίδι από παιδί», σχολιάζει ο Μάρτιν Μπέργκστρομ, σχεδιαστής προϊόντων που έχει συνεργαστεί με την εταιρεία επίπλων και οικιακού εξοπλισμού ΙΚΕΑ. «Παραδόξως, νόμιζα ότι είναι σουηδικό προϊόν…».