Ελύτης, Αναγνωστάκης σε ένα ιδιαίτερο εγχείρημα

Ελύτης, Αναγνωστάκης σε ένα ιδιαίτερο εγχείρημα

1' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΒΑΡΑΣ

Ελύτης – Αναγνωστάκης. Δύο ξένοι (;) στην ίδια πόλη

εκδ. Γαβριηλίδης

Ο μάχιμος φιλόλογος, ποιητής και κριτικός Γιάννης Κουβαράς συγκεντρώνει εδώ δοκίμια και άρθρα παρελθόντων ετών, αλλά όχι και παρελθούσας εγκυρότητας, δημοσιευμένα (πλην ενός) στον ημερήσιο (πολλά από αυτά στην «Κ») και τον περιοδικό Τύπο. Τους δύο ποιητές του τίτλου ο μελετητής τούς αντιμετωπίζει ταυτόχρονα ως ποιητής και ως φιλόλογος, με την πρώτη, ωστόσο, ιδιότητά του να υπερισχύει της δεύτερης αποδίδοντας έτσι στο εγχείρημα και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του.

Ως προς τον Ελύτη, τον «γλωσσικότερο των Ελλήνων ποιητών» και εκείνον που εκπροσωπεί, κυρίως, την παρατεταμένη άνοιξη και το καλοκαίρι της ποίησής μας, ο συγγραφέας καταθέτει δύο εκτεταμένα μελετήματα, με εξίσου ενδιαφέροντα αντικείμενα πραγμάτευσης: «Ο χλωρο-φυλλη-κός λόγος του Ελύτη» (σύμφωνα με τον Κουβαρά, «η χλωροσύνη άλλοτε υποχωρεί, άλλοτε επανέρχεται, ως πλημμυρίδα και άμπωτη» στο έργο του Ελύτη) και «Ο καλβοτροπισμός του Ελύτη»· στο δεύτερο, ο μελετητής οδηγείται στην ακόλουθη, συγκινητικά σοφή απόφανση: «Αν έρχονται να σκύψουν οι μεγάλοι στους μεγάλους προγόνους, δεν γίνεται από σπάνι προσωπικών εφοδίων –αυτά αφθονούν– αλλά για να λιγοστεύσει η μοναξιά».

Ως προς τον Αναγνωστάκη, ταγό και κριτική συνείδηση της εποχής του, τα κείμενα είναι πολυπληθέστερα, αλλά η συνολική τους έκταση δεν υπερβαίνει σημαντικά εκείνη του πρώτου μέρους. «Φωνή ανοχύρωτης τρυφερότητας, απερίφραστη, άμεσης επενέργειας, χωρίς ακκισμούς, κρυστάλλινη, ευθύβολη», η ποίηση του τρισυπόστατου (σοβαρός, παιγνιώδης, μελαγχολικός) Αναγνωστάκη, ακτινολόγου που είχε «ασκηθεί να βλέπει πίσω από την επιφάνεια», συνιστά, σύμφωνα με τον Γιάννη Κουβαρά, «ανάχωμα» στον χρόνο, παράμετρο την οποία ο μελετητής αναδεικνύει και ερμηνεύει λαμπρά. «Σε μία εποχή ενορχηστρωμένου ηλεκτρονικού ολοκληρωτισμού» (πόσο προφητικά το έγραφε αυτό το 1992 ο Γιάννης Κουβαράς!), ο μελετητής υποθέτει (τόσο εύστοχα) ότι ο Μανόλης Αναγνωστάκης «θα προτιμούσε, όπως ο Αισχύλος, ως τίτλο ευγενείας εκείνον του ενεργού πολίτη από τον αντίστοιχο του ποιητή», παρόλο που ο εφτάζυμος άρτος της ποίησής του «έθρεψε γενεές γενεών αναγνωστών και ποιητών».

Οσο για το ερώτημα του υπότιτλου, παραμένει ανοικτό, ενώ μια διευκρίνιση ως προς την «πόλη», η οποία εννοείται εδώ κρίνεται απαραίτητη, καθώς δεν είναι ούτε η Κέρκυρα, ούτε η Αθήνα, ούτε η Θεσσαλονίκη· είναι ο εσωτερικός τόπος της ποίησης, το παντού και πουθενά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή