Το Καταλανικό προοιωνίζεται βαθιά πολιτική κρίση στην Ισπανία

Το Καταλανικό προοιωνίζεται βαθιά πολιτική κρίση στην Ισπανία

3' 32" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μένουν πέντε μέρες για το δημοψήφισμα που καλεί τους Καταλανούς να αποφασίσουν εάν θέλουν η Καταλωνία να γίνει ανεξάρτητο κράτος την 1η Οκτωβρίου. Η ισπανική κυβέρνηση έλαβε επιπλέον μέτρα ώστε το δημοψήφισμα, το οποίο κρίθηκε αντισυνταγματικό από το ισπανικό Συνταγματικό Δικαστήριο, να μη λάβει χώρα. Οι Καταλανοί υπέρ της ανεξαρτησίας επιμένουν πως τίποτα δεν μπορεί πλέον να σταματήσει την ψηφοφορία που προκήρυξε η καταλανική κυβέρνηση, αν και είναι πολύ αμφίβολο κατά πόσον θα μπορέσει να διεξαχθεί κανονικά.

Την προηγούμενη εβδομάδα, η ισπανική κυβέρνηση άρχισε να εφαρμόζει μέτρα για να εμποδίσει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος: επιδρομές σε γραφεία της καταλανικής κυβέρνησης και συλλήψεις υψηλών στελεχών, «πάγωμα» των ταμείων της καταλανικής κυβέρνησης, αποστολή 6.000 επιπλέον αστυνομικών στην Καταλωνία. Γίνεται επίσης προσπάθεια ελέγχου των καταλανικών αστυνομικών δυνάμεων, των Mossos d’esquadra, οι οποίες έλαβαν εντολή από τον εισαγγελέα να αναλάβουν τον έλεγχο των χώρων ψηφοφορίας από αύριο, ώστε να εμποδίσουν την ψηφοφορία.

Τα μέτρα αυτά «αποτελούν ξεκάθαρες παρεμβάσεις [στο αυτόνομο καθεστώς της Καταλωνίας]», σχολιάζει ο Ferran Requejo, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Pompeu i Fabra της Βαρκελώνης, χωρίς όμως η ισπανική κυβέρνηση να έχει κηρύξει επίσημα κάποιο ειδικό καθεστώς που να ανακαλεί την αυτονομία της Καταλωνίας. Υψηλόβαθμα στελέχη της ισπανικής κυβέρνησης υποστηρίζουν πως έχουν φροντίσει ώστε το δημοψήφισμα να μη λάβει χώρα. Εχουν επίσης κατασχεθεί ψηφοδέλτια και έχει διαλυθεί το εκλογικό συμβούλιο (υπό την απειλή τεράστιων προστίμων), αφήνοντας τη διασφάλιση της ομαλής διεξαγωγής της ψηφοφορίας στα χέρια διεθνών παρατηρητών.

Η καταλανική πλευρά, από την άλλη, παραμένει πεπεισμένη ότι το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί και ότι θα συνεχίσουν να βρίσκονται λύσεις για κάθε πρόβλημα που παρουσιάζεται. Σύμφωνα με τον Marti Estruch, εκπρόσωπο του Diplocat, του Συμβουλίου της Δημόσιας Διπλωματίας της Καταλωνίας, «υπάρχουν εκλογικοί κατάλογοι και κάλπες, και το κυριότερο, υπάρχει μια πλειοψηφία που επιθυμεί να ψηφίσει».

Ο κόσμος είναι το δυνατότερο όπλο του δημοψηφίσματος, σύμφωνα με τον Requejo. Ερευνες δείχνουν ότι πάνω από το 70% των Καταλανών θέλει να υπάρξει δημοψήφισμα σχετικά με την ανεξαρτησία της Καταλωνίας. Δεν είναι βέβαια το ίδιο το ποσοστό αυτών που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας, όπως τονίζει ο Requejo (υπολογίζεται γύρω στο 40%), αλλά ο κόσμος είναι πιο κινητοποιημένος από ποτέ. Οι esteladas, οι σημαίες της Καταλωνίας με το αστέρι που συμβολίζει την ανεξαρτησία, που κρέμονταν από μερικά μπαλκόνια πριν από κάποιους μήνες, συνοδεύονται από σημαίες με την αναγραφή «si», το «ναι» στην ερώτηση του δημοψηφίσματος.

Τα κατασταλτικά μέτρα της περασμένης εβδομάδας, που σύμφωνα με ακτιβιστές υπέρ της ανεξαρτησίας παραβιάζουν πολιτικές ελευθερίες, ώθησαν πολλούς Καταλανούς να πάρουν θέση υπέρ του δημοψηφίσματος. Πολλοί εξισώνουν την υπεράσπιση του δημοψηφίσματος με την υπεράσπιση της δημοκρατίας. Στη Βαρκελώνη, κάθε βράδυ στις δέκα, ο κόσμος βγαίνει στα μπαλκόνια του και κάνει θόρυβο με κατσαρολικά σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της καταπίεσης της κυβέρνησης. Αποκαλούν τους Ισπανούς αστυνομικούς που κυκλοφορούν με πολιτικά μεσα στην πόλη με το κωδικό-υποκοριστικό όνομα «Τουίτι» (piolin): ένα από τα δύο κρουαζιερόπλοια που τους φιλοξενούν στο λιμάνι της Βαρκελώνης είναι ζωγραφισμένο με χαρακτήρες καρτούν της Warner Bros, εκ των οποίων και ο Τουίτι.

Επικρίσεις

Διεθνή μέσα επικοινωνίας και πολιτικά πρόσωπα στο εξωτερικό επέκριναν αυτές τις τελευταίες μέρες την προσπάθεια καταστολής του δημοψηφίσματος και την άρνηση της κυβέρνησης του Μαριάνο Ραχόι να αναγνωρίσει το αίτημα των Καταλανών να εκφραστούν δημοκρατικά. Το ισπανικό κράτος υποστηρίζει ότι απειλή προς τη δημοκρατία δεν αποτελούν τα μέτρα που έλαβε, αλλά η ίδια η καταλανική κυβέρνηση, η οποία, διοργανώνοντας ένα δημοψήφισμα το οποίο έχει κριθεί αντισυνταγματικό, ενεργεί εκτός νόμου. Ο Ισπανός υπουργός Εξωτερικών Alfonso Dastis δήλωσε στο Bloomberg ότι οι υπέρμαχοι της καταλανικής ανεξαρτησίας χρησιμοποιούν «ναζιστικές» τακτικές, θυμίζοντας ότι και ο Φράνκο διοργάνωνε δημοψηφίσματα επί δικτατορίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι επικρατούσε δημοκρατία.

Ο διάλογος

Η ισπανική κυβέρνηση έχει αγνοήσει τις προσκλήσεις των Καταλανών πολιτικών για διάλογο και, όπως λέει ο Requejo, «δεν θέτει κάτι για διαπραγμάτευση. Μόνο εφαρμόζει αστυνομικά και δικαστικά μέτρα», που σε πολλούς θυμίζουν την εποχή της δικτατορίας. «Το πρόβλημα είναι ότι [η κληρονομιά του Φράνκο] δεν έχει ξεπεραστεί στην Ισπανία», δήλωσε πρόσφατα ο γνωστός δικαστής και υπέρμαχος των ανθρώπινων δικαιωμάτων Baltasar Garzon, ο οποίος καταδίκασε τα μέτρα κατά του δημοψηφίσματος.

Ανεξάρτητα από το αν θα μπορέσει να διεξαχθεί υπό ικανοποιητικές συνθήκες το δημοψήφισμα της Κυριακής, αυτό το πολιτικό αδιέξοδο έχει πλέον λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις από το καταλανικό ζήτημα, προοιωνιζόμενο μια βαθιά πολιτική κρίση στην Ισπανία.

* Η κ. Χριστίνα Ρόκα είναι Ελληνοϊσπανίδα δημοσιογράφος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή