«Χώρος κοινωνικών δράσεων και αναψυχής κατοίκων και επισκεπτών» είναι το κτίριο της Μεραρχίας στα Χανιά που ανήκει στο Πολυτεχνείο Κρήτης και είναι κατειλημμένο από άτομα του αντιεξουσιαστικού χώρου, από το 2004. Αυτό υποστηρίζει η εισήγηση του υπουργείου Πολιτισμού προς το ΚΑΣ – Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ΚΑΣ – ΚΣΝΜ) για τον χαρακτηρισμό ή μη του κτιρίου της Μεραρχίας. Η υπόθεση συζητήθηκε στα μέσα του Σεπτεμβρίου και πήρε αναβολή, ωστόσο το θέμα είναι μείζον και έχει και πολιτικές διαστάσεις. Χθες, μάλιστα, η ηγεσία του ιδρύματος απάντησε στη νομαρχιακή επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ Χανίων, λέγοντας ότι «το ίδρυμα δεν κυνηγάει ούτε μάγισσες ούτε επενδυτές».
Ειδικότερα, για τον χώρο η ηγεσία του Πολυτεχνείου Κρήτης προχώρησε σε προσπάθεια αξιοποίησης των κτιρίων και ολοκλήρωσε τον διαγωνισμό, τον οποίο κέρδισε ξένη επενδυτική εταιρεία. Βεβαίως, για να προχωρήσει η επένδυση πρέπει να αποχωρήσουν οι καταληψίες. Για το θέμα του υπό κατάληψη κτιρίου της Μεραρχίας, η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Εργων Κρήτης (ΥΝΜΤΕ Κρήτης) σε έκθεσή της αναφέρει ότι «το κτίριο αποτελεί ιδιαίτερα αξιόλογο δείγμα της τυπολογίας του περίκεντρου περίκλειστου κτιρίου με εσωτερικό αίθριο, όπως εφαρμόστηκε τον 19ο αι. σε δημόσιο κτίριο που φιλοξένησε διοικητικές λειτουργίες, μοναδικό στο αρχιτεκτονικό απόθεμα της περιόδου στην πόλη των Χανίων. Εντάσσεται δε μαζί με τα σωζόμενα κτίρια των Φυλακών και των Στρατώνων σε ένα ιδιαίτερο σύνολο κτιρίων και ελεύθερου χώρου, της πλατείας που διαμορφώθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, που αποτελεί τοπόσημο στην εμβληματική θέση του λόφου του Καστελλίου, σήμερα χώρο κοινωνικών δράσεων και αναψυχής κατοίκων και επισκεπτών».
Το καθεστώς κατάληψης του κτιρίου, δηλαδή, χαρακτηρίζεται επίσημα από το ΥΠΠΟ ως χώρος κοινωνικών δράσεων. Για παραδείγματα «κοινωνικών δράσεων» μπορεί να ανατρέξει κανείς στην ηλεκτρονική διεύθυνση της κατάληψης. Για παράδειγμα, χθες είχε προγραμματιστεί εκδήλωση με θέμα «ενάντια σε έθνος και φύλο (γυναικεία κινήματα στην Ελλάδα 1880-1946) ενώ μία άλλη εκδήλωση που έγινε μέσα στον Σεπτέμβριο από την «Κατάληψη Rosa Nera», όπως τιτλοφορείται, είχε σύνθημα «ο καπιταλισμός δεν είναι ούτε πράσινος ούτε καθαρός». Να σημειωθεί ότι στο ΚΑΣ – ΚΣΝΜ προεδρεύει η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού κ. Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, ενώ συμμετέχουν υπηρεσιακοί παράγοντες, καθηγητές από πανεπιστήμια, εκπρόσωπος του Τεχνικού επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ).
Το ιστορικό
Με βάση το ιστορικό της υπόθεσης, το Πολυτεχνείο Κρήτης το 1986 αγόρασε έναντι 103 εκατ. δραχμών, τα κτίρια των Τουρκικών Φυλακών, των Στρατώνων και της Μεραρχίας Κρητών στην Παλαιά Πόλη των Χανίων. Σε αυτά στέγασε για πολλά χρόνια εκπαιδευτικές και διοικητικές του υπηρεσίες. Το 2004 το κτίριο της Μεραρχίας κατελήφθη από ολιγομελή ομάδα του αντιεξουσιαστικού χώρου, από τη Rosa Nera, αλλά πριν από την κατάληψή του είχαν δοθεί περί τις 700.000 ευρώ για εργασίες, ώστε να στεγαστεί Σχολή Καλών Τεχνών. Μάλιστα, το 2009 η τεχνική υπηρεσία του Πολυτεχνείου σε έκθεσή της ζητούσε τη στατική ενίσχυση του κτιρίου, αλλά όταν το 2010 είχαν βρεθεί χρήματα, οι καταληψίες αντέδρασαν βίαια. Εγιναν επεισόδια και υπήρξαν βιαιοπραγίες εναντίων υπαλλήλων του Πολυτεχνείου. Και αφού στη συνέχεια έγινε ο διαγωνισμός και η κατακύρωση, η σύμβαση με τον εργολάβο δεν υπογράφηκε ποτέ και χάθηκαν πόροι 4,5 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Τελικά, το 2014 έγινε μεταφορά όλων των δραστηριοτήτων του Ιδρύματος στο Ακρωτήρι. Παράλληλα, τον Μάρτιο του 2014 η Σύγκλητος αποφάσισε ομόφωνα να παραχωρήσει τη διαχείριση των κτιρίων στα Χανιά στην Εταιρεία Αξιοποίησης Περιουσίας του Πολυτεχνείου, η οποία ελέγχεται 100% από το ΑΕΙ.