Το ριζοσπαστικό Κέντρο του Μακρόν

Το ριζοσπαστικό Κέντρο του Μακρόν

3' 32" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΕΜΑΝΟΥΕΛ ΜΑΚΡΟΝ

Επανάσταση

μτφρ.: Γ. Παπαδόπουλος,

εκδ. Ψυχογιός, σελ. 256, 2017

Από τι υλικά είναι άραγε φτιαγμένος ένας ηγέτης; Σε τι αντιστοιχία πρέπει να βρίσκεται με την εποχή του αλλά και κατά πόσον πρέπει να προηγείται αυτής, ώστε να μπορεί μεν να ηγηθεί του μέλλοντος, χωρίς όμως τον κίνδυνο να φανεί αιθεροβάμων; Είναι βέβαιο ότι κανείς ποτέ δεν μπορεί εκ των προτέρων να περιγράψει αυτά τα υλικά, παρά μόνον όταν τα δει στο πρόσωπο ενός ανθρώπου που έρχεται να αλλάξει τους όρους του πολιτικού παιχνιδιού. Στη Γαλλία εκείνης της λογιοσύνης που έρχεται από μακριά, ένας ηγέτης φροντίζει να συστηθεί πρώτα μέσω ενός βιβλίου, ακόμη και σήμερα, στην αμείλικτη εποχή της εικόνας. Κι ας είναι αυτός ένας νεοφώτιστος, μόλις 40 ετών.

Σε αυτό το εντυπωσιακά καλογραμμένο και με μεγάλο βαθμό κοινωνικής ενσυναίσθησης βιβλίο που εκδόθηκε ενόψει της υποψηφιότητάς του, ο Εμανουέλ Μακρόν –σήμερα πλέον πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας– ξεκινά από όσα τον έκαναν αυτό που είναι, όπως και τον τελευταίο κοινό θνητό: η οικογένειά του, οι έρωτές του και οι σπουδές του. Βλέπει, ωστόσο, εδώ κανείς ένα παιδί, από μικρό, με διαρκή τάση διαφοροποίησης. Από μια χωρισμένη μεσοαστική οικογένεια γιατρών της Αμιένης, θα βρεθεί στο Παρίσι, δίπλα σε έναν μεγάλο φιλόσοφο, τον Πολ Ρικέρ, έχοντας ταυτόχρονα σχέση με μια γυναίκα με τα διπλάσια χρόνια του, την οποία και θα παντρευτεί. Θα δώσει επίσης εξετάσεις και θα φοιτήσει στη μεγάλη σχολή των ελίτ της Γαλλίας, την ΕΝΑ, αλλά εν συνεχεία θα εργαστεί στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Ολα με τον δικό του τρόπο, λοιπόν.

Οπως με τον δικό του τρόπο θα αντιμετωπίσει και το βάλτωμα της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Η εμπλοκή του στο Σοσιαλιστικό Κόμμα της χώρας του και η υπουργοποίησή του (υπουργός Οικονομίας, το 2014) θα τον οδηγήσουν γρήγορα στη συνειδητοποίηση της ανάγκης για υπέρβαση της παραδοσιακής διαιρετικής τομής «Αριστερά – Δεξιά». Το παλιό πολιτικό σύστημα είχε καταλήξει να αναπαράγει απλώς τον εαυτό του, γι’ αυτό και στερούνταν της διάθεσης και του κύρους για να προωθήσει αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Ολο το βιβλίο του αρθρώνεται πάνω στη διαπραγμάτευση αυτών των νέων διακυβευμάτων, από την οπτική του μεταρρυθμιστικού Κέντρου, και η μετέπειτα μεγαλειώδης και αναπάντεχη νίκη του στις εκλογές έδειξαν ότι ήταν σωστή αυτή η «ανάγνωση» των προβλημάτων της Γαλλίας.

Νέο συμβόλαιο

Η ορμητική του εμφάνιση, εκτός του καθιερωμένου κομματικού συστήματος, είναι υπεύθυνη για κατηγορίες περί λάιτ βοναπαρτισμού από την πλευρά των αντιπάλων του. Γεγονός είναι όμως ότι ο Μακρόν εκείνο που επιδιώκει είναι η ανανέωση της γαλλικής ρεπουμπλικανικής παράδοσης στηρίζοντάς τη σε ένα νέο, πιο προσωπικό συμβόλαιο του πολίτη με το κράτος. Διότι θεωρεί ότι πλέον το κράτος πρέπει να στοχεύει σε εξατομικευμένες υπηρεσίες και όχι στις ομοιόμορφες παρεμβάσεις του παρελθόντος.

Δεν θα είναι εύκολο διότι αυτό πρέπει να θεμελιωθεί στην ανάπτυξη. Η χώρα που από τον 19ο αιώνα ηγήθηκε της βιομηχανικής εποχής, έχασε μετά το ’90 το τρένο της ψηφιακής επανάστασης και της καινοτόμου γνώσης, με αποτέλεσμα να είναι σήμερα μια βραδυκίνητη οικονομία. H δική του «επανάσταση» επιδιώκει να στηριχθεί σε τρεις άξονες: σύγχρονη εκπαίδευση, ψηφιοποίηση και πράσινη ανάπτυξη.

Από την ανάγνωση, πάντως, του «προγραμματικού» αυτού κειμένου ο Ελληνας αναγνώστης εντυπωσιάζεται με τα κοινά προβλήματα των δύο χωρών. Καθυστέρηση ως προς την προσαρμογή της διοικητικής μηχανής στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης, βάλτωμα της εκπαίδευσης σε παλιά πρότυπα και αναντιστοιχία με την αγορά εργασίας, ένα απαρχαιωμένο κράτος πρόνοιας, μια εμμονή του κράτους στον εξισωτισμό έναντι της δημιουργίας ατομικών ευκαιριών. Και μαζί, διεύρυνση των ανισοτήτων, αδυναμία μετεκπαίδευσης σε νέα αντικείμενα για τους εργαζόμενους, υψηλή ανεργία, δομικά εμπόδια στην πρωτογενή παραγωγή, προβλήματα ενσωμάτωσης μεταναστών, παρακμή αστικών ζωνών.

Η θεμελιώδης διαφορά Ελλάδας – Γαλλίας έγκειται, βεβαίως, αφενός στο βάθος των προβλημάτων, αφετέρου στο ότι η ανάγκη του εκσυγχρονισμού για τη Γαλλία αφορά τις ηγεμονικές βλέψεις που παραδοσιακά φιλοδοξεί να έχει στη Γηραιά Ηπειρο. Ο Μακρόν έχει συνειδητοποιήσει ότι οι μεταρρυθμίσεις της Γερμανίας, στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, την προετοίμασαν πιο έγκαιρα για τις προκλήσεις της νέας εποχής. Και είναι σαφές ότι οποιαδήποτε προσπάθεια εξισορρόπησης του γαλλογερμανικού άξονα και προώθησης των γαλλικών απόψεων για την ευρωπαϊκή ενοποίηση περνάει αναγκαστικά μέσα από την αύξηση του ειδικού βάρους της Γαλλίας. Γι’ αυτό και είναι ξεκάθαρο ότι η τυχόν επιτυχία του Μακρόν θα βρει αντανάκλαση και στην ενωμένη Ευρώπη.

* Ο κ. Δ. Π. Σωτηρόπουλος είναι αναπληρωτής καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας, διευθυντής του ΠΜΣ «Διακυβέρνηση και Επιχειρηματικότητα», αρχισυντάκτης της «Νέας Εστίας».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή