Από την ημέρα που δημοσιεύθηκε το ρεπορτάζ της «Κ» με αναφορά σε κάποιον Κινέζο επενδυτή που έχει αγοράσει 100 διαμερίσματα στα Εξάρχεια, όλη η αγορά προσπαθεί να μάθει λεπτομέρειες. Το γεγονός πως μέσα σε λίγες ημέρες όλοι είχαν από μια διαφορετική εκδοχή για το ποιος μπορεί να είναι ο μυστήριος επενδυτής δείχνει, αν μη τι άλλο, πως το ελληνικό real estate κινείται σε ρυθμούς… Κίνας. Μπορεί να μην έχουμε εντοπίσει –ακόμα– τον εν λόγω αγοραστή, αλλά ψάχνοντας βρήκαμε άλλες, εξίσου ενδιαφέρουσες, ιστορίες, όπως αυτή των τριών Κινέζων που έχουν αγοράσει 30 ακίνητα στα Εξάρχεια.
Η πρώτη εκ των επενδυτών βρίσκεται χρόνια στην Ελλάδα και οι άλλοι δύο, ανδρόγυνο, πήραν «χρυσή βίζα» το 2014 και έκτοτε διαμένουν και εκείνοι στην Αθήνα. Βλέποντας πως το συγκεκριμένο πρόγραμμα της «χρυσής βίζας» έχει πλέον αποκτήσει μεγάλη απήχηση στην πατρίδα τους, συγκέντρωσαν τα χρήματα και τον Δεκέμβριο του ’15 αγόρασαν τα 30 ακίνητα. Πρόκειται για μικρά διαμερίσματα (45-50τ.μ.) και κάποια μαγαζιά τα οποία βρίσκονται στο ίδιο κτίριο, στην οδό Ιπποκράτους. Το συνολικό τίμημα που αναγράφεται στα συμβόλαια είναι 267.500 ευρώ (με αντικειμενική αξία 1.393.000 ευρώ).
Λίγες εβδομάδες μετά την αγορά, μάζεψαν όλους τους ενοίκους σε μια συνάντηση και με τη βοήθεια ενός διερμηνέα τούς ανακοίνωσαν πως τα συμβόλαιά τους δεν θα ανανεώνονταν. Κάποιοι αντέδρασαν, αλλά οι νέοι ιδιοκτήτες προσπάθησαν να μην δημιουργηθούν εντάσεις. Τους είπαν πως δεν σκόπευαν να κινηθούν δικαστικά και ζήτησαν από όλους να τους πουν πόσο καιρό χρειάζονταν για να βρουν άλλο σπίτι. Προσφέρθηκαν, μάλιστα, να αναλάβουν και το κόστος της μετακόμισης. Πήρε πάνω από ένα χρόνο για να φύγει και ο τελευταίους ένοικος, με τους περισσότερους να αρνούνται να καταβάλλουν όλο αυτό το διάστημα τα οφειλόμενα ενοίκια.
Γενική ανακαίνιση
Τελικά, ένα χρόνο μετά την αγορά, δεκάδες συνεργεία (κυρίως) Κινέζων εργατών ξεκίνησαν μια μεγάλη ανακαίνιση. Κράτησαν την πρόσοψη, αλλά μέσα άλλαξαν τα πάντα. Προς το παρόν τα διαμερίσματα ενοικιάζονται μέσω Αirbnb, αλλά παράλληλα προσπαθούν να πουλήσουν 25 από αυτά. Τα έχουν «γκρουπάρει» έτσι ώστε να έχουν συνολικό τίμημα 250.000 ευρώ – όσο δηλαδή χρειάζεται κάποιος για να βγάλει τη βίζα– και υπολογίζουν πως ο αγοραστής θα έχει ένα εισόδημα της τάξεως των 1.050 ευρώ τον μήνα. Τον περασμένο Μάιο πούλησαν τα πρώτα τρία σε έναν Κινέζο για 250.001 ευρώ. Στόχος τους είναι να βγάλουν κάτι πάνω από 2 εκατ. ευρώ.
«Βλέπετε, όλοι έχουμε καταλάβει πως υπάρχει ψωμί στη “χρυσή βίζα” και θέλουμε όλοι από λίγο», εξηγεί ο Πέτρος Τσανγκ. «Βέβαια κάποιοι, όπως οι επενδυτές των Εξαρχείων, παίρνουν τη φραντζόλα ενώ άλλοι, όπως εγώ, τα ψίχουλα», συμπληρώνει γελώντας σε άπταιστα ελληνικά. Ο ίδιος είναι αυτό που λένε στην αγορά «ατζέντης», συνεργάζεται, δηλαδή, με ελληνικά δικηγορικά και μεσιτικά γραφεία και αναλαμβάνει την εξυπηρέτηση των συμπατριωτών του που έρχονται σε αναζήτηση ακινήτων.
Στην Ελλάδα βρέθηκε πρώτη φορά το 1971 με υποτροφία της UNESCO για να σπουδάσει. Αγάπησε όμως μία Ελληνίδα, παντρεύτηκε και δεν έφυγε ποτέ. Ετσι, 46 χρόνια στην Ελλάδα έχει κάνει αμέτρητες διαφορετικές δουλειές: Εχει φτιάξει κινεζικά εστιατόρια, κάνει μεταφράσεις, φροντιστήρια, ενώ μεσολαβεί σε εξαγωγές ελληνικών προϊόντων (κυρίως λάδι, κρασί και μάρμαρο). Δεν θα μπορούσε, λοιπόν, να μείνει εκτός του κινεζικού μεσιτικού… πάρτι.
«Δυστυχώς, δεν προλαβαίνω να ασχολούμαι όσο θα ήθελα. Εχω πουλήσει μόνο 80 σπίτια», λέει στην «Κ». Τα περισσότερα στην Καλλιθέα, αλλά τελευταία αρκετά και στο Λουτράκι. Εχει, όπως λέει, πολλούς πελάτες που είχαν ήδη «χρυσή βίζα» από την Κύπρο, αλλά πλέον προτιμούν την Ελλάδα (λόγω του ότι ανήκει στον χώρο Σένγκεν). Ενώ παρατηρεί πως έχουν αρχίσει να εμφανίζονται όλο και περισσότεροι που σκέφτονται σοβαρά να μείνουν οι ίδιοι στην Ελλάδα. «Ειδικά κάποιοι με μικρά παιδιά που αναζητούν ένα πιο χαλαρό φιλικό εκπαιδευτικό σύστημα», σημειώνει.
Γενναιόδωρο ποσοστό
Ο ίδιος κάνει για τους πελάτες του τα πάντα: τους κλείνει εισιτήρια, τους βρίσκει ξενοδοχεία, τους προτείνει εστιατόρια (οι μεγαλύτεροι σε ηλικία τρώνε αποκλειστικά σε κινέζικα) και τους προσφέρει έναν Κινέζο οδηγό για τις μετακινήσεις τους. Αν γίνει το συμβόλαιο παίρνει ένα γενναιόδωρο ποσοστό, αλλά πλέον χρεώνει χωριστά και τις υπηρεσίες του: «100 ευρώ την ημέρα, αν και τα χρήματα αυτά τα επιστρέφω εάν προχωρήσει η αγορά», διευκρινίζει.
Αντίστοιχες υπηρεσίες προσφέρει και το μεσιτικό γραφείο στο οποίο εργάζεται ο Νίκος Μπάνδας – στην καρδιά της ελληνικής china town στην οδό Αγησιλάου στον Κεραμικό λειτουργούσαν επί χρόνια ως ταξιδιωτικό γραφείο. Με το που ξεκίνησε το πρόγραμμα της «χρυσής βίζας» στις 20 Μαΐου 2013 ξεκίνησαν και εκείνοι να δείχνουν σπίτια στους πελάτες τους. Σήμερα, προσφέρουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες: λογιστική και νομική υποστήριξη αλλά και διαχείριση, αν τελικά αποφασίσουν να το ενοικιάσουν. Οπως λένε, έχουν πλέον χάσει το μέτρημα για το πόσες «χρυσές βίζες» έχουν βγει μέσα από τα συμβόλαια που έχουν κάνει.
«Πορσελάνινοι» διαπραγματευτές
Οι τελευταίες βίζες που «έβγαλε» το γραφείο της οδού Αγησιλάου ήταν αυτές του Λι Τσέι και της οικογένειάς του, που την περασμένη Τρίτη βρέθηκαν από τη Σαγκάη στο τμήμα αλλοδαπών στον Πειραιά. Εκεί, τους συναντήσαμε και προσπαθήσαμε να τους μιλήσουμε. Ηταν όμως αδύνατον, δεν ήξεραν ούτε μία λέξη αγγλικά. «Πώς συνεννοείστε;», ρώτησα τον Νίκο Μπάνδα που τους συνόδευε. «Ας είναι καλά οι αυτόματοι μεταφραστές του κινητού», μου είπε γελώντας. Αν και συνήθως έχει μαζί του μεταφράστρια.
Το καλοκαίρι, η οικογένεια αγόρασε ένα ακίνητο για 300.000 ευρώ και ένα «όνειρό τους», όπως είχαν πει τότε, είχε γίνει πραγματικότητα. Θα μπορούσαν πλέον να ταξιδεύουν παντού στην Ευρώπη εύκολα, να κάνουν συχνά διακοπές στην Ελλάδα και γιατί όχι κάποια στιγμή ίσως μετακόμιζαν εδώ. Μέχρι τότε σκοπεύουν να νοικιάσουν το διαμέρισμα για ένα έξτρα εισόδημα.
Ανέκφραστοι
Οσο όμως περίμεναν να δώσουν τα βιομετρικά τους, τίποτα στη συμπεριφορά τους δεν έδειχνε ενθουσιασμό που σε λίγη ώρα θα έπαιρναν την πολυπόθητη βίζα. Η μητέρα και η κόρη ήταν σκυφτές πάνω από κινητά τους και ο πατέρας έπινε αμίλητος ένα τσάι. Ο μεσίτης θυμάται πως και όταν τους έδειχνε σπίτια ήταν πάντα ανέκφραστοι: «Γενικά οι Κινέζοι σπάνια δείχνουν συναισθήματα, είναι πάντα… πορσελάνινοι», εξηγεί. Ο ίδιος, παρόλο που δουλεύει εδώ και τέσσερα χρόνια αποκλειστικά με πελάτες από την Κίνα, ακόμα δεν μπορεί να μαντέψει ποιο σπίτι τελικά θα προτιμήσουν. Μπορεί, όμως, πλέον να καταλάβει ποιος έχει πραγματικό ενδιαφέρον: «Σχεδόν όλοι όσοι έρχονται για τουρισμό θυμούνται ένα πρωί πως θέλουν να αγοράσουν και σπίτι. Εχουμε τόση δουλειά που δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο, οπότε τους δείχνουμε 1-2 σπίτια που διαχειριζόμαστε και τελειώνει η ιστορία».
Για τους συγκεκριμένους Κινέζους ήξερε εξαρχής πως ήταν «σοβαροί» –ήταν το τρίτο ζευγάρι φίλων που έρχονταν μετά από σύσταση πελάτη που είχε αγοράσει–, οπότε είχε ασχοληθεί μαζί τους επί μέρες. Τους είχε δείξει 14 σπίτια στη Γλυφάδα –κοντά στη γειτονιά που είχαν αγοράσει και οι φίλοι τους– και εκείνοι σημείωναν τα πάντα σε ένα μικρό μπλοκάκι: Από το πόσο κρύο έχει τον χειμώνα και το φενγκ σούι του διαμερίσματος μέχρι τα ενοίκια που πιάνει η περιοχή και τη νομοθεσία για τις ενοικιάσεις. Το τελευταίο βράδυ, πήγαν για παϊδάκια στα Βλάχικα και την επομένη έφυγαν για εκδρομή στην Αρχαία Ολυμπία και την Καλαμπάκα. Οταν επέστρεψαν, του ανακοίνωσαν πως θα αγόραζαν ένα από τα διαμερίσματα που είχαν δει.
Τις ίδιες ακριβώς ημέρες, ένας άλλος Κινέζος, από την πόλη Ναντόνγκ, έβλεπε σπίτια στο κέντρο της Αθήνας. Οικονομικός διευθυντής μιας μεγάλης εταιρείας είχε πρόσφατα συνταξιοδοτηθεί. Επειτα από μια μεγάλη περιπέτεια υγείας σκεφτόταν σοβαρά να μετακομίσει σε μια χώρα με «καθαρό ουρανό» και η Ελλάδα ήταν μέσα στη λίστα. Κατά την επίσκεψή του, όμως, ήταν προβληματισμένος. Είχε εντοπίσει στο Ιντερνετ τα ίδια σπίτια που του έδειχναν διάφοροι μεσίτες, αλλά σε διαφορετικές (χαμηλότερες) τιμές. Σε ένα καφέ, ρώτησε τον άνδρα που καθόταν δίπλα του τι σημαίνει η λέξη «κοινόχρηστα» και εάν είναι λογικό να δίνει 500 ευρώ τον μήνα. Ο άνδρας έτυχε να είναι μεσίτης και του εξήγησε πως είτε είχε καταλάβει λάθος είτε κάποιος προσπαθούσε να τον κοροϊδέψει. Ο Κινέζος ενθουσιάστηκε με την «καρμική συνάντηση» με τον μεσίτη και του ζήτησε να του βρει εκείνος σπίτι. Και έτσι έγινε, αρχές Αυγούστου αγόρασε ένα διαμέρισμα στην οδό Υψηλάντου στο Κολωνάκι. Είχε προηγηθεί σκληρό παζάρι. «Εστω και για 1.000 ευρώ οι Κινέζοι θέλουν να νιώθουν πως έχουν κατεβάσει την τιμή», εξηγούν στην «Κ» μεσίτες.
Το σπίτι ήταν ήδη νοικιασμένο (σε μια ιδιαίτερα φιλική τιμή), αλλά ο Κινέζος δεν δέχτηκε καν να επαναδιαπραγματευτεί. Είχε πειστεί πως θα έπιανε πολύ περισσότερα με μια βραχυπρόθεσμη ενοικίαση. Πριν από δύο εβδομάδες ήρθε ξανά στην Αθήνα για να παραλάβει τη «χρυσή βίζα» αλλά και να δει και άλλα σπίτια – αυτή τη φορά με τον αδερφό του, που ψάχνει και εκείνος ένα ακίνητο στη Φιλοθέη. «Και θα υπάρξει συνέχεια, όλοι οι φίλοι μας έχουν αρχίσει να ψάχνουν!», είπε σε όσους συνάντησε λίγο πριν φύγει ξανά για την Κίνα.
2.000 βίζες
Το πρόγραμμα της «χρυσής βίζας» ξεκίνησε στην Ελλάδα το 2013 – λίγο καθυστερημένα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Πορτογαλία, η Μάλτα ή η Κύπρος. Το κόστος της επένδυσης μπορεί να είναι από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη (250.000 ευρώ έναντι, π.χ., 500.000 στην Πορτογαλία), αλλά ακόμα η Ελλάδα δεν προσφέρει όσα ο ανταγωνισμός (π.χ. άδεια εργασίας στην Πορτογαλία ή διαβατήριο στην Κύπρο για πολύ μεγαλύτερες, βέβαια, επενδύσεις). Το ξεκίνημα ήταν κάπως «χλιαρό»: Την πρώτη χρονιά βγήκαν μόνο 42 άδειες. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, όμως, τα νούμερα εκτοξεύθηκαν: Συνολικά, έχουν καταγραφεί 4.962 χορηγήσεις αδειών διαμονής σε αγοραστές και μέλη της οικογένειάς τους. Οι Κινέζοι είναι πρώτοι στη λίστα με 2.091 άδειες. Υπάρχει όμως κάτι που έχει πρόσφατα κινήσει υποψίες: Κάποιοι Κινέζοι έχοντας αγοράσει ακίνητο, παίρνουν τη βίζα και στη συνέχεια το πουλάνε, διατηρώντας όμως τη βίζα. Το καλοκαίρι, εντοπίστηκαν τέτοιες περιπτώσεις (κατά τον έλεγχο αιτήματος βίζας των νέων Κινέζων αγοραστών) και έτσι ακυρώθηκαν οι βίζες των πωλητών. Προσπαθούν όμως οι αρμόδιοι να βρεθεί μια λύση, ώστε να ελέγχονται και εκείνοι που ίσως προβούν σε πώληση σε κάποιον που δεν έχει ανάγκη τη «χρυσή βίζα», καθώς αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός.