Κτίρια της Λέσβου αφηγούνται

Κτίρια της Λέσβου αφηγούνται

3' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η ιδέα ήρθε από το Λονδίνο και το Openhouse London που ξεκίνησε πριν από 25 χρόνια. Το «Open Lesvos» που δεν μπόρεσε να ενταχθεί λόγω πληθυσμιακών κριτηρίων στο ίδιο brand, φέρει τις άοκνες προσπάθειες περίπου 25 Μυτιληνιών και φέτος έγινε πραγματικότητα. «Πίσω από κάθε πόρτα υπάρχει Ιστορία», λένε οι συντελεστές της προσπάθειας που έγινε υπό την αιγίδα της ομάδας «Ιδέα» και κατάφεραν να ανοίξουν έξι ιστορικά κτίρια στο κοινό της Μυτιλήνης.

Οι δηλώσεις συμμετοχής έγιναν ηλεκτρονικά και μόλις σε τέσσερις ώρες συμπληρώθηκαν οι 10 ομάδες των 10 επισκεπτών, «δεν πιστεύαμε ότι το ενδιαφέρον είναι τόσο μεγάλο», λέει στην «Κ» ο αρχιτέκτονας Παναγιώτης Τατάκης που βλέπει στην επόμενη ξενάγηση αναγκαία τη δυνατότητα να εξασφαλιστούν 500 θέσεις.

Χωρίς αντίτιμο για κάθε επίσκεψη, οι ξεναγούμενοι με την εθελοντική βοήθεια επαγγελματιών ξεναγών γνώρισαν: την ιστορία των Κεντρικών Λυκείων της Μυτιλήνης και σπάνια χειρόγραφα της βιβλιοθήκης τους, το Αρχοντικό Ηλιάδη-Βουλιουρή που παραμένει σε απογόνους της οικογένειας, το Αρχοντικό Δουκαρέλλη που σήμερα στεγάζει την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Eργων Βορείου Αιγαίου, το Αρχοντικό Αλαμανέλλη που πουλήθηκε το 2002 στην ΤΕΔΚ Λέσβου, και το Αρχοντικό Κούμπα που σήμερα στεγάζει την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου του υπουργείου Πολιτισμού. Από τις εκπλήξεις της διαδρομής που διήρκεσε δύο ώρες, το κτίριο Βαλλιάνου, τυπικό νεοκλασικό των αρχών του 20ού αιώνα.

Ο Αργύρης Χατζημαλλής, αν και έχει δικό του σπίτι, προτιμά να το νοικιάζει για να μένει σ’ αυτό το αρχοντικό, το οποίο έχει διακοσμήσει κατάλληλα, αλλά και με κειμήλια των προγόνων του από τη Μικρασία.

Η Μυτιλήνη έχει ένα ιδιαίτερο χρώμα εξαιτίας των αρχοντικών που κατασκευάστηκαν στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Το κάψιμο των ελαιώνων από τον παγετό στη Λέσβο στα 1851 και ο μεγάλος σεισμός του 1867 ανάγκασαν πολλούς Μυτιληνιούς να εκπατριστούν για να αναζητήσουν καλύτερη τύχη. Στην Κωνσταντινούπολη, τη Νότια Ρωσία, την Αίγυπτο και τη Ρουμανία οι Λέσβιοι μετανάστες δημιούργησαν ανθούσες λεσβιακές παροικίες. Γυρίζοντας στη γενέτειρά τους, χτίζουν πολυτελή σπίτια, συναγωνίζονται μάλιστα σε πρωτοτυπία και μεγαλοπρέπεια. Εξάλλου η άφιξη των Βαυαρών, που μετέφεραν στην Ελλάδα τον γοτθικό ρυθμό, στάθηκε από τους πιο σημαντικούς παράγοντες της ριζικής αλλαγής στην αρχιτεκτονική της πρωτεύουσας του νησιού.

Οι άνθρωποι

Ομως πέρα από την αρχιτεκτονική, υπάρχουν και οι ανθρώπινες ιστορίες, όπως εξηγεί ο Δημήτρης Πρωτούλης στην «Κ». Η παλιά ιδιοκτήτρια του αρχοντικού Αλαμανέλλη, η Ρένα Αλαμανέλλη, ξεναγώντας τους επισκέπτες στο τριώροφο κτίριο και στη σοφίτα επισήμανε ότι το 1910 οι ένοικοί του υπέφεραν τον χειμώνα από το κρύο, καθώς και ότι ήταν πολύ δύσκολο να συντηρηθεί. Στο σπίτι αυτό γίνονταν οι γάμοι, ενώ η σοφίτα προσφέρονταν ως εναλλακτική της… σημερινής τηλεόρασης. Οι κυρίες της εποχής ανέβαιναν ψηλά, και από το τζάμι παρακολουθούσαν με το τσάι τους όλες τις εξελίξεις που διαδραματίζονταν μπροστά από τον Αγιο Θεράποντα. Στο ισόγειο βρίσκονταν οι βοηθητικοί χώροι του υπηρετικού προσωπικού, καθώς και το «κρατητήρι»: το δωμάτιο που οι υπηρέτριες κρατούσαν τα παιδιά. Οι ώρες σερβιρίσματος των γευμάτων ήταν προκαθορισμένες. Μάλιστα η κ. Αλαμανέλλη τόνισε ότι επρόκειτο για μια πολύ κλειστή κοινωνία, και ότι η ίδια είχε πλούσια κληρονομιά από την Αθήνα για να παντρευτεί τον σύζυγό της και να ενταχθεί στην οικογένεια.

Πέρα από τα αρχοντικά το «Open Lesvos» έχει βάλει στο πρόγραμμα των επισκέψεών του βιομηχανικά κτίρια, παλιά ελαιοτριβεία, κάστρα και ιστορικές κατοικίες σε όλη τη Λέσβο. «Αρχικά, μας έλειπε η τεχνογνωσία, όσο όμως προχωρούσαμε στις συζητήσεις, όλο και περισσότεροι Μυτιληνιοί ήθελαν να ενταχθούν και να βοηθήσουν εθελοντικά», προσθέτει ο Στράτος Σεραΐδης, πολιτικός μηχανικός. Γιατί όμως εμπλέκονται τόσα άτομα σε μια υπόθεση που δεν φέρει προσωπικό κέρδος; «Ζούμε σε πολύ δύσκολες εποχές, δεν θέλαμε να βάλουμε τον κόσμο σε έξοδα με κάποιο αντίτιμο. Από την άλλη, προσωπικά το βλέπω ως μια μικρή αισθητική παρέμβαση στην καθημερινότητά μας», απαντά ο κ. Πρωτούλης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή