Ωραίος σαν Αγγλος, ηρωικός σαν Ελληνας

Ωραίος σαν Αγγλος, ηρωικός σαν Ελληνας

8' 31" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στα δύσκολα χρόνια, στ’ αγκαθωτά χρόνια του πολέμου και της γερμανικής κατοχής άνθισαν στα κακοτράχαλα βουνά της Ελλάδας τα άνθη του ηρωισμού, της συνεργασίας για την ελευθερία, της φιλίας που το άρωμά της διαρκεί και διαρκεί, τώρα που η Εθνική Αντίσταση από διαρκής πράξη έγινε ιστορία. Οι σελίδες που έγραψαν μαζί, αδελφωμένοι, οι Βρετανοί της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής με τους αντάρτες του ΕΔΕΣ, του ΕΛΑΣ, το ηρωικό κατόρθωμα της ανατίναξης της Γέφυρας του Γοργοποτάμου στα τέλη του Νοεμβρίου 1943 που υπήρξε καίριο και αποφασιστικό πλήγμα στις Δυνάμεις του Αξονος, αναδίδουν αυτό το λεπτό άρωμα των ανθέων του κάκτου.

Από πολύ μακρινό χωριό

Γαρδένιες της Αττικής φορούσαν στο πέτο τους οι γιοι, η κόρη, οι νύφες και ο εγγονός του Λόρδου Τέρινγκτον, που για την Ελλάδα είναι πάντα ο Κρίστοφερ Μόνταγκιου Γούντχαουζ ο Βρετανός αγωνιστής – σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης. Είχε μόλις περατώσει λαμπρές σπουδές κι ήταν έτοιμος να ξεκινήσει ακαδημαϊκή καριέρα, ο δευτερότοκος γιος του Λόρδου Τέρινγκτον, όταν «ξέσπασε ο πόλεμος στους νεανικούς του ώμους» για να χρησιμοποιήσουμε δική του έκφραση. Η κήρυξη του πολέμου τον βρήκε στην Ελλάδα και στην Ελλάδα ήρθε το 1941 ως έφεδρος ανθυπολοχαγός του πυροβολικού, σε ηλικία 23 ετών, για να πολεμήσει τον κατακτητή στα βουνά και στις πλαγιές το 1941, σε τρία χρόνια τον βλέπουμε συνταγματάρχη, αρχηγό της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής, μετά την αποχώρηση του Εντι Μάγιερς. Ωραίος σαν κινηματογραφικός αστέρας, πανύψηλος, ξανθός, με γαλανά μάτια που, όμως, μιλούσε τα ελληνικά σαν ντόπιος, διόρθωνε τα γραπτά των Ελλήνων αξιωματικών πάνω στο βουνό κι όταν οι χωριανοί τον ρωτούσαν «Από πού είσαι εσύ, παιδί μου», εκείνος απαντούσε: «Από πολύ μακρινό χωριό».

Αλλά ας δούμε τι είπε για τον Γούντχαουζ ο συμπολεμιστής του στους δύσκολους καιρούς κ. Θέμης Μαρίνος στην αρχή της ομιλίας του στην πρόσφατη εκδήλωση του ΕΛΙΑΜΕΠ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ η οικογένεια του τιμώμενου εκλιπόντος ήταν στην πρώτη σειρά του Αμφιθεάτρου:

«Christopher Montague Woodhouse, Μόντι για τους φίλους του, Κρις για τους συμπολεμιστές του αντιστασιακούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ευάγγελος Χρήστου για τον αρχηγό του ΕΔΕΣ στρατηγό Ναπολέοντα Ζέρβα, ως άγγελος καλών ειδήσεων, Χρήστου από το Κρις.

Η ομάδα αλεξιπτωτιστών Harling, που έπεσε στην Ελλάδα για να διακοπεί ο σιδηροδρομικός εφοδιασμός του Ρόμελ στη Βόρειο Αφρική, και να διευκολυνθεί έτσι η μεγάλη συμμαχική αντεπίθεση, το φθινόπωρο του 1942, διωκόμενη από τους Ιταλούς και ταλαιπωρούμενη επί εβδομάδες, χωρίς να μπορεί να έλθει σ’επαφή με τους αντάρτες της περιοχής της, αδυνατούσε να προχωρήσει στην εκτέλεση του έργου της. Ο αρχηγός της Harling Εντι Μάγιερς (Eddy Myers), φθάνοντας σε απόγνωση έστειλε τον Κρις στην Ηπειρο να εύρει τον Ζέρβα με τους αντάρτες του, ελπίζοντας να προλάβει το επόμενο φεγγάρι για την πραγματοποίηση της επιχειρήσεως. Μόνον ο Κρις -λέει ο Θέμης Μαρίνος- μπορούσε να καλύψει εκείνη την απόσταση έγκαιρα, διασχίζοντας με δρασκελιές τσακαλιού τους ορεινούς όγκους που παρεμβάλλονταν».

Στον δρόμο του ο Κρις ανακάλυψε και τον Βελουχιώτη, με αποτέλεσμα να προσέλθει κι αυτός με τους αντάρτες του ΕΛΑΣ. Είναι περιττό ν’ αναφέρω ότι κατά την προετοιμασία όσο και τη διεξαγωγή της επιχειρήσεως, η συμβολή του Κρις ήταν αποφασιστικής σημασίας.

«Ηellas, Ηellas»

Αυτά άκουγαν με συγκινημένη έκφραση στα σοβαρά τους πρόσωπα ο Λόρδος Τέρινγκτον, ο πρωτότοκος γιος ονόματι Κρίστοφερ, ο αδελφός του Νίκολας, μαθηματικός, η μοναχοκόρη Εμμα, ο μικρός εγγονός Τομ και τα λοιπά μέλη της οικογένειας που ήλθαν από το Λονδίνο, καλεσμένοι και φιλοξενούμενοι του ζεύγους δρ. Νίκολας Γούντχαουζ και Μάτι Ιγκον, στην εκδήλωση τιμής και μνήμης του Βρετανού ήρωα της Εθνικής μας Αντίστασης. «Φίλοι τού πατέρα μου, είναι η καλύτερη προσφώνηση για όλους σας», είπε, παίρνοντας τον λόγο ο Λόρδος Τέρινγκτον, καθηγητής διαπρεπής, ιατρός ουρολόγος και βαφτισιμιός του Λόρδου Τζέλικο, συμπολεμιστή και φίλου του Μόντι Γούντχάουζ. Κατάμεστο το Αμφιθέατρο Δρακοπούλου από προσωπικότητες της πνευματικής μας ζωής, ακαδημαϊκούς, πρέσβεις, συγγραφείς, Ελληνες και ξένους (ανάμεσά τους ο Τζον Λίθαμ, συγγραφέας και μεταφραστής, όπως ήταν ο Μόντι).

Παρούσα και η χήρα του Στρατηγού Ζέρβα, ο συμπολεμιστής από το ΕΔΕΣ κ. Δημήτρης Ιωάννου, ο πρόεδρος της οργάνωσης του Τσιγάντε «ΜΙΔΑΣ» κ. Βασίλης Ζακυνθινός, ο στρατηγός-ήρωας του Γράμμου κ. Περικλής Παπαθανασίου, ο αντιστασιακός κ. Γιάγκος Πεσμαζόγλου, ακαδημαϊκός. Την κάλυψη της εκδήλωσης και τις παρουσίες έκανε ο Τήλεφος στο «Σημειωματάριο» της 2/6/01.

Εδώ ταιριάζει να μιλήσουμε γι’ αυτή την αριστοκρατική οικογένεια που ο αρχηγός της, και πατέρας των τριών παιδιών που απέκτησε από τον γάμο του, είχε γίνει πιο Ελληνας από τους Ελληνες, στα δύσκολα χρόνια της Αντίστασης. Πάντα επέστρεφε στην Ελλάδα, εκεί πήγε την Νταβίνα για μήνα του μέλιτος, και τα τελευταία του λόγια, πριν πεθάνει ήταν: Hellas, Hellas. Μιλούσε στις νοσοκόμες ελληνικά κι αυτές δεν καταλάβαιναν. Ζήτησε από την Εμμα να του διαβάσει το ποίημα του Μπάιρον «Isles of Greece» (Νησιά της Ελλάδας, από τον «Δον Ζουάν»), έκλεισε τα μάτια του και με τρεις δρασκελιές έφθασε στον δικό του Ολυμπο, όπου θα ξανάβρισκε την αγαπημένη του Νταβίνα, που έφυγε πρώτη.

«Μια κόμισσα;»

Ας ακούσουμε την ιστορία της γνωριμίας τους, όπως μας τη διηγήθηκε ο οικογενειακός φίλος κ. Νίκολας Ιγκον, ζωγράφος και γνώστης όλου του γενεαλογίου των τιτλούχων γύρω στα χρόνια της Στέψης της Ελισάβετ, το 1953.

«Μία κόμισσα;» Μόνο που δεν είπε «ωχ», λόγω των καλών του τρόπων, ο Μόντι Γούντχαουζ, όταν του είπε ο σερ Αντονι Ιντεν, μετέπειτα πρωθυπουργός και τότε υπουργός Εξωτερικών, πως, ερχόμενος ο Μόντι να τον συναντήσει στο εξοχικό του σπίτι στο Λονδίνο, θα ‘φερνε μαζί και τη βαφτισιμιά του, τη χήρα κόμισσα του Erne. Ο Γούντχαουζ ήθελε να μιλήσει στον Τσόρτσιλ για την κατάσταση που επικρατούσε το 1944 στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωση και για το ότι δεν έπρεπε να διακοπεί η συμμαχική υποστήριξη. Γι’ αυτά τα σοβαρά πολιτικά θα συζητούσε πρώτα με τον Ιντεν, αλλά παρουσία της χήρας κόμισσας η τροπή θα ‘ταν αναπόφευκτη προς το επιφανειακό κοινωνικό! Στη διεύθυνση που του ‘δωσαν στην Μπελγκράβια, αριστοκρατική συνοικία του κεντρικού Λονδίνου, βρήκε μία νεαρή κοπέλα, περιτριγυρισμένη από βαλίτσες. Τη βοήθησε να τις βάλει στο αυτοκίνητο, κοιτάζοντας την πόρτα, πότε θα ‘ρθει η κόμισσα. Η κοπέλα μπήκε μέσα στο αμάξι, κάθισε και με χαμόγελο γλυκό του είπε: «Εγώ είμαι η κόμισσα του Ερν». Αυτό το χαμόγελο, μαζί με την έκπληξη τού ‘κλεψε για πάντα την καρδιά τού Μόντι. Αν και δέκα χρόνια μεγαλύτερη -εκείνη ήταν τότε 26, η Νταβίνα 36 και είχε ήδη από τον πρώτο της γάμο έναν γιο, τον σημερινό λόρδο Ερν και δύο κόρες- ήταν λεπτή, εύθραυστη με γκρίζα μάτια και μαύρα μαλλιά. Ετσι, η βαφτισιμιά του Ιντεν έγινε σύζυγος του Μόντι και η αγάπη τους διήρκεσε όσο η ζωή του…

Η Νταβίνα ήταν κόρη του κόμητα του Λίτον που ήταν αντιβασιλεύς των Ινδιών και πρόγονός του ήταν ο συγγραφέας των «Τελευταίων Ημερών της Πομπηίας» ο Bulwer-Lytton, στον οποίον -λέγεται- πρότειναν κι αυτή αρνήθηκε, τον θρόνο της Ελλάδος!

Το πορτρέτο σε κάρβουνο

Η μητέρα της, η κόμισσα του Λίτον, δεν ξεπέρασε ποτέ τον πόνο για τον χαμό του πρώτου γιου της Αντονι, που σκοτώθηκε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το πορτρέτο του, με κάρβουνο, έχει κάνει ο διάσημος Σάρτζεντ. Γι’ αυτό όταν η Νταβίνα απέκτησε από τον Μόντι τον πρώτο της γιο, τον Κρίστοφερ, τον σημερινό λόρδο Τέρινγκτον, η γιαγιά κόμισσα του Λίτον, ζήτησε από τον νεαρό αλλά ήδη αναγνωρισμένο ζωγράφο κ. Νίκολας Ιγκον να κάνει το πορτρέτο του εγγονού της, με κάρβουνο. Οπως κι έγινε κι αυτό το πορτρέτο είχε πάντα στο σπίτι του ο Μόντι, ήταν το αγαπημένο του. Οταν πέθανε η Νταβίνα, ο Μόντι πούλησε το σπίτι τους κι όλα τα έπιπλα, που του θύμιζαν εκείνη και την απουσία της κι εγκαταστάθηκε σ’ ένα μικρό διαμέρισμα στην Οξφόρδη που του το διακόσμησε η κόρη του Εμμα, καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας στο Queen’s College. Ολα τα βιβλία του τα ‘δωσε στο King’s College, του οποίου ήταν Visiting Professor της Νεοελληνικής Γλώσσας κι έτσι γνωρίστηκε προσωπικά και με τον κ. Nicholas Egon, ιδρυτή και χορηγό της Runciman Lecture κάθε Φεβρουάριο. Το πορτρέτο του Κρίστοφερ, γιου του, ήταν το μόνο που πήρε μαζί του στην Οξφόρδη, όπου και τελείωσε τη μετάφραση του μνημειώδους έργου του Παναγιώτη Κανελλόπουλου «Η ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος» ύστερα από 5χρονη ενασχόληση. «Νομίζω ότι μ’ αυτό τελείωσα και την ακαδημαϊκή μου καριέρα», είπε στα παιδιά του και κλείστηκε στη σιωπή του.

Μ’ ένα ελληνικό τραγούδι

Πριν «φύγει» όπως ήταν όλοι οι δικοί του μαζεμένοι, τους είπε ένα ελληνικό τραγούδι. «Πάντα θέλαμε να ξέρουμε πού βρίσκεται, όταν ταξίδευε στην Αθήνα, στον Μυστρά, στο Βελεστίνο, στην Μονεμβασία», είπε ο Λόρδος Τέρινγκτον. «Μ’ αυτό το τραγούδι μας έδωσε διεύθυνση»… Για την αγάπη του για την Ελλάδα τον τίμησε το ΕΛΙΑΜΕΠ, ο πρόεδρός του καθηγητής κ. Θάνος Βερέμης που μίλησε θερμά για τον Γούντχαουζ, όπως και ο καθηγητής του Αριστοτελείου Θεσσαλονίκης κ. Γιάννης Κολιόπουλος μας ταξίδεψε, με τη γλαφυρή ομιλία του «στην Ελλάδα του Μόντι». Στον ιστορικό συγγραφέα της Εθνικής Αντίστασης, που πολέμησε σ’αυτήν γενναία, στον κ. Θέμη Μαρίνο οφείλουμε τη μαρτυρία για την αποφασιστική συμβολή του Κρις Γούντχαουζ στον αντιστασιακό αγώνα για την ελευθερία. Ιδεολόγος, πολεμιστής ο Γούντχαουζ δεν αγάπησε ποτέ την πολιτική για την πολιτική. Ηταν, κι έμεινε κι έτσι θα τον θυμόμαστε, ένας ευγενικός άνδρας (a gentle man and a gentleman) που αγάπησε, κι έμεινε πιστός, στο όραμά του για την Ελλάδα.

Ο ιπποτικός Πρόεδρος Κων. Καραμανλής

Μεταξύ του πλούσιου συγγραφικού έργου του Μόντι Γούντχαουζ και «η επίσημη βιογραφία του Κωνσταντίνου Καραμανλή», η οποία εξεδόθη το 1982. Για τον αδελφό του εκλιπόντος Προέδρου Κων. Καραμανλή, που ήταν παρών στην εκδήλωση και που ήρθε να του σφίξει το χέρι στο πέρας της εκδήλωσης, ο λόρδος Τέρινγκτον είχε και κάτι να του πει, που ο βουλευτής Σερρών, τέως υπουργός κ. Αχιλλέας Γ. Καραμανλής το άκουσε με έκπληξη και ενδιαφέρον, όπως δείχνει και η φωτογραφία. «Είχε έρθει ο πατέρας μου για τις τελευταίες λεπτομέρειες της βιογραφίας και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κων. Καραμανλής επέμεινε να τον συνοδεύσει ώς το αεροπλάνο. Καθώς προχωρούσαν οι δυο τους στην πίστα του αεροδρομίου, μια Αγγλίδα, από την ομάδα των επιβατών που ακολουθούσαν, σκούντησε με τη μύτη της ομπρέλας της τον πατέρα μου στην πλάτη. Εκείνος γύρισε να δει τι συμβαίνει, και η κυρία, οργισμένη του λέει: Δεν λες στον… μπάτλερ σου να πάρει τη βαλίτσα μου που δεν μπορώ;. Και ο Πρόεδρος γύρισε και χαμογελώντας πήρε την αποσκευή και την πήγε ώς το αεροπλάνο, πριν προλάβει να συνέλθει από την έκπληξή του ο Μόντι. Και Πρόεδρος Δημοκρατίας και ιππότης! Η ιστορία είναι αληθινή, και γράφεται για πρώτη φορά, εφόσον ο λόρδος Τέρινγκτον την αφηγήθηκε δημόσια!

«Γκολ» και «φάουλ» από την επιλογή των θεμάτων

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή