ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ
Μπλε υγρό
εκδ. Πόλις, σελ. 255
Οταν οι όροι «επικοινωνία», «σύνδεση», «συνύπαρξη» λαμβάνουν νέο νόημα και όταν η γλώσσα τούς ακολουθεί και παίζει το παιχνίδι τους, τότε ούτε η σύγχρονη λογοτεχνία δεν θα μείνει ανεπηρέαστη από τις καινούργιες ταχύτητες της εποχής μας. Η Βίβιαν Στεργίου (Τρίκαλα, 1992) βγήκε από τα αποδυτήρια της γραφής στο στάδιο της έκθεσης με μια συλλογή διηγημάτων, ονόματι «Μπλε υγρό», με υψηλό στόχο να αποτελέσει γλωσσικό, αφηγηματικό και κοινωνιολογικό… post-it.
Για τη συγγραφέα, όλα «παίζουν». Αντρες και γυναίκες, μεγάλοι και μικροί, καθωσπρέπει και ανατρεπτικοί –κάποιοι στα όρια του γελοίου–, στρέιτ, γκέι, λεσβίες και τρανς, αστοί και μικροαστοί. «Παίζει» η αγάπη, η εμμονή, η απομόνωση, η παράνοια, η «στρατιωτική» λογική, η εκδίκηση και η ευγνωμοσύνη, το «εσύ» αλλά και το πολύ «εγώ». Οπως, επίσης, «παίζει» ο μακροπερίοδος λόγος, η αυτόματη γραφή, ο νωχελικός ρεμβασμός, ο επαναστατημένος ελιτισμός και ο ξεπεσμένος ρομαντισμός – κυρίως αυτός ο τελευταίος, όταν αναφέρεται στη μητρόπολη του Νότου, σήμερα, που παλεύει με το κλισέ της… Σουηδίας.
Οι αυτοτελείς ιστορίες σπάνια κορυφώνονται από σασπένς ή ανατροπές, ωστόσο ο τρόπος που κάθε φορά αυξομειώνεται η ταχύτητα της γλώσσας και των εικόνων που εκείνη σχηματίζει φαίνεται να κερδίζει τη φροντίδα της Βίβιαν Στεργίου. Και αυτό, διότι η συγγραφέας έχει διαλέξει στιγμιότυπα της ζωής όλων μας ανεξαιρέτως και, συχνά, «αδιακρίτως», καθιστώντας το περιεχόμενο των ιστοριών οικείο και, εντέλει, αστείο. Κι εκεί που πάει να ξεπέσει η αφήγηση σε «κουτσομπολιό», η Βίβιαν Στεργίου επιστρατεύει τον γλωσσικό της εξοπλισμό και σώζει την παρτίδα με τον αναγνώστη.
Γι’ αυτήν ακριβώς την παρτίδα η συγγραφέας έχει κρατήσει τους διάσπαρτους νέους ορισμούς που δίνει για το «πολύ καθημερινό» μας. Οπως συμβαίνει στη σελ. 189 με τον «ορισμό» του πρωινού καφέ ενός εργαζομένου και ενός αέργου: «Ο δικός μου είναι ένας απλός καφές, που όμως τον ακολουθεί μια μέρα όπως όλες οι άλλες. Ο δικός σου όμως είναι ένας άγιος καφές. Μοιάζει με αυτόν που πίνουν οι ετοιμοθάνατοι. […] Εχει την υπέροχη ξεγνοιασιά και την απίστευτη γεύση που έχει οτιδήποτε μπαίνει σ’ ένα καθαρό μυαλό, που πριν από λίγο ήταν θολό και που τώρα δεν ξέρει τι του μέλλεται». Ή στη σελ. 215 με τον «ορισμό» του γάμου: «Αμα παντρευτούμε, δεν θα είναι επειδή δεν θα γουστάρω πια τους άντρες – αυτό δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ. Υποτίθεται πως θα παντρευτούμε κι εμείς γι’ αυτό που παντρεύονται όλοι, επειδή αγαπάμε ο ένας τον άλλο κι επειδή νιώθω έτσι όπως νιώθω τα πρωινά όταν ξυπνάμε μαζί». Χαρακτηριστική ιστορία, οι «Αδύναμοι χαρακτήρες» – η Βίβιαν Στεργίου φαίνεται ότι έχτισε, εκούσα άκουσα, το υλικό της γύρω από αυτό το διήγημα.
Η πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας μπορεί να συνεχίσει να γράφει, μπορεί και όχι. Ενδέχεται να ξαναγράψει κάτι εξίσου δυναμικό, αλλά και κάτι «λιγότερο». Αν ξεκολλήσουμε από αυτήν την ψυχαναγκαστική σύνδεση, τότε θα μας μείνει το «Μπλε υγρό» – πρώτο, δεύτερο ή τρίτο, λίγη σημασία έχει.