Υπάρχει μια ξεχασμένη φράση στην παράγραφο 3, του άρθρου 88 του Κανονισμού της Βουλής, που λέει «Oι τρoπoλoγίες πρέπει να σχετίζoνται με τo κύριo αντικείμενo τoυ νομοσχεδίoυ ή της πρότασης νόμoυ». Για τη διαπίστωση της συνεχούς παραβίασης αυτής της διάταξης δεν θα διεκδικήσω δάφνες πρωτοτυπίας.
Τις τελευταίες ημέρες του 2017, τροπολογία για τους πλειστηριασμούς μπήκε σε νομοσχέδιο για την ψυχική υγεία. Τροπολογίες για τις εισφορές μπαίνουν σε νομοσχέδια για την αλιεία. Eνα στα πέντε νομοσχέδια τα τελευταία χρόνια, ακόμα και κυρώσεις διεθνών συμφωνιών, περιέχει άσχετες τροπολογίες. Πιο πρόσφατο παράδειγμα κακονομίας, οι 1.400 σελίδες του πολυνομοσχεδίου της 3ης αξιολόγησης, που είναι ακόμη ένας τσιμεντόλιθος στον τοίχο που χωρίζει τους πολίτες από την κατανόηση της νομοθετικής διαδικασίας.
Πώς περιμένουμε να λειτουργήσει έτσι ο δημόσιος διάλογος και τελικά το πολίτευμα; Καθημερινά παρακολουθούμε τηλεοπτικές αντιπαραθέσεις πολιτικών που δεν γνωρίζουν τι έχουν ψηφίσει. Και όταν κάποιος συνειδητά ψεύδεται για το τι έχει –ή δεν έχει– ψηφίσει, είναι σχεδόν αδύνατο για τον συντονιστή μιας τέτοιας συζήτησης να γνωρίζει τι ισχύει και τι όχι ώστε να αποκαταστήσει την αλήθεια. Ενα πραγματικά ριζοσπαστικό βήμα που θα μπορούσε να σπάσει αυτήν τη νοσηρή παράδοση θα ήταν η οργάνωση ολόκληρης της ισχύουσας νομοθεσίας σε θεματικούς νόμους.
Είναι εξωπραγματικό, αλλά τα τελευταία 75 χρόνια έχουν περάσει 884 νομοσχέδια και 1.700 υπουργικές αποφάσεις για το ασφαλιστικό. Αν θέλουμε οι συνταξιούχοι να γνωρίζουν πώς υπολογίζεται η σύνταξή τους και οι εργαζόμενοι τι συμβαίνει με τις εισφορές τους, θα πρέπει να υπάρχει ένας νόμος. Ας τον ονομάσουμε σχηματικά «νόμο για το ασφαλιστικό». Οχι 4387/16, όχι 3655/08, αλλά απλά «νόμος για το ασφαλιστικό». Διαθέσιμος στο Διαδίκτυο με εύχρηστα εργαλεία αναζήτησης ανά κεφάλαιο και άρθρο.
Το ίδιο πρέπει να γίνει και με όλα τα μεγάλα θέματα. Φορολογία, Παιδεία, εργασιακές σχέσεις, επενδύσεις. Ενας θεματικός νόμος που να μπορεί ο κάθε πολίτης να διαβάσει και να κατανοήσει εύκολα. Να μπορεί μια ομάδα πολιτών, που θέλει να αλλάξει ένα νόμο, να μαζέψει υπογραφές για μια τροπολογία και να γνωρίζει τι ακριβώς πρέπει να ζητήσει από τον βουλευτή που τους εκπροσωπεί. Να μπορεί κάθε δημοσιογράφος να ενημερωθεί γρήγορα, κάθε φορά που προκύπτει μια αντιπαράθεση ή ένα ερώτημα. Και να μπορεί –επιτέλους– η Δικαιοσύνη να απονέμεται με περισσότερη ταχύτητα.
Σε περίπτωση που υπουργός επιθυμεί να θεσμοθετήσει «φωτογραφικές» ρυθμίσεις, δεν θα μπορεί να το πράξει με μια άσχετη τροπολογία, αλλά θα πρέπει να εισηγηθεί την τροποποίηση του σχετικού νόμου και άρθρου, προτείνοντας μια αλλαγή, προσθήκη ή διαγραφή, αναλαμβάνοντας δημοσίως το συνεφελκόμενο προσωπικό πολιτικό κόστος. Ισως, ακόμη κι έτσι, τα ψέματα να μη σταματήσουν στον δημόσιο διάλογο και ίσως να μην εκλείψουν οι ρουσφετολογικές τροπολογίες. Ομως θα είναι πιο εύκολα αντιληπτή η ύπαρξή τους από κάθε ενεργό πολίτη.
Μια τέτοια πρωτοβουλία μπορεί να αναβαθμίσει σημαντικά την ποιότητα της δημοκρατίας μας. Μπορεί να μη γίνεται με ένα νόμο και ένα άρθρο. Αλλά γίνεται.
* Αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου της Ν.Δ.