Με στόχο την περαιτέρω βελτίωση της λειτουργίας των ανεξάρτητων αρχών, η κυβέρνηση παρέδωσε στους πιστωτές της σχέδιο νόμου που στόχο έχει τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου τους.
Το σχέδιο που τώρα εξετάζεται από τους θεσμούς, αφορά αφενός την αποτελεσματικότερη λειτουργία των Αρχών, αφετέρου, την εξάλειψη οποιωνδήποτε εμποδίων ή/και αλληλοεπικαλύψεων που δημιουργεί η λειτουργία των ανεξάρτητων αρχών στη χώρα μας.
Εμφαση από τους πιστωτές δίδεται σε τέσσερις ανεξάρτητες αρχές, την ΕΛΣΤΑΤ, τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), την Επιτροπή Ανταγωνισμού και τη Ρυθμιστική Αρχή Επιβατικών Μεταφορών (ΡΑΕΜ).
Σε ό,τι αφορά την ΕΛΣΤΑΤ, οι πιστωτές βεβαιώνουν την αναβάθμιση της Αρχής, καθώς το πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε στις 18 Ιανουαρίου 2018, έδωσε τεράστια ώθηση στην περαιτέρω ανεξαρτητοποίησή της από το υπουργείο Οικονομικών. Η ΕΛΣΤΑΤ, όχι μόνο αποκτά δικό της προϋπολογισμό, μη ελεγχόμενο από το υπουργείο Οικονομικών, αλλά θα μπορεί να αναλαμβάνει και έργα για λογαριασμό τρίτων φορέων, δημόσιων ή/και ιδιωτικών.
Φυσικά, τα έργα αυτά αυτά θα υλοποιούνται επ’ αμοιβή, έτσι ώστε η ΕΛΣΤΑΤ ν’ αποκτήσει πόρους, πέραν εκείνων που προβλέπει ο κρατικός προϋπολογισμός. Το προσωπικό της Αρχής που θα απασχολείται στα συγκεκριμένα έργα, θ’ αμείβεται κατ’ αποκοπήν και δεν θα θεωρείται ότι κατέχει δεύτερη θέση εργασίας.
«Με απόφαση του προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ», αναφέρει το άρθρο 379 του ν. 4512/2018, «δύναται να χρησιμοποιείται το προσωπικό της για τη διενέργεια κάθε είδους στατιστικής έρευνας, στατιστικής εργασίας και απογραφής για λογαριασμό άλλων δημοσίων υπηρεσιών, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ, δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, καθώς και ιδιωτικών φορέων, του εσωτερικού ή του εξωτερικού. Στην περίπτωση αυτή», συνεχίζει, «με απόφαση του προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ, δύναται να καθορίζεται για το ανωτέρω προσωπικό της ΕΛΣΤΑΤ κατ’ αποκοπή αποζημίωση κατά ημέρα ή εβδομάδα ή μήνα, κατά περίπτωση, πέραν του κανονικού ή του προβλεπομένου υπερωριακού ωραρίου δημοσίων υπηρεσιών…, ενώ η σχετική απασχόληση δεν θεωρείται κατοχή δεύτερης θέσης εργασίας…».
Σημειώνεται ότι πλέον ο πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ καταθέτει τον προϋπολογισμό της Αρχής στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και όχι στον υπουργό Οικονομικών, ενώ πλέον μπορεί να δίδει κίνητρα στο προσωπικό, πέρα απ’ όσα προβλέπει το δημοσιονομικό πλαίσιο.
Υπογραμμίζεται ακόμη ότι τα μέλη του Δ.Σ. της ΕΛΣΤΑΤ, όπως εκείνα του ΤΑΙΠΕΔ και του υπερταμείου, διαθέτουν νομική ασυλία για τις αποφάσεις που αφορούν τον σκοπό λειτουργίας της Αρχής.
Μέχρι τον Απρίλιο
Πέραν αυτών, η χώρα ανέλαβε την υποχρέωση να φέρει μέχρι τον ερχόμενο Απρίλιο, ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που θα ομογενοποιεί το πλαίσιο λειτουργίας των ανεξάρτητων αρχών της χώρας, είτε αυτές κατατάσσονται στις συνταγματικά κατοχυρωμένες (ΕΣΡ, ΑΔΑΕ, Συνήγορος του Πολίτη, ΑΣΕΠ, ΑΠΔΠΧ) είτε όχι (ΡΑΕ, Επ. Ανταγωνισμού ΕΕΤΤ κ.ά.). Παράλληλα, το ελληνικό κράτος ανέλαβε την υποχρέωση, μέχρι τον ερχόμενο Απρίλιο, να εξετάσει τυχόν αλληλοεπικαλύψεις των ανεξάρτητων αρχών, αλλά και το ενδεχόμενο λειτουργίες της κεντρικής κυβέρνησης να μεταφερθούν στις ανεξάρτητες αρχές.
Ειδικά για την Επιτροπή Ανταγωνισμού, οι πιστωτές ζητούν την εξάλειψη οποιωνδήποτε θεμάτων σύγκρουσης συμφερόντων στα μέλη της Επιτροπής ή/και στην εσωτερική νομική μονάδα της Αρχής. Επίσης ζητούν την ενίσχυση της νομικής μονάδας της με 12 επιπλέον μέλη, προκειμένου να δώσουν ώθηση στις υποθέσεις που χρονίζουν στα συρτάρια της.