Δύο αντίθετες περιπτώσεις από την αστυνομική λογοτεχνία

Δύο αντίθετες περιπτώσεις από την αστυνομική λογοτεχνία

3' 8" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΡΟΣ ΜΑΚΝΤΟΝΑΛΝΤ

Γαλάζια φλέβα

μτφρ.: Χίλντα Παπαδημητρίου

εκδ. Μεταίχμιο

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΗΣ

Η τελευταία ώρα της δίκης

Το σπίτι της κυρίας Χ.

Δικαστικά αθηναϊκά μυθιστορήματα

εισαγωγή: Ανδρέας Αποστολίδης

εκδ. Αγρα

Ο Αμερικανός συγγραφέας Ρος Μακντόναλντ (1915-1983), ο οποίος δεν είναι τόσο γνωστός στη χώρα μας όσο ο Ρέιμοντ Τσάντλερ και ο Ντάσιελ Χάμετ, αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο της αστυνομικής λογοτεχνίας ή των hardboiled μυθιστορημάτων, και θα αρκούσε μόνον το έργο του «Η νεκροφόρα με τις ρίγες» για να καταταχθεί δίπλα στα μεγάλα ονόματα του είδους.

Ευτυχώς, όμως, για τους αναγνώστες, έδωσε πολλά αξιόλογα έργα, οι ιστορίες των οποίων διαδραματίζονται στην Καλιφόρνια, ενώ στα περισσότερα εξ αυτών πρωταγωνιστής είναι ο ευφυής Λιου Αρτσερ, ένας παρατηρητικός ντετέκτιβ που διακρίνεται για την ηθική στάση του απέναντι στα πράγματα, αλλά και την ευελιξία του όταν αντιμετωπίζει διλήμματα σχετικά με τα θέματα της ενοχής και της τιμωρίας. Χαρακτηριστικό προτέρημα, άλλωστε, της προσωπικότητάς του είναι η τάση του να ακούει με προσοχή τους άλλους και να τους πείθει να γίνουν εξομολογητικοί και αποκαλυπτικοί.

Στη «Γαλάζια φλέβα», ο Λιου Αρτσερ προσπαθεί να λύσει το μυστήριο της κλοπής ενός πίνακα ζωγραφικής, ο οποίος εκλάπη από το σπίτι πλούσιου ζευγαριού. Η αρχική του εντύπωση, όμως, ότι τα πράγματα δεν θα τον δυσκολέψουν γρήγορα ανατρέπεται, καθώς οι έρευνές του θα τον οδηγήσουν στην έρημο της Αριζόνας, όπου οι καταστάσεις ξεφεύγουν από τα όποια όρια και οι έρωτες συνορεύουν ή ταυτίζονται με την προδοσία και τον θάνατο.

Μερικές από τις αρετές του συγγραφέα εντοπίζονται και σ’ αυτό το έργο, όπως είναι η επιμονή του στην ανάδειξη της λεπτομέρειας, στη διείσδυση στον συναισθηματικό κόσμο των ηρώων με απλές και μόνον αναφορές, ενώ οι ενοχές και τα μυστικά από το παρελθόν, μιας και «το παρελθόν βρίσκεται στο παρόν και το μέλλον», συνθέτουν όλα εκείνα τα δεδομένα που δημιουργούν το «κακό». Και γι’ αυτό πότε με ποιητική διάθεση πότε με στοχαστική, ο Ρος Μακντόναλντ ανασύρει στην επιφάνεια αντικρουόμενες και σκοτεινές πλευρές των χαρακτήρων του και, μέσω της δράσης, της ατμόσφαιρας και των ασθματικών εναλλαγών, παραδίδει ένα άκρως βίαιο αλλά συνάμα και ελκυστικό μυθιστορηματικό κόσμο.

Γυναίκα στο επίκεντρο

Σε εντελώς αντίθετο κλίμα κινούνται τα δύο δικαστικά μυθιστορήματα του Γιάννη Μαρή, τα οποία είχαν δημοσιευθεί σε συνέχειες σε αθηναϊκές εφημερίδες· το μεν πρώτο, σε εικονογράφηση Μ. Γάλλια, στην εφημερίδα «Απογευματινή», το δε δεύτερο, στην εφημερίδα «Ακρόπολη», σε εικονογράφηση Αλέκου Κοντόπουλου. Η δράση είναι περιορισμένη περισσότερο στην πρώτη ιστορία, αλλά και η έκβαση γίνεται προβλέψιμη. Πάντως και στις δύο περιπτώσεις, η γυναίκα είναι η πρωταγωνίστρια, στοιχείο όχι σπάνιο στα έργα του συγγραφέα.

Ο πολυγραφότατος Γιάννης Μαρής, που αναδεικνύει, στα μυθιστορήματα και τις νουβέλες του, την αστική κοινωνία της χώρας των δεκαετιών ’50 και ’60, ελκύεται από την επιτυχία που έχει το δικαστικό ρεπορτάζ στο αναγνωστικό κοινό των εφημερίδων και ασχολείται με θέματα που έχουν στον πυρήνα τους δικαστικές υποθέσεις. Είναι επηρεασμένος, άλλωστε, από τον κινηματογράφο αλλά και από συγγραφείς όπως τον Ζορζ Σιμενόν αλλά και τον E.S. Gardner (1889-1969), τον Αμερικανό συγγραφέα και δικηγόρο που έγινε γνωστός στη χώρα μας μέσω της τηλεοπτικής σειράς «Πέρι Μέισον».

Οι επιλογές του κινούνται μεταξύ των δύο άκρων, του καλού, του ευγενικού, του γενναιόδωρου και του κακού, του διεφθαρμένου, ενώ συχνά κάποιος προβαίνει σε βίαιη πράξη, γιατί αισθάνεται αδικημένος ή γιατί επιθυμεί να υπερασπιστεί κάποιον άλλον ο οποίος έχει ταπεινωθεί ή έχει υποστεί τις συνέπειες της επιθετικής συμπεριφοράς. Το πλαίσιο αυτό δεν διαφέρει πολύ από την προβολή της αθηναϊκής κοινωνίας όπως την είδαμε αλλά και συνεχίζουμε να παρακολουθούμε στις ταινίες της Φίνος Φιλμ της δεκαετίας του ’60. Στο ίδιο κλίμα, άλλωστε, κινούνται και οι εικονογράφοι, οι οποίοι παρουσιάζουν καλοφτιαγμένα και κομψά άτομα, αν και, στις λίγες περιπτώσεις, οι αρνητικοί τύποι δεν ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.

Πρόκειται για δύο ιστορίες που διαβάζονται ευχάριστα, μολονότι σ’ αυτές κυριαρχεί η αθωότητα της εποχής. Πιθανώς, όμως, γι’ αυτόν τον λόγο να τη νοσταλγούμε.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή