Στα… χαρτιά παραμένει η διοικητική αλλά και η ουσιαστική ενοποίηση του ΕΦΚΑ, που δύο χρόνια μετά τη θεσμοθέτησή του με τον νόμο 4387/2016, που έμεινε γνωστός ως νόμος Κατρούγκαλου, παραμένει ενιαίος μόνο κατ’ όνομα. Τα θεσμικά προβλήματα και τις οργανωτικές δυσλειτουργίες του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης παρουσίασαν έμπειρα στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης κι εργαζόμενοι στο υπουργείο Εργασίας ή στα ασφαλιστικά ταμεία σε θέσεις ευθύνης, που έρχονται καθημερινά σε επαφή με τις αδυναμίες του νέου θεσμικού πλαισίου, σε ημερίδα που διοργάνωσαν από κοινού το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ) και η Ενωση για την Προάσπιση των Κοινωνικών Δικαιωμάτων (ΕΚΠΟΔΙ).
Μεταξύ άλλων, επεσήμαναν την καθυστέρηση στην έκδοση του απαιτούμενου και αναγκαίου ενιαίου κανονισμού ασφάλισης και παροχών καθώς και του νέου κανονισμού χορήγησης αναπηρικών συντάξεων, τα νομικά προβλήματα κάποια εκ των οποίων ενδέχεται να αντιμετωπιστούν με την πολυαναμενόμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) αλλά και δεκάδες διοικητικά θέματα που δημιουργούν καθυστερήσεις, ταλαιπωρία στους ασφαλισμένους αλλά και προβλήματα στους εργαζόμενους.
Η δημιουργία του ΕΦΚΑ έβγαλε στην επιφάνεια ασυμβατότητες και δυσλειτουργίες ενός πολυδαίδαλου συστήματος που προϋπήρχαν, επεσήμανε η διευθύντρια στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Ασφάλισης Δέσποινα Πατούνα, η οποία ξεκαθάρισε ότι σε οργανωτικό επίπεδο, μακροπρόθεσμα, μπορεί να οδεύουμε σε ένα σύστημα με ενιαίους κανόνες, όμως μεσοπρόθεσμα υπάρχουν προβλήματα. Οπως για παράδειγμα, η έλλειψη συντονισμού, η υδροκέφαλη αναποτελεσματική κεντρική διοίκηση, η μείωση του προσωπικού που οδηγεί σε καθυστερήσεις και αύξηση των εκκρεμοτήτων, βάσει των όσων υποστήριξε ο πρόεδρος των εργαζομένων στην κοινωνική ασφάλιση Γιάννης Μαστρογιαννόπουλος. Ο οποίος, μάλιστα, ανέδειξε και προβλήματα όπως οι τεράστιες καθυστερήσεις στην έκδοση των διαδοχικών συντάξεων, καθώς πρόκειται εκ των πραγμάτων για μια δύσκολη και χρονοβόρο υπόθεση. Σύμφωνα με τον κ. Μαστρογιαννόπουλο, σήμερα, εκκρεμούν τουλάχιστον 18.000 συνταξιοδοτικά αιτήματα (14.000 αφορούν τον πρώην ΟΑΕΕ), που με το παλαιό καθεστώς θα είχαν λάβει απορριπτικές αποφάσεις και θα είχαν διαβιβαστεί στον επόμενο φορέα προκειμένου να εξετάσει το αίτημα και να απονεμηθεί η σύνταξη. Λόγω όμως του ΕΦΚΑ, που λειτουργεί ως ενιαίος φορέας, αυτό διοικητικά είναι ασύμβατο (δεν μπορεί ο ΕΦΚΑ να απορρίπτει και να στέλνει το αίτημα στον ίδιο).
Η κ. Πατούνα αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, και στα «οικονομικού τύπου» προβλήματα που προκύπτουν κυρίως λόγω των αλλαγών στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους μη μισθωτούς. Προβλήματα που σύμφωνα με τον γνωστό δικηγόρο Δημήτρη Μπούρλο θα μπορούσαν να λυθούν εάν ο υπολογισμός των εισφορών γινόταν επί του πραγματικού εισοδήματος.
Μία σειρά από ασφαλιστικά θέματα, όπως είναι ο επανυπολογισμός των παλαιών ή και ο τρόπος υπολογισμού των νέων συντάξεων, θα κριθεί σε νομικό επίπεδο, καθώς έχουν προσφύγει γι’ αυτά στο ΣτΕ μεγάλες ομάδες ασφαλισμένων. Κι ενώ σύμφωνα με την κ. Πατούνα, στο θέμα του επανυπολογισμού υπάρχουν νομικά και συνταγματικά επιχειρήματα τόσο υπέρ όσο και κατά της διαδικασίας, στο θέμα του νέου συστήματος αποδεικνύεται στην πράξη ότι ειδικά για το ανταποδοτικό σκέλος της σύνταξης, υλοποιείται μια μεγάλη αδικία εις βάρος των ασφαλισμένων με 25-35 έτη ασφάλισης, καθώς διατηρείται ο διανεμητικός χαρακτήρας μιας…ανταποδοτικής παροχής. Αδικίες εις βάρος των παλαιών ασφαλισμένων δημιουργεί επίσης, η πρόβλεψη του νόμου Κατρούγκαλου για την προσαύξηση της σύνταξης σε περιπτώσεις καταβολής αυξημένων εισφορών ή εισφορών για παράλληλη ασφάλιση σε άλλο Ταμείο.
Τη δραματική μείωση των νέων επικουρικών συντάξεων και των εφάπαξ ανέλυσε ο πρώην γενικός διευθυντής του ΕΤΕΑΕΠ Νίκος Καλάκος, υπογραμμίζοντας ότι ενώ ο κλάδος εφάπαξ του Ταμείου έχει αποθεματικά 3,6 δισ. ευρώ, πληρώνει εφάπαξ με το σταγονόμετρο και μάλιστα με χρήματα που δανείζεται το ελληνικό κράτος από τους πιστωτές…
ΗΔΙΚΑ: κομφούζιο στην ενοποίηση των μητρώων του ΕΦΚΑ
Ενα ανεπανάληπτο κομφούζιο με ιστορίες ασφαλιστικής τρέλας εκλήθησαν να αντιμετωπίσουν μέσα σε ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα οι εργαζόμενοι της ΗΔΙΚΑ, κατά τη διαδικασία ενοποίησης του μητρώου ασφαλισμένων του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).
Είναι ενδεικτικό ότι, όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε χθες, κατά τη διάρκεια της ημερίδας που συνδιοργάνωσαν το ΕΒΕΑ με την ΕΚΠΟΔΙ, η διευθύντρια της ΗΔΙΚΑ Αθηνά Τριανταφυλλίδη, για τη δημιουργία του μητρώου του ΕΦΚΑ απεστάλησαν από τουλάχιστον 90 φορείς (Ταμεία και επιμέρους τομείς) συνολικά 29.667.166 εγγραφές που αφορούν, μετά την ταυτοποίηση και εκκαθάριση, 15.715.538 ασφαλισμένους.
Μεταξύ των πολυάριθμων προβλημάτων που εκλήθη να αντιμετωπίσει η ΗΔΙΚΑ και τα οποία σε πολλές περιπτώσεις προκάλεσαν τεράστια ταλαιπωρία σε χιλιάδες πολίτες που ξαφνικά «χάθηκαν» από τον ΕΦΚΑ, ήταν για παράδειγμα η ύπαρξη 634.270 ασφαλισμένων με Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), όχι όμως και Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ). Τριπλάσιοι, ήτοι 1.830.242 ασφαλισμένοι, ήταν όσοι ενώ είχαν ΑΜΚΑ δεν είχαν ΑΦΜ, ενώ κοντά στα 3 εκατ. ασφαλισμένοι (2.863.893 εγγραφές) δεν είχαν ούτε ΑΜΚΑ ούτε ΑΦΜ. Παράλληλα, δε, διαπιστώθηκαν και περίπου 3,5 εκατ. εγγραφές ασφαλισμένων χωρίς αριθμό δελτίου ταυτότητας.
Και τα προβλήματα δεν σταμάτησαν εκεί. Διαπιστώθηκαν 6.038.865 εγγραφές ασφαλισμένων με πλασματική ημερομηνία έναρξης ασφάλισης, 151.721 άτομα με άγνωστο πατρώνυμο, 459.034 άτομα με άγνωστο μητρώνυμο, 7.735.921 άτομα με πλασματική ημερομηνία γέννησης, καθώς και 566.673 άτομα με άγνωστη χώρα υπηκοότητας.
Μάλιστα, ένα από τα πλέον σημαντικά προβλήματα που εκλήθησαν να αντιμετωπίσουν οι υπηρεσίες ήταν η επιλογή του «σωστού» προσώπου στις περίπου 500.000 περιπτώσεις όπου διαπιστώθηκαν σε μία εγγραφή πολλαπλοί ΑΜΚΑ, αλλά και στις πάνω από 600.000 περιπτώσεις που ασφαλισμένοι κάτω από τον ίδιο ΑΜΚΑ είχαν ανοίξει περισσότερες της μίας εγγραφές ασφαλιστικής ιστορίας. Ακόμη και στα στοιχεία των αυτοαπασχολουμένων που έστειλε η ΑΑΔΕ, υπήρξαν περίπου 100.000 που τελικά περίσσευαν, καθώς από 1,55 εκατ. ασφαλισμένους ταυτοποιήθηκε το 1,45 εκατ…