Δεν ήταν μόνον ο Ευάγγελος Αβέρωφ που μιλούσε για τη μακεδονική γλώσσα, η οποία υπήρχε στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Οπως υπενθύμισε ο κ. Σωτήρης Βαλντέν («Αυγή» 10.6.2018), ο υπεράνω υποψίας για τα εθνικά ζητήματα Ηπειρώτης πολιτικός έλεγε στη Βουλή στις 17.9.1959: «Κύριοι, εις το ζήτημα της γλώσσης πολλά δύνανται να λεχθούν. Πρώτον, εις την ελληνικήν Μακεδονίαν δεν ομιλείται η μακεδονική γλώσσα, η οποία ομιλείται εις τα Σκόπια και έχει και γραμματικήν και συντακτικόν, ομιλείται ένα τοπικόν ιδίωμα, το οποίον δεν έχει καμμίαν σχέσιν με την μακεδονικήν γλώσσαν».
Είναι και ο Παύλος Μελάς που αναγνώρισε την ακατονόμαστη γλώσσα, ο οποίος σε επιστολή του (16.3.1904) αναφέρει ότι ο μακεδονομάχος Καπετάν Κώτας «ωμίλησε μακεδονικά» και μετέφραζε στα ελληνικά ο Πύρζας. (Ναταλία Π. Μελά, «Παύλος Μελάς», Δωδώνη 1998). Τότε η εθνική μας θέση ήταν η απόσχιση των Σλαβομακεδόνων από τη βουλγαρική επιρροή, υπό τον φόβο της «Μεγάλης Βουλγαρίας».
Τώρα κυβέρνηση και αντιπολίτευση ερίζουν για τη γλώσσα των ακατονόμαστων γειτόνων μας. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Νίκος Φίλης δήλωσε ότι «υπάρχει σλαβομακεδονική γλώσσα, δεν υπάρχει; Τι ανακαλύπτουμε τώρα προβλήματα; Σλαβική-μακεδονική γλώσσα υπάρχει. Το ελληνικό κράτος το λέει και ο ΟΗΕ και ο ίδιος ο Ευάγγελος Αβέρωφ το 1959, που ήταν υπουργός Εξωτερικών. Στο θέματα του ονόματος της γλώσσας ή υπάρχει ή δεν υπάρχει» (5.2.2108).
«Δεν υπάρχει σλαβομακεδονική γλώσσα, η γλώσσα τους είναι μια βουλγάρικη διάλεκτος. Ουδέποτε ο Στρατής Μυριβήλης ή όποιο άλλο κείμενο της εποχής μέχρι το 1945 μιλούσε για Μακεδόνες. Μέχρι το 1945 που ο Τίτο ονοματίζει αυτόν τον χώρο Μακεδονία και εφευρίσκει μακεδονικό έθνος και γλώσσα, δεν υπήρχε καμία αναφορά», απάντησε ανακριβώς ο κ. Αδωνις Γεωργιάδης.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι Σέρβοι προπαγάνδιζαν για πολιτικούς λόγους ότι η γλώσσα των Σλαβομακεδόνων ήταν σερβική διάλεκτος και οι Βούλγαροι, βουλγαρική. Εμείς πάλι –που δεν θέλαμε και ούτε μας συνέφερε η Μεγάλη Σερβία,ή η Μεγάλη Βουλγαρία– μιλούσαμε για «μακεδονική γλώσσα». Μέχρι που μπουρδουκλώσαμε τα ονόματα με την ψυχή μας και δεν βγάζουμε άκρη.
Και ποια είναι ακριβώς η διαφορά της «μακεδονικής γλώσσας» από το «σερβοβουλγαρικό ιδίωμα», όπως λένε σήμερα κάποιοι; Απολύτως καμία, αν εξαιρέσουμε τα κονδύλια που ενθυλακώνουν διάφοροι για να κάνουν περίτεχνες και εθνικά ορθές (αναλόγως της συγκυρίας) θεωρίες. Οπως ορθώς γράφει ο καθηγητής γλωσσολογίας κ. Κώστας Ντίνας, «η επιστήμη της Γλωσσολογίας δεν έδωσε ακόμα τη σαφή και οριστική της απάντηση στο ερώτημα: τι είναι γλώσσα και τι διάλεκτος μιας γλώσσας;». Ή όπως είπε πιο κυνικά ο Αμερικανός γλωσσολόγος Max Weinreich, «Γλώσσα είναι μια διάλεκτος με στρατό και ναυτικό».