Στις 19 Απριλίου, ο 24χρονος Καναδός ακτιβιστής Τζόσουα Ανταμς εντοπίστηκε από μία ομάδα Kαναδών αξιωματούχων, σε έναν απομακρυσμένο δρόμο στην έρημο του κεντρικού Αφγανιστάν. Η αιτία για τον αιφνιδιασμό της μυστικής υπηρεσίας ήταν αρκετά ασυνήθιστη. Ο Ανταμς είχε δημοσιεύσει μία σειρά από φωτογραφίες στον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram, στις οποίες απολάμβανε τοπικό τσάι με μια παρέα μαχητών των Ταλιμπάν.
Ωστόσο, ο Ανταμς δεν ταξίδεψε 11.000 χιλιόμετρα για να προσχωρήσει στους Ταλιμπάν, ούτε για να ενταχθεί εθελοντικά στη μάχη εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Στην καρδιά της κεντρικής Ασίας τον οδήγησαν η πλούσια ιστορία του Αφγανιστάν, οι εντυπωσιακές άδειες θέσεις των αγαλμάτων του Βούδα στο Μπαμπιγιάν, το Μεγάλο Τζαμί του Χεράτ με τα φαντασμαγορικά μωσαϊκά και πολλά άλλα μνημεία που δικαιολογούν τη θέση της χώρας στον περίφημο Δρόμο του Μεταξιού.
Ακόμη και εν μέσω αυξανόμενης βίας, το Αφγανιστάν διατηρεί μια σταθερή παρουσία στο τουριστικό κύκλωμα της Κεντρικής Ασίας. Ενα αξιοσημείωτο πλήθος ανδρών και γυναικών από τη Δύση, σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητο, επισκέπτεται το Αφγανιστάν για να εξερευνήσει τα πολιτισμικά του μυστικά. Λόγω της έλλειψης τουριστικών υποδομών, οι επισκέπτες πολλές φορές διαμένουν με Αφγανούς οικοδεσπότες χωρίς χρέωση, χρησιμοποιώντας μια γνωστή εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης που ονομάζεται Couchsurfing. Τυχαίνει, λοιπόν, πολλοί Αφγανοί, που φιλοξενούν τους τουρίστες του Couchsurfing, να είναι μέλη των Ταλιμπάν.
Ο οικοδεσπότης του Ανταμς στην ερημική επαρχία του Χέλμαντ τού αποκάλυψε πως ήταν πρώην μαχητής, ενώ τον ξεναγούσε στα χωράφια του όπου καλλιεργεί όπιο. Το ίδιο βράδυ, ο οικοδεσπότης κάλεσε τον Ανταμς να πιει αφγανικό τσάι με δύο μαχητές των Ταλιμπάν, σε ένα κοντινό περιβόλι. «Ο θείος του οικοδεσπότη μου, που καθόταν μαζί μας, μου είπε πως οι δύο άνδρες ανήκαν στους Ταλιμπάν, και εγώ ξέσπασα σε γέλια, διότι νόμιζα πως μου έκαναν πλάκα», δηλώνει ο Ανταμς αναπολώντας τη βραδιά. «Τότε, με κοίταξε κατάματα και μου απάντησε πως μιλάει σοβαρά».
Οι άνδρες συνομίλησαν για ώρες με τον Ανταμς σε σπαστά αγγλικά, προσφέροντάς του άφθονο φαγητό, ακόμη και αφού ο ίδιος τους είπε επανειλημμένως πως είχε χορτάσει. «Ηταν μια πολύ χαλαρωτική αναστολή του χρόνου μέσα στην έρημο, γεμάτη κουβέντα, καπνό και υπέροχα φρούτα», θυμάται χαρακτηριστικά ο Ανταμς, ο οποίος παρέτεινε τη διαμονή του για αρκετές μέρες, χωρίς να πληρώσει, προτού ξεκινήσει το ταξίδι της επιστροφής προς την Καμπούλ.
Ο αριθμός των διαμονών σε εστίες των Ταλιμπάν παραμένει ασαφής, καθώς οι επισκέψεις σπάνια καταλήγουν σε επίσημα αρχεία. Ωστόσο, στο πλαίσιο του ρεπορτάζ μου, συνομίλησα με 14 άτομα που συναντήθηκαν με τους Ταλιμπάν μέσω της εφαρμογής, και ήταν σε θέση να μου επιβεβαιώσουν τουλάχιστον ακόμη 30 περιπτώσεις.
Ο ακριβής αριθμός μάλλον είναι υψηλότερος, επειδή ορισμένοι από τους «ξενοδόχους» Ταλιμπάν δήλωσαν περήφανα στους ταξιδιώτες πως είχαν φιλοξενήσει πολλούς ακόμη πολίτες της Δύσης.
Ελάχιστοι από τους επισκέπτες περίμεναν πως θα συναντήσουν μέλη των Ταλιμπάν στα ταξίδια τους στο Αφγανιστάν. Το 2012, ο Νέναντ Στογιάνοβιτς, ένας πολυταξιδεμένος αναβάτης από τη Σερβία, κυριεύθηκε από κρύο ιδρώτα όταν ανακάλυψε πως οι οικοδεσπότες του στο Χεράτ ήταν αντάρτες μαχητές. «Φαίνονταν εντελώς φυσιολογικοί άνθρωποι και τους συνάντησα τυχαία στον δρόμο στο Χεράτ», δήλωσε. «Ανακάλυψα πως ήταν Ταλιμπάν αφού διανυκτέρευσα στο σπίτι τους».
Παρά τους αρχικούς του φόβους, ο Νέναντ βρήκε τους οικοδεσπότες του «εκπληκτικά φιλικούς και φιλόξενους». Του προσέφεραν παραδοσιακά αφγανικά ρούχα, τον βοήθησαν να κρύψει το σακίδιό του σε ένα σακί και τον συμβούλευσαν να πάρει ένα συγκεκριμένο λεωφορείο μέσω της επαρχίας Καντάρ, ώστε να μην τον σταματήσει η αστυνομία ή κάποιο άλλο μέλος τον Ταλιμπάν στον δρόμο του προς τα σύνορα με το Τατζικιστάν.
Οι περισσότεροι από τους οικοδεσπότες του Couchsurfing που ανήκουν στους Ταλιμπάν είναι μαχητές χαμηλού επιπέδου, κουρασμένοι από τον ατελείωτο πόλεμο και περίεργοι για τον κόσμο που απλώνεται πέρα από τον δικό τους. Η εφαρμογή τους δίνει την ευκαιρία να συναντήσουν ειρηνικούς αλλοδαπούς, να ανταλλάξουν κοσμοθεωρίες και εμπειρίες, και σε ορισμένες περιπτώσεις να προσπαθήσουν να τους πείσουν για το δικαίωμά τους να κυβερνούν το Αφγανιστάν.
Πίσω από την κοινότητα των οικοδεσποτών Ταλιμπάν υπάρχει πάντως και ένας ιστορικός λόγος, που εξηγείται από παλαιότερες αφγανικές παραδόσεις φιλοξενίας, όπως το Pashtunwali, ο φυλετικός κώδικας δεοντολογίας και τιμής της φυλής των Παστούν. Μία από τις βασικές αρχές του υπαγορεύει πως θα πρέπει πάντα να προστατεύονται όσοι αναζητούν μια στέγη, ακόμη και αν πρόκειται περί εχθρών.