Στη φυλακή, μια άλλη μορφή απόδρασης

Στη φυλακή, μια άλλη μορφή απόδρασης

4' 38" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Adho mukha. Chaturanga. Uttanasana. Αυτές οι λέξεις έχουν αρχίσει να αποτελούν μέρος του λεξιλογίου που χρησιμοποιείται στις φυλακές στην Αργεντινή, χάρη σε μία ομάδα δασκάλων γιόγκα που δημιούργησαν το πρότζεκτ «Moksha – γιόγκα στη φυλακή».

Οταν η μέρα είναι ηλιόλουστη, μπορεί κανείς να ακούσει εκφράσεις όπως, «τα χέρια στο κέντρο της καρδιάς», «ανοίξτε το στήθος σας», «τώρα, κόμπρα» και «εκπνεύστε καθώς θα περνάτε στη θέση της ημισελήνου» στην αυλή του 48ης Σωφρονιστικής Μονάδας της κρατικής φυλακής Σαν Μαρτίν στο Μπουένος Αϊρες.

Ακούγοντας αυτές τις οδηγίες, 30 ξυπόλυτοι τρόφιμοι με τα μάτια τους κλειστά προσπαθούν αθόρυβα να μιμηθούν τις στάσεις που τους παρουσιάζει η δασκάλα Milagros Colombo. Πίσω τους βρίσκεται μια πολύχρωμη τοιχογραφία την οποία ζωγράφισαν οι τρόφιμοι έχοντας συγκεκριμένους στόχους στο μυαλό τους. Μερικές από τις λέξεις που έχουν γράψει πάνω στην τοιχογραφία είναι: ευγνωμοσύνη, θέληση, αντοχή, υπευθυνότητα, ελευθερία και ειρήνη.

«Στις δύο ώρες που διαρκεί το μάθημα, ξεχνάς όλα τα προβλήματά σου. Κάνουμε τις στάσεις σανίδα, κάτω σκύλος, chaturanga και στο τέλος αισθανόμαστε ξαλαφρωμένοι, χαλαροί. Αισθάνεσαι ελεύθερος όταν κάνεις γιόγκα· απομακρύνεσαι από τον κόσμο. Είσαι τόσο συγκεντρωμένος που δεν θέλεις να τελειώσει το μάθημα», λέει ο Lucas Roldan, ένας 33χρονος τρόφιμος που έχει περάσει τα τελευταία οκτώ χρόνια στη φυλακή.

Διακόσιοι πενήντα ακόμα τρόφιμοι συμμετέχουν στα μαθήματα γιόγκα που διοργανώνει το Moksha από το 2015 σε δύο μονάδες της φυλακής Σαν Μαρτίν, με απώτερο στόχο να αλλάξουν οι ζωές των τροφίμων τώρα αλλά και στο μέλλον. Η ιδέα αυτή γεννήθηκε από την επιθυμία των δασκάλων να μοιραστούν τα οφέλη της γιόγκα με αυτούς που βρίσκονται σε πιο ευάλωτη θέση.

«Ολοι εμείς οι δάσκαλοι ζούμε τις ζωές μας με βάση τη γιόγκα και τη θεωρούμε έναν θησαυρό τόσο πολύτιμο, που αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε με ποιον τρόπο μπορούμε να τον μοιραστούμε», λέει η 29χρονη Colombo. «Οι άνθρωποι στις φυλακές είναι παραμελημένοι από πολλές απόψεις. Aν μπορέσουν να αξιοποιήσουν όσο καλύτερα γίνεται τον χρόνο που θα περάσουν ως έγκλειστοι, τότε θα έχουν και περισσότερες ευκαιρίες όταν βγουν από τη φυλακή, και έτσι θα έχουμε καλύτερες γειτονιές».

Το συγκεκριμένο σωφρονιστικό ίδρυμα είναι υπόδειγμα αντιθέσεων. Ο περιφραγμένος χώρος κυριαρχείται από κλειδαριές, κάγκελα, φράκτες με καρφιά και ένστολους φύλακες. Στο εσωτερικό, όμως, η περιποιημένη του εμφάνιση, με τους καλοδιατηρημένους κήπους, δημιουργεί μια αναπάντεχη αίσθηση γαλήνης. Οι τρόφιμοι χαιρετούν τους εθελοντές του οργανισμού Moksha πίσω από τα κάγκελα, καθώς οι τελευταίοι περπατάνε στους διαδρόμους, αλλά δεν μπορούν καν να ανταλλάξουν χειραψίες.

Ο Roldan ξέρει ότι η γιόγκα τού έχει αλλάξει τη ζωή. Γι’ αυτόν τον λόγο περιμένει ανυπόμονα το εβδομαδιαίο μάθημα, που γίνεται κάθε Πέμπτη. Μερικά πρωινά συναντιέται και με άλλους τροφίμους για να εξασκηθούν σε συγκεκριμένες στάσεις. «Είναι πολύ πιο ευχάριστα αυτές τις ώρες, γιατί μπορείς να ακούσεις τα πουλιά. Οι άνθρωποι συνήθως σκέφτονται τα χειρότερα για εμάς, επειδή έχουμε συλληφθεί για κλοπές ή για τη δολοφονία ενός αστυνομικού. Και ίσως να θεωρούν ότι πρέπει να μας αφήσουν σε αυτό το μέρος να σαπίσουμε. Εχω καταφέρει να αλλάξω σε τεράστιο βαθμό εδώ μέσα», λέει.

Ο Roldan ανήκει σε μία ομάδα τροφίμων από την πτέρυγα υψίστης ασφαλείας που μερικές φορές ακολουθούν τους εθελοντές του Moksha όταν αυτοί διδάσκουν γιόγκα σε άτομα από πτέρυγες χαμηλότερης ασφάλειας. Εκεί συναντούν έγκλειστους δράστες σεξουαλικών εγκλημάτων, οι οποίοι έχουν ιδιαίτερα κακή φήμη ανάμεσα στους άλλους τροφίμους. «Αυτό είναι η επανένταξη. Οπως είπε και ο Πάπας Φραγκίσκος, δεν πρέπει να κάνουμε διακρίσεις. Είμαστε όλοι άνθρωποι. Οταν με κάλεσαν να πάω σε αυτές τις πτέρυγες, δεν δίστασα. Είμαστε όλοι φυλακισμένοι, αυτοί έχουν τα προβλήματά τους και εμείς τα δικά μας. Εμάς μας δόθηκε μία ευκαιρία, θέλαμε να δώσουμε μία και σε αυτούς», λέει.

Το εγχείρημα συνεχίζει να αναπτύσσεται. Και άλλες πτέρυγες έχουν ζητήσει πρόσβαση στα μαθήματα, μεταξύ των οποίων και η γυναικεία πτέρυγα στη Μονάδα 47.

Ο Gabriel Marquez Ramirez είναι παθιασμένος με τη γιόγκα. «Πριν από δύο χρόνια, οι δάσκαλοι ήρθαν να μας διδάξουν τη φιλοσοφία της γιόγκα και τον θετικό της αντίκτυπο. Εξασκούμαι κάθε μέρα επειδή μου αρέσει· σε κάνει να είσαι πιο συγκεντρωμένος, σε χαλαρώνει, εξαφανίζει τις αρνητικές σκέψεις και κάνει καλό τόσο στο σώμα όσο και στο μυαλό. Την αγαπάω τη γιόγκα», λέει ο 24χρονος τρόφιμος, προσθέτοντας ότι ελπίζει να γίνει και αυτός δάσκαλος κάποια μέρα. «Καθαρίζει το σώμα και το μυαλό, μαθαίνεις πώς να συντηρείς τον εαυτό σου πιο σωστά και γίνεσαι καλύτερο άτομο. Εχει αλλάξει εντελώς την ατμόσφαιρα εδώ μέσα».

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 20 εθελοντές δάσκαλοι στο πρότζεκτ Moksha, το οποίο ελπίζει να αποκτήσει την ιδιότητα της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης. Προς το παρόν, χρηματοδοτείται αποκλειστικά από δωρεές, αλλά έχει πλάνα για την ανάπτυξή του.

«Η γιόγκα προσφέρει μεγάλα επίπεδα αυτογνωσίας και η δυνατότητα να είναι κανείς “παρών” με το σώμα του, την κάθε του ανάσα και το μυαλό του είναι απελευθερωτική. [Στα σανσκριτικά] η λέξη “moksha” σημαίνει εσωτερική ελευθερία μέσω της παρουσίας. Η γιόγκα μάς απελευθερώνει από το άγχος, φέρνει γαλήνη στο μυαλό και μας βοηθά να βιώσουμε μια στιγμή παρουσίας έτσι ώστε να αποφασίσουμε πώς θα πράξουμε, θα μιλήσουμε, θα σκεφθούμε και θα αντιδράσουμε. Αυτός είναι ο στόχος μας», λέει η Colombo.

Ονειρό της είναι κάποια μέρα να διδάσκει αποκλειστικά σε φυλακές, να είναι αυτή η κανονική της εργασία. «Ολα αυτά πηγάζουν από μία αίσθηση ότι κάνουμε ένα λειτούργημα και χρειαζόμαστε περισσότερη υποστήριξη για να κάνουμε το εγχείρημα να μεγαλώσει», λέει. «Θέλουμε επίσης να δημιουργήσουμε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης στη φυλακή, έτσι ώστε οι τρόφιμοι να μπορούν να γίνουν δάσκαλοι και να έρθουν να δουλέψουν μαζί μας μόλις απελευθερωθούν, ως μία μορφή κοινωνικής επανένταξης. Με την εμπειρία τους θα είναι εύκολο να διδάξουν σε άλλες φυλακές, ως μία ζωντανή απόδειξη του τι μπορεί κανείς να καταφέρει όταν επιλέξει να ζήσει με έναν διαφορετικό τρόπο».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή