Η ώρα της διπλωματίας

2' 57" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

​​Από τα μέσα του περασμένου αιώνα, η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας κινείτο μέσα στα στενά πλαίσια της συμμαχίας με τις ΗΠΑ, της συμμετοχής στο ΝΑΤΟ και της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ομως η δικτατορία, τα προβλήματα με την Τουρκία και με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας αποδείκνυαν ότι τα πλαίσια αυτά δεν ήταν τόσο στενά ώστε να προστατεύουν τη χώρα από δικά της λάθη και από τις επιδιώξεις γειτόνων και άλλων χωρών. Σήμερα ο κόσμος αλλάζει με μεγάλη ταχύτητα, και ίσως βρεθούμε πάλι σε ένα ρευστό περιβάλλον και δεν εγγυάται η επιβίωση ούτε του ΝΑΤΟ ούτε της Ε.Ε. Αντί να φοβόμαστε για τη δική μας έξοδο, ανησυχούμε για την αντοχή του όλου οικοδομήματος.

Ενδεικτικό των δυσκολιών του περιβάλλοντος στο οποίο η Ελλάδα ήδη βρίσκεται είναι το ζήτημα της κράτησης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών από τους Τούρκους. «Γνωρίζουμε ότι δύο Ελληνες στρατιώτες συνελήφθησαν στην Τουρκία τον Μάρτιο. Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι οι πρωθυπουργοί των χωρών συμφώνησαν να λύσουν τις διαφορές τους μέσω διαλόγου. Εχουμε εμπιστοσύνη ότι η Ελλάδα και η Τουρκία μπορούν να συζητήσουν οποιεσδήποτε διαφορές σε πνεύμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και συμμαχικής αλληλεγγύης», απάντησε αξιωματούχος του ΝΑΤΟ σε ερώτηση για τη θέση της Συμμαχίας στο ζήτημα και εάν έχει πάρει μέτρα για τη διευθέτησή του. Ο ίδιος ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, είπε ότι «από την ίδρυσή του, το ΝΑΤΟ είναι κατασκευασμένο με τρόπο που δεν μπορούμε να διευθετήσουμε διαφωνίες μεταξύ συμμάχων». Εννοούσε ότι η ανάγκη για ομόφωνες αποφάσεις εμποδίζει αποφάσεις εις βάρος χώρας-μέλους. Η περίπτωση των Ελλήνων στρατιωτών, όμως, είναι παραβίαση κάθε έννοιας νόμου και πολιτισμένης συμπεριφοράς μεταξύ γειτόνων – και δη συμμάχων.

Δεν είναι «διαφορά» που πρέπει να λυθεί μέσω διαλόγου. Εάν το ΝΑΤΟ θέλει να έχει λόγο ύπαρξης, αυτός δεν μπορεί να εστιάζεται μόνο για την αντιμετώπιση εξωτερικών εχθρών ενώ δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες του στο ενδεχόμενο απαράδεκτης συμπεριφοράς κάποιας χώρας-μέλους. Εάν έχουμε προβλήματα στο ΝΑΤΟ, όμως, εκτός αυτού θα πολλαπλασιάζονταν οι κίνδυνοι.

Τώρα που οι ΗΠΑ υπονομεύουν την έννοια της συμμαχίας –την άμεση συνδρομή των συμμάχων όποτε ένα μέλος κινδυνεύει– κι άλλες χώρες θα νιώσουν την ανασφάλεια που η Ελλάδα γνωρίζει εδώ και δεκαετίες. Σε όλη της την ιστορία, η Ελλάδα αναγκαζόταν να συμμαχεί με μεγάλες δυνάμεις, και συνεχώς έβρισκε ότι αυτοί που της παρείχαν ασφάλεια μπορούσαν να υπονομεύουν τα σχέδιά της, τα δικά της συμφέροντα. Το περιβάλλον του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. πρώτη φορά έδωσε στους Ελληνες την αίσθηση ότι συνδιαλέγονταν με «εταίρους» αντί για «προστάτες»· οι σημερινές εξελίξεις δείχνουν επιστροφή στο παρελθόν, αλλά και πόσο απατηλή ήταν η αίσθηση της ισότητας των χωρών-μελών.

Εάν το ΝΑΤΟ αντέξει τη σημερινή υπονόμευση, εάν η Ε.Ε. προχωρήσει προς ισχυρότερη ένωση, η Ελλάδα και άλλες μικρές χώρες θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν έναν βαθμό ασφαλείας, χωρίς αυτό να τις εμποδίζει να κινούνται στο διπλωματικό πεδίο, ενισχύοντας τις μεταξύ τους σχέσεις και διερευνώντας προοπτικές σε σχέσεις με σημαντικές τρίτες χώρες, όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, κ.ά. Από την άλλη, το ενδεχόμενο της αποδυνάμωσης –ή και διάλυσης– του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. θα ανάγκαζε την Ελλάδα σε αέναη αναζήτηση ασφαλείας σε συμφωνίες με ισχυρότερες χώρες, όπως και στο παρελθόν, γνωρίζοντας ότι σε αυτή την περίπτωση η σχέση θα εξαρτάται αποκλειστικά από τα άμεσα συμφέροντα της μεγαλύτερης χώρας, χωρίς αυτά να υποτάσσονται σε οποιαδήποτε κοινά συμφέροντα και ιδεώδη. Σε κάθε περίπτωση, για να μην βρεθεί η Ελλάδα ευάλωτη, αδύναμη και εξαρτημένη, για να μπορεί να σταθεί στα πόδια της (είτε εντός ΝΑΤΟ και Ε.Ε. είτε μόνη) απαιτούνται εθνική συνεννόηση και σχέδιο, καθώς και ένα διπλωματικό σώμα έτοιμο να δώσει μάχες, να εξασφαλίσει φιλίες, να αναχαιτίσει τους κινδύνους που έρχονται.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή