Αντί για κινηματοθέατρο… πλανητάριο. Ο λόγος για το Κακογιάννειο Πλανητάριο – Αστεροσχολείο – Αστεροσκοπείο στην Υπάτη. «Ο αείμνηστος Σταύρος Κακογιάννης με τη σύζυγό του, μη έχοντας παιδιά, ήθελαν να δωρίσουν στους συντοπίτες τους ένα σεβαστό ποσό για να κατασκευαστεί ένας χώρος ψυχαγωγίας. Ενα κινηματοθέατρο. Σύντομα, μέσα από τις συζητήσεις μας, ο προσανατολισμός άλλαξε. Αποφασίστηκε η δημιουργία αστεροσχολείου, το οποίο σήμερα είναι το τρίτο στην Ελλάδα – μετά το Ευγενίδειο και το “Νόησις”. Το καινοτόμο εκπαιδευτικό εγχείρημα στηρίχθηκε μέσω της Ενωσης Κέντρων Φυσικών Επιστημών από τους διευθυντές της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Στερεάς Ελλάδας και της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Φθιώτιδας», λέει ο κ. Φάνης Σμάνης, φυσικός, αστρονόμος, πρόεδρος του Συλλόγου Ερασιτεχνών Αστρονόμων Φθιώτιδας (ΣΕΑΦ www.seaf.gr), με έδρα την Υπάτη.
Το αστεροσχολείο, το οποίο στεγάζεται στον χώρο του παλιού –και ανενεργού ελλείψει παιδιών– δημοτικού σχολείου, έχοντας πλέον συμπληρώσει 10 χρόνια λειτουργίας και με ονόματα όπως αυτά των Σιμόπουλου, Κριμιζή, Νανόπουλου να συγκαταλέγονται στα επίτιμα μέλη του, έχει να επιδείξει έντονη δραστηριότητα. «Με τη βοήθεια του τότε δημάρχου, αλλά και του τέως προέδρου του συλλόγου, δημιουργήθηκε αρχικά ένα αμφιθέατρο 80 θέσεων, όπου πραγματοποιούνται διαλέξεις, ομιλίες, συνέδρια – δύο φορές έχει φιλοξενηθεί το Συμπόσιο Αστρονομίας. Ακολούθησε η κατασκευή πλανηταρίου 50 θέσεων, το οποίο πήρε το όνομα Αστροθέατρο Σταύρου Κακογιάννη. Διαθέτει προβολικό σύστημα STARLAB για ημισφαιρική οθόνη διαμέτρου 5,5 μ., όπου προβάλλονται από ουρανογραφία έως ταινίες σχετικές με το σύμπαν. Υπάρχει ολοκληρωμένο πρόγραμμα, προσαρμοσμένο ηλικιακά στους επισκέπτες – κάθε χρόνο δεχόμαστε πάνω από 10.000 άτομα: μαθητές όλων των βαθμίδων, συλλόγους. Χωρίς εισιτήριο. Και από την πλευρά μας, όλοι εργαζόμαστε εθελοντικά», συνεχίζει ο κ. Σμάνης.
Την ίδια περίοδο ολοκληρώνεται η κατασκευή μοντέλου του ηλιακού συστήματός μας, σε κλίμακα 1:10.000.000.000, που αποτελείται από φωτιζόμενες πινακίδες διπλής όψης. Στη συνέχεια, αποπερατώνεται το αστεροσκοπείο. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του συλλόγου: «Τοποθετήσαμε ένα από τα μεγαλύτερα καταδιοπτρικά ψηφιακά τηλεσκόπια της Νότιας Ευρώπης, το Planewave CDK 17 in., κατασκευασμένο στην Αμερική. Εχει τη δυνατότητα να δει και εξωπλανήτες».
Αξιόλογη ατζέντα
Η πλούσια δράση του αστεροσχολείου, η οποία περιλαμβάνει ακόμη αστροβραδιές, αστροφωτογράφιση και, φυσικά, την εκπόνηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους μαθητές όλων των βαθμίδων με θέματα σχετικά με την ερασιτεχνική αστρονομία και παρατήρηση έχει ήδη δρομολογήσει ιδιαίτερα αξιόλογη ατζέντα: τη διενέργεια του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Αστρονομίας και τη δημιουργία σχολής αστρονομίας από το 2016 και μετά, στους χώρους του αστεροσχολείου και υπό την αιγίδα της Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος. Προγραμματίζεται η σύνδεση του οπτικού τηλεσκοπίου με το ραδιοτηλεσκόπιο της Σκάρφειας – οσονούπω προχωρά η συμφωνία με το ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας, το ΕΚΠΑ, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το Αστεροσκοπείο των Παρισίων, μαζί με τους υπευθύνους του προγράμματος παρατήρησης ηλιακών κηλίδων για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας του Διαστήματος, για την ταυτόχρονη οπτική και ραδιομαγνητική παρατήρησή του Ηλίου μέσω του ραδιοτηλεσκοπίου ArtemisIV. Αναμένεται η ένταξη του τηλεσκοπίου σε μεταπτυχιακές σπουδές στην Αστρονομία και Αστροφυσική μέσω του ΕΚΠΑ, του ΑΠΘ, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και άλλων ιδρυμάτων, αλλά και η συνέχιση της συνεργασίας με φορείς του εξωτερικού όπως το Πανεπιστήμιο του Bolton ή εταιρειών διαχείρισης αστρονομικών δεδομένων.
Εκείνο που κάνει τον κ. Σμάνη πιο υπερήφανο για το αστεροσχολείο είναι ο «απλός άνθρωπος που έρχεται και παρατηρεί τη μεγαλοσύνη του σύμπαντος. Η χαρά που νιώθει όταν μαθαίνει ορισμένα από όσα υπάρχουν και συμβαίνουν γύρω του. Τα “μπράβο” και τα “ευχαριστώ” που εισπράττουμε. Το ότι έρχονται για μία ώρα και κάθονται τρεις, ρωτώντας διψασμένοι για γνώσεις. Είναι πολλά. Προσωπικά, έχω κερδίσει πολλούς μαθητές που θέλουν να γίνουν αστροφυσικοί. Μακάρι να καταφέρουμε να βγάλουμε 2-3».