Το κρίσιμο τέταρτο έως εικοσάλεπτο που έχασε το Πυροσβεστικό Σώμα κατά την εκδήλωση της πυρκαγιάς στον Νέο Βουτζά και στο Μάτι έπαιξε καθοριστικό ρόλο ώστε να τεθεί εκτός ελέγχου η φωτιά και τελικά να σβήσει στη θάλασσα, οδηγώντας στον θάνατο 96 ανθρώπους. Ο χρόνος επέμβασης του Πυροσβεστικού Σώματος ήταν διπλάσιος σχεδόν του μέσου χρόνου επέμβασης σε πυρκαγιές στην Αττική, με βάση ιστορικά στοιχεία και προκλήθηκε από την έλλειψη οχημάτων γύρω από την αρχική εστία της φωτιάς στο Νταού Πεντέλης.
Σύμφωνα με το βίντεο που έφερε στη δημοσιότητα η «Κ» από κατοικία παρακείμενη της αρχικής εστίας, η φωτιά γίνεται αντιληπτή στις 4.41 μ.μ. Ο τεχνικός πραγματογνώμονας των οικογενειών δύο εκ των θυμάτων στον Νέο Βουτζά, πρώην υπαρχηγός του Π.Σ. Ανδριανός Γκουρμπάτσης, επισημαίνει στην έκθεσή του ότι η φωτιά αναγγέλθηκε 8 λεπτά αργότερα στις 16.49. Και όχι μόνο αυτό: «Η ως άνω πυρκαγιά αναγγέλθηκε στο ΕΣΚΕ / ΣΕΚΥΠΣ-199 την Ω/16.49.27 ώρα… πλην όμως, η κινητοποίηση των πρώτων πυροσβεστικών δυνάμεων από το ΕΣΚΕ έγινε καθυστερημένα περίπου κατά 10 λεπτά…» (18 λεπτά καθυστέρηση μέχρι τώρα). Η ώρα άφιξης του πρώτου οχήματος στο σημείο, στο οικόπεδο της οδού Ανδρούτσου στη διασταύρωση με την οδό Πλαστήρα, σύμφωνα με το 199 της Πυροσβεστικής γίνεται στις 5.11 μ.μ., μισή ώρα μετά την εκδήλωση της φωτιάς.
Σε επικοινωνία του με την «Κ» ο κ. Γκουρμπάτσης επιβεβαίωσε ότι έχει πληροφορίες απο αυτόπτη μάρτυρα –που πρέπει να επιβεβαιωθεί από έγγραφα στοιχεία– για τηλεφώνημα στο 199 πριν από τις 4.49 μ.μ., στο οποίο πήρε την απάντηση ότι ο καπνός που έβλεπε ήταν από τη φωτιά της Κινέτας και έτσι να χαθούν τα πρώτα κρίσιμα λεπτά.
Το κοντινότερο σημείο στάθμευσης πυροσβεστικών οχημάτων είναι ο σταθμός της Παλλήνης που απέχει 10-12 λεπτά από το σημείο εκδήλωσης της φωτιάς (τα αυτοκίνητα φεύγουν γεμάτα νερό). Δύο οχήματα που ήταν πιο κοντά κατά τον κ. Γκουρμπάτση δεν έφτασαν ποτέ: «Το ως άνω περιπολικό όχημα (12-30) του 12ου Π.Σ. Αθηνών, το οποίο σύμφωνα με τον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό της ΠΕΠΥΔ Αττικής, και το Δεύτερο Στάδιο Ετοιμότητας των πυροσβεστικών δυνάμεων της Υπηρεσίας αυτής, είχε κατά την ημέρα της πυρκαγιάς έδρα τη θέση “Πάτημα Βριλησσίων” δεν έφθασε στο Νταού Πεντέλης, επειδή είχε λάβει εντολή από το ΕΣΚΕ περί ώρα Ω/13.50 να μεταβεί για ενίσχυση των πυροσβεστικών δυνάμεων στο άλλο μέτωπο πυρκαγιάς στην Κινέτα. Επίσης, εντολή για να μεταβεί στην Κινέτα έλαβε, περί ώρα Ω/14.45 και το περιπολικό όχημα με πλήρωμα τους πυροσβέστες (Δρακωτό και Κορμά), αρ. κυκλοφορίας Π.Σ. 3527, και κωδικό κλήσης (12-15) του ιδίου ως άνω Π.Σ. Αθηνών, το οποίο είχε έδρα τη θέση “Ντράφι – Διώνη”, δηλαδή το πλησιέστερο σε απόσταση στον τόπο του συμβάντος πυροσβεστικό όχημα».
Ειδικά το πυροσβεστικό όχημα 35-27 που ήταν σταθμευμένο στη θέση Ντράφι -Διώνη θα μπορούσε να βρίσκεται σε 5-7 λεπτά στο σημείο της πυρκαγιάς και με τους 5 τόνους νερό που είχε να την περιορίσει σημαντικά. Αλλά ήταν στην Κινέτα. Ο κ. Γκουρμπάτσης στο σημείο αυτό επιμένει ότι θα έπρεπε να έχουν σταλεί στην Κινέτα πυροσβεστικές δυνάμεις από άλλους νομούς της χώρας και όχι από την Αττική που ήταν σε καθεστώς βαθμού επικινδυνότητας πυρκαγιάς 4.
Η στατιστική
Ο χρόνος προσβολής μιας δασικής πυρκαγιάς είναι κρίσιμος σε ό,τι αφορά την εξάπλωσή της και αντικείμενο διαρκούς μελέτης από δασολόγους και άλλους επιστήμονες, σύμφωνα με τον καθηγητή Δασοπονίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αλέξανδρο Δημητρακόπουλο.
Ο γενικός μέσος όρος του χρόνου αρχικής επέμβασης στις δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα είναι περίπου 35 λεπτά με βάση στοιχεία που είχαν συγκεντρωθεί το 2006 και δεν έχουν μεταβληθεί. Σύμφωνα με αυτά, περίπου μόνο το 21,9% των δασικών πυρκαγιών προσβάλλεται – δηλαδή επιχειρείται η ανακοπή τους σε χρόνο μικρότερο των 15 λεπτών. Οι πυρκαγιές αυτές αναλογούν στο 20% των συνολικά καμένων εκτάσεων. Δηλαδή, σύμφωνα με τον δασολόγο Ιωάννη Μητσόπουλο υπάρχει συσχέτιση του χρόνου στον οποίο εκδηλώνεται η επέμβαση των πυροσβεστικών δυνάμεων με την έκταση που τελικά θα καεί. Ο χρόνος αρχικής επέμβασης περίπου για το 33,4% των δασικών πυρκαγιών είναι 31-60 λεπτά. Οι πυρκαγιές αυτές προκαλούν το μεγαλύτερο συγκριτικά ποσοστό των καμένων εκτάσεων (38%).
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ενώ στους πιο ορεινούς νομούς της χώρας ο χρόνος που απαιτείται για να φτάσουν οι πυροσβεστικές δυνάμεις στην εστία της αρχικής φωτιάς φτάνει και τα 40 λεπτά της ώρας, στην Αττική το αντίστοιχο διάστημα είναι κατά μέσον όρο κάτω από 19 λεπτά.
Με δεδομένα αυτά τα στοιχεία, τα πρώτα πυροσβεστικά οχήματα που έφτασαν στην εστία του Νταού Πεντέλης βρέθηκαν εκεί πολύ καθυστερημένα. Αφενός μεν, επειδή δεν ειδοποιήθηκαν εγκαίρως, αφετέρου δε, επειδή ξεκίνησαν από πολύ πιο μακριά σε σχέση με το σημείο απ’ όπου θα μπορούσαν να έχουν ξεκινήσει το οποίο απείχε 5-10 λεπτά της ώρας. Ετσι έγινε αδύνατη η ειδοποίηση των κατοίκων του Νέου Βουτζά και του Ματιού όταν η φωτιά έφτασε στη μονή του Παντοκράτορος και πριν πάρει τον «κατήφορο» για τη θάλασσα. Μετά το σημείο αυτό, κατά τον κ. Γκουρμπάτση, δεν υπήρχε χρόνος.