Η Τέρι Κόφεϊ ήταν έγκυος 27 εβδομάδων, όταν εισήχθη στο νοσοκομείο για παρακολούθηση, επειδή η πίεσή της αυξήθηκε και ο γυναικολόγος της ανησύχησε για τη ζωή της.
Η διάγνωση ήταν προεκλαμψία, μια ανωμαλία που συμβαίνει κατά την εγκυμοσύνη. Χαρακτηρίζεται κυρίως από αιφνίδια αύξηση της πίεσης του αίματος. Η κυρία Κόφεϊ, νοσοκόμος νόμισε ότι ο γιατρός της υπερέβαλε. Αν και γνώριζε ότι η προεκλαμψία είναι επικίνδυνη, όμως εκείνη αισθανόταν καλά.
Τρεις όμως ημέρες ύστερα από την εισαγωγή της στο νοσοκομείο η κυρία Κόφεϊ, η οποία ήταν τότε 40 ετών άρχισε να αισθάνεται παράξενα. Τα ανακλαστικά της ήταν σπαστικά με υπεραντίδραση. Εξετάσεις του αίματός της έδειξαν ότι τα νεφρά της λειτουργούσαν ανεπαρκώς. Ο μόνος τρόπος να σωθεί η ζωή της ήταν, σύμφωνα με τους γιατρούς, να γεννήσει το παιδί αμέσως.
«Αυτό συνέβη τόσο γρήγορα, που δεν νομίζω ότι συνειδητοποίησα τον κίνδυνο που διέτρεχα», θυμάται η κ. Κόφεϊ.
«Είναι δυνατόν να έχεις αποπληξία, ενδοκρανιακή αιμορραγία, ανεπάρκεια νεφρών. Συνέχισα να σκέπτομαι τον γιο μου».
Οι ειδικοί λένε ότι σύμφωνα με τις στατιστικές, η συχνότητα της προεκλαμψίας, μιας από τις πιο επικίνδυνες και παράξενες επιπλοκές της εγκυμοσύνης ευρίσκεται σε άνοδο. Προσέβαλε 5% των εγκύων στις ΗΠΑ, ενώ την περασμένη δεκαετία η αύξηση των περιστατικών ανήλθε κατά 40%, σύμφωνα με ανακοίνωση τον Απρίλιο του Αμερικανικού Εθνικού Κέντρου Στατιστικής για την Υγεία Κλάδου των Εθνικών Κέντρων για τον Ελεγχο και Πρόληψη των Ασθενειών (CDC). Ενα μέρος της αύξησης πιθανώς να οφείλεται στην καλύτερη ενημέρωση των γιατρών για την ανωμαλία. Αλλά, ο Τζέιμς Ρόμπερτς καθηγητής και αντιπρόεδρος του τμήματος μαιευτικής, γυναικολογίας και των επιστημών αναπαραγωγής του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ είπε ότι αυτός και άλλοι ειδικοί πιστεύουν ότι πράγματι υπάρχει άνοδος της προεκλαμψίας.
Οι μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως και αυτές με περισσότερα έμβρυα. Η προεκλαμψία που μερικές φορές ονομάζεται τοξαιμία, συνήθως ανιχνεύεται όταν η πίεση της εγκύου αυξάνεται αιφνιδίως, ύστερα από την 20ή εβδομάδα εγκυμοσύνης. Σε μερικές περιπτώσεις το σώμα της εγκύου συγκρατεί υγρά και τα χέρια της και το πρόσωπό της πρήζονται. Σε σοβαρά περιστατικά η προεκλαμψία μπορεί να αποβεί μοιραία για τη μητέρα και το παιδί.
Η αύξηση της πίεσης είναι απλώς ένα σύμπτωμα. Σε φυσιολογική εγκυμοσύνη το αναπτυσσόμενο έμβρυο ζητεί από το σώμα της μητέρας να διαστείλει τα αιμοφόρα αγγεία, ειδικότερα αυτά που τροφοδοτούν τον πλακούντα. Αντιθέτως σε περίπτωση προεκλαμψίας συμβαίνει το αντίθετο, αντί να συμβαίνει αγγειοδιαστολή, συμβαίνει αγγειοσυστολή. Συνέπεια αυτής είναι η ελάττωση της τροφοδοσίας με αίμα ζωτικών οργάνων της εγκύου και αυξημένη τάση θρόμβωσης του αίματος.
«Οι θάνατοι που οφείλονται σε προεκλαμψία είναι σπάνιοι στις ΗΠΑ 8 έως 10 στις 100.000 γεννήσεις», είπε ο Τζον Ρέπκε πρόεδρος της εταιρείας της Βόρειας Αμερικής για τη μελέτη της υπέρτασης κατά την εγκυμοσύνη. «Εν τούτοις η ανωμαλία αυτή είναι η δεύτερη κατά σειρά σημαντικότερη αιτία θανάτου εγκύων γυναικών στις ΗΠΑ».
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμα τι προκαλεί την προεκλαμψία ή πώς να την εμποδίσουν. Η Λάξμι Μπάξι αντιπρόεδρος μαιευτικής και γυναικολογίας στο πρεσβευτεριανό κέντρο του Πανεπιστημίου Κολούμπια είπε: «Νομίζω αυτό που μπορούμε να πούμε προς το παρόν είναι ότι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας και γυναίκες με προϋπάρχουσα υψηλή πίεση, διαβήτη ή με περισσότερα κυοφορούμενα έμβρυα έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν προεκλαμψία».
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «New England Journal of Medicine τον Μάρτιο υπέδειξε σαν έναν από τους παράγοντες που προδιαθέτει μια εγκυμοσύνη προς προεκλαμψία τη γενετική ιδιοσυστασία του εμβρύου και ακόμη χαρακτηριστικό που κληρονομείται από τον πατέρα. Η θεωρία αυτή βασίζεται στη διαπίστωση ότι ο κίνδυνος μιας γυναίκας να εκδηλώσει προεκλαμψία είναι αυξημένος, εάν η μητέρα του συζύγου της είχε εκδηλώσει την ανωμαλία.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο στο περιοδικό Journal of American Medical Association έδειξε ότι ένα ελάττωμα στα αιμοφόρα αγγεία της γυναίκας μπορεί ίσως να προδιαθέτει προς την ανωμαλία. Στη μελέτη αυτή, ο Τζον Τσάμπερς και οι συνεργάτες του από το Imperial College School of Medicine στο Λονδίνο εξέτασαν τις αρτηρίες περισσότερων από 100 γυναικών, οι οποίες είχαν μία ή δύο εγκυμοσύνες με προεκλαμψία και τις συνέκριναν με τις αρτηρίες γυναικών που είχαν φυσιολογικές εγκυμοσύνες.
Οι ερευνητές συμπίεσαν αιμοφόρα αγγεία στους βραχίονες γυναικών με φούσκωμα της γνωστής μανσέτας του πιεσόμετρου επί μερικά λεπτά και κατόπιν άφησαν τη μανσέτα να ξεφουσκώσει.
Κανονικά με την άρση της συμπίεσης τα αιμοφόρα αγγεία θα διαστέλλονταν για να επιτρέψουν στο αίμα να εισρεύσει στο τμήμα του χεριού κάτω από τον αγκώνα. Σε γυναίκες όμως που είχαν προεκλαμψία διαπιστώθηκε λιγότερη αγγειοδιαστολή απ’ ό,τι σε γυναίκες με κανονική εγκυμοσύνη.
Οταν οι ερευνητές χορήγησαν στις γυναίκες με προεκλαμψία βιταμίνη C και επανέλαβαν το πείραμα, τα αιμορόφα αγγεία τους συμπεριφέρθηκαν κανονικότερα. Βεβαίως, δεν σημαίνει ότι γυναίκες με προεκλαμψία θα πρέπει να παίρνουν βιταμίνη C για θεραπεία, διότι όπως είπαν οι ερευνητές, χρειάζονται να γίνουν περισσότερες μελέτες για την επιβεβαίωση των παρατηρήσεων αυτών.
Ο δρ Ρόμπερτς είπε ότι στις γυναίκες στη μελέτη αυτή χορηγήθηκαν εκατονταπλάσιες από τη συστηνόμενη ημερήσια δόση.
«Σ’ αυτές τις μεγάλες δόσεις είναι φάρμακο παρά βιταμίνη και δεν γνωρίζουμε ακόμη, εάν είναι ασφαλής για το παιδί», είπε ο δρ Ρόμπερτς. Αλλά είπε επίσης ότι εάν επιβεβαιωθούν τα ευρήματα, ίσως οδηγήσουν σε νέα θεραπευτική αγωγή. Στην περίπτωση αυτή τα νέα θα είναι ευχάριστα για την κ. Κόφεϊ, η οποία προβληματίζεται, εάν θα πρέπει να αποκτήσει κι άλλο παιδί. Χρειάστηκαν έξι μήνες για να επανέλθουν τα νεφρά της σε φυσιολογική κατάσταση. Και αν και ο τεσσάρων ετών γιος της είναι τώρα καλά, όταν γεννήθηκε ζύγιζε ένα μόνο κιλό και παρέμεινε μερικούς μήνες υπό εντατική περίθαλψη. Αυτά είναι που προβληματίζουν τις μητέρες που έχουν κίνδυνο για προεκλαμψία.
Εξυπνα μωρά από… κούνια
Οι «προτάσεις» της τεχνολογίας
Ο νέος κόσμος της επιστήμης αρχίζει σιγά σιγά να επιτυγχάνει ακόμη και τους πιο δύσκολους ή και «παράξενους» -μέχρι πρότινος- στόχους του.
Αν πριν από λίγα χρόνια σας έλεγε κάποιος ότι τα παιδιά που θα γεννιόνται θα έχουν υψηλό δείκτη νοημοσύνης και αν υπάρχει πρόβλημα, οι γονείς θα το γνωρίζουν πριν ακόμη από τη γέννησή του, η πιθανότερη αντίδρασή σας θα ήταν να χαμογελάσετε ειρωνικά αποδίδοντας αυτά τα «μελλοντικά» θαύματα της επιστήμης στη σφαίρα της ανθρώπινης φαντασίας. Να όμως που τώρα ήρθε ο καιρός οι προσδοκίες των ερευνητών να αρχίσουν σιγά σιγά να γίνονται πραγματικότητα.
Οι επιστήμονες έχουν ήδη δημιουργήσει ένα νέο τεστ που επιτρέπει στους γιατρούς να ελέγξουν αν το έμβρυο που κυοφορείται θα έχει χαμηλό δείκτη νοημοσύνης από το φυσιολογικό.
Αυτό το δοκιμαστικό «κουτί», γιατί περί αυτού πρόκειται, μπορεί να αναγνωρίσει μια σειρά από γενετικές διαταραχές που είναι γνωστό ότι οδηγούν σε μαθησιακές δυσκολίες.
Οι «εφευρέτες», μια βρετανική εταιρεία, ανέπτυξαν το πρώτο γονιδιακό τεστ για τον χαμηλό δείκτη νοημοσύνης, το οποίο μάλιστα, ήδη χρησιμοποιείται από γιατρούς στην Αμερική και την Ισπανία, καθώς και σε οικογένειες που υποπτεύονται ότι υπάρχει κληρονομικός κίνδυνος για να αναπτύξουν κάποια ανωμαλία. Με την εφαρμογή των τεχνικών της εξωσωματικής γονιμοποίησης, οι Αμερικανοί και Ισπανοί γιατροί «επιλέγουν» μόνο τα υγιή έμβρυα για να επιστραφούν στη μήτρα.
Ενας θαυμαστός νέος κόσμος
Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτές οι εξετάσεις θυμίζουν τον Θαυμαστό Νέο Κόσμο του Aldous Xuxley και ίσως να μην έχουν άδικο.
«Σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε καθίσταται απαραίτητη η ανάγκη να γίνουν ρυθμίσεις που θα ελέγχουν την εφαρμογή αυτού του είδους της γενετικής διάγνωσης», λέει ο Richard Nicholson, εκδότης του Δελτίου Ιατρικής Ηθικής και συμπληρώνει ότι ο χαμηλός δείκτης νοημοσύνης δεν απειλεί τη ζωή. Και αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς την ευγονική. Η συσκευή αυτή δημιουργήθηκε στο ερευνητικό Ινστιτούτο Μοριακής Ιατρικής στην Οξφόρδη. Οι επιστήμονες έχουν αναγνωρίσει ειδικές διατάξεις του γενετικού υλικού σε τελομερή τις απολήξεις του DNA σε κάθε χρωμόσωμα που ευθύνονται για ήπια μαθησιακά προβλήματα έως και την πνευματική καθυστέρηση των παιδιών.
Δεν είναι λίγα τα παιδιά σήμερα που γεννιούνται με μαθησιακές δυσκολίες. Ο αριθμός τους μόνο στη Βρετανία φθάνει τις 21.000 και σύμφωνα με τους επιστήμονες, το τεστ αυτό θα μπορεί να αναγνωρίσει το πρόβλημα σε περισσότερα απο 2.000 απ’ αυτά.
Οι έρευνες συνεχίζονται
Η έρευνα τώρα στρέφεται στην αναζήτηση κι άλλων γενετικών χαρακτηριστικών, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν ελάττωση της νοημοσύνης με τελικό στόχο να προσφέρουν εξετάσεις και στις γυναίκες που φέρνουν στον κόσμο παιδιά, των οποίων η σύλληψη έγινε με φυσικό τρόπο και όχι μόνο με εξωσωματική γονιμοποίηση.
Ηδη στο ιατρικό κέντρο St Barnabas στο Νιου Τζέρσεϊ και σε γενετικό κέντρο της Βαρκελώνης διατίθενται οι ειδικές συσκευές για τους γονείς που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αποκτήσουν παιδί με νοητική καθυστέρηση. Ενώ η αμερικανική κυβέρνηση διαθέτει κονδύλια για την ανάπτυξη κι εξέλιξη τέτοιου είδους εξετάσεων.
Κάθε πάρτι, που σέβεται τον εαυτό του και τον εορτάζοντα, διαθέτει μάγο, που βγάζει από το καπέλο αληθινά ζώα ή κλόουν με πλήρη εξάρτηση (κατά προτίμηση και τα δύο), ηχητικό σύστημα με δυνατή μουσική, για να παραμένουν σε εγρήγορση οι καλεσμένοι και να εξαλειφθούν οι πιθανότητες ανίας, φουσκωτούς πύργους για τραμπολίνο, φαγητό από ειδικές εταιρείες κέτερινγκ με γκαρσόνια, τούρτα με ανάγλυφες απεικονίσεις (ανάλογα με το φύλο, Πόκεμον ή Action man για τα αγόρια, Μέρι Πόπινς ή Μπάρμπι για τα κορίτσια), βεγγαλικά, αποχαιρετιστήρια δώρα για τα παιδιά, που συμμετείχαν στη γιορτή. Ο λογαριασμός κυμαίνεται από 100.000 δραχμές ώς το άπειρο…