Λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες του δημοψηφίσματος στα Σκόπια, η ελληνική κοινή γνώμη μοιάζει να βαρύνεται από τις δηλώσεις των πολιτικών πρωταγωνιστών της γείτονος για τη δική τους «Μακεδονία». Δηλώσεις που έφτασαν μέχρι του σημείου να προκαλέσουν παρέμβαση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, αλλά και να «δυσκολεύουν» όσους στέκονται κριτικά μεν αλλά θετικά έναντι της συμφωνίας.
Ο πρέσβης επί τιμή Γεώργιος Κακλίκης είναι ένας από αυτούς. «Ο Ζάεφ κάνει αγώνα να πετύχει στο δημοψήφισμα. Χρησιμοποιεί, συνεπώς, επιχειρήματα για “μοναδικές Μακεδονίες” και “Μακεδόνες” που ακούγονται κακόφωνα σε εμάς αλλά εκεί, στη χώρα του, είναι το δίχτυ που θα πιάσει τα έντομα. Θέλει να σαγηνεύσει το εκλογικό κοινό, το οποίο αμφιρρέπει ή είναι αντίθετο. Απευθύνεται και στη νέα γενιά που έχει τάσεις αποδοχής του “ναι”, αλλά κυρίως στους παλαιότερους και στους εκτός χώρας πολίτες της ΠΓΔΜ που είναι και ο σκληρός πυρήνας αντίδρασης στη συμφωνία».
Γεννημένος το 1948, ο πρέσβης Κακλίκης δεν είναι ξένος ως προς την ιστορία του «μακεδονικού». Από τον Φεβρουάριο του 1999 μέχρι και το τέλος του 2001 διετέλεσε επικεφαλής του ελληνικού διπλωματικού γραφείου στα Σκόπια. Είναι η περίοδος που εξελίσσεται μία, άγνωστη στους πολλούς, διπλωματική προσπάθεια για μία πρώιμη «Συμφωνία των Πρεσπών». Οπως εξιστορεί στην «Κ», η Αθήνα, αντιμέτωπη με το αδιέξοδο των συνομιλιών στο πλαίσιο του ΟΗΕ, ανοίγει έναν παράλληλο δίαυλο επικοινωνίας με τα πολιτικά κόμματα των Σκοπίων, τον κόσμο της διανόησης στη γείτονα, καθώς επίσης και με προσωπικότητες που επηρέαζαν την κοινή γνώμη. Ακόμη και με στελέχη της Ακαδημίας Επιστημών της ΠΓΔΜ, που τότε ήταν το άντρο του «σλαβομακεδονισμού» και του αφηγήματος περί απογόνων του Αλεξάνδρου.
Στο τραπέζι πέφτουν, ύστερα από απόφαση του τότε πρωθυπουργού Κ. Σημίτη και του υπ. Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου, τρία ονόματα: Ανω Μακεδονία, Βόρεια Μακεδονία και Νέα Μακεδονία. «Ολοι τάχθηκαν υπέρ του Gorna Makedonia (Ανω Μακεδονία) και παραδόξως υπήρξε αποδοχή, αν και υπήρχαν και κάποιες επιφυλάξεις για το “erga omnes” που όμως έδειχναν να κάμπτονται» σχολιάζει, χωρίς βεβαίως να κρύβει ότι η Αθήνα είχε επιφυλάξεις για τις πραγματικές προθέσεις των Σκοπίων. Και ενώ οι συζητήσεις είχαν φτάσει μέχρι και σε διευθετήσεις για τον τρόπο που Σημίτης και Γκεοργκιέφσκι, ο τότε πρωθυπουργός των Σκοπίων, θα παρουσίαζαν την απόφασή τους να στείλουν αίτημα στον ΟΗΕ για αλλαγή ονόματος σε Gorna Makedonia, αποδείχθηκε ότι οι επιφυλάξεις είχαν βάση. Στην τελική συνάντηση στο γραφείο του προέδρου της ΠΓΔΜ Μπόρις Τραϊκόφσκι, ενός αγγλικανού πάστορα με νομικές σπουδές, ο τελευταίος δήλωσε «αρχηγός του έθνους του» και αρνήθηκε: «Είμαστε ένα έθνος ιστορικό και δεν μπορώ να απεμπολήσω την Ιστορία μας».
Με σπουδές στη Νομική Αθηνών και στην Εγκληματολογία στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης, ο κ. Κακλίκης θεωρεί ότι μία ευκαιρία χάθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Οπως, βέβαια, και μία ακόμη ευκαιρία αφέθηκε, δέκα χρόνια νωρίτερα με το «πακέτο Πινέιρο» που υπήρξε και η αφορμή για τη ρήξη στις σχέσεις του τότε πρωθυπουργού Κων. Μητσοτάκη με τον, τότε υπουργό Εξωτερικών, Αντ. Σαμαρά. «Η πρόταση του Πινέιρο μπορεί να ήταν ατελής, αλλά δεν πιστεύω ότι η ελληνική πλευρά θα την άφηνε έτσι αδιαμόρφωτη. Μιλούσε για Νέα Μακεδονία, αλλά μην ξεχνάτε ότι εκείνη την περίοδο –υπάρχουν και κάποιες φωνές τώρα, βέβαια– υπήρχαν πολλοί που όχι μόνον δεν ήθελαν μία σύνθετη ονομασία με το όνομα “Μακεδονία”, αλλά ούτε καν το γράμμα “Μ” στην ονομασία των Σκοπίων». Ομως, πλέον, όπως εκτιμά «κύλησε πολύ νερό στον Αξιό…».
«Πολύ εύκολα κολλήθηκαν ετικέτες και στον κόσμο που διαμαρτυρόταν στην Ελλάδα αλλά και σε αυτούς που ήθελαν μία συναινετική λύση. Φτάσαμε στις “Πρέσπες”. Δεν έχει τα χαρακτηριστικά της τελειότητας, δεν καλύπτει τις επιθυμίες τις δικές μου και τις επιθυμίες πολύ κόσμου για την ιθαγένεια και τη γλώσσα», λέει, «αλλά μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για μία συναινετική διαδικασία, δεν πρόκειται για τη συνθήκη παράδοσης άνευ όρων».
Ο κ. Κακλίκης, που μετά τη συνταξιοδότησή του παραμένει ενεργός και ως ειδικός σύμβουλος στο ΕΛΙΑΜΕΠ, εμφανίζεται σκεπτικός για τη συζήτηση που διεξάγεται σχετικά στην Αθήνα για άρνηση ή επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας. Εφόσον, βέβαια, η ΠΓΔΜ πετύχει να την εγκρίνει στο δημοψήφισμα και να προχωρήσει, στη συνέχεια, στις απαιτούμενες συνταγματικές τροποποιήσεις. Από τα διπλανά στο δικό μας τραπέζια, ακούγονται συζητήσεις για πολιτική, ποδόσφαιρο και, φυσικά, για τα Σκόπια. Ο κ. Κακλίκης, σαν να απαντά, σε όσα λέγονται σχολιάζει: «Καταλαβαίνω την αγάπη για τη χώρα, καταλαβαίνω την ευαισθησία που έχουν οι δικοί μας Μακεδόνες που βλέπουν, δικαίως, με περίεργο μάτι τους βόρειους γείτονες… αλλά νομίζω ότι μακροπρόθεσμα, εάν φύγουν οι συναισθηματισμοί, μάλλον θα διαπιστώσουν ότι δεν θα είναι εις βάρος μας. Οποιος λέει ότι είναι ατελής και έχει τη δύναμη και την ικανότητα να την αλλάξει, χωρίς να υπάρξει κόστος για την Ελλάδα, ας το κάνει. Θα χαρώ πολύ. Αρκεί να μην πάθουμε ζημιά!».
Κι αυτός ο κίνδυνος, της ζημιάς, μοιάζει να βαραίνει στην ανάλυσή του. «Με ενδιαφέρει να βγει κερδισμένη η χώρα μας, όχι τροπαιοφόρος αλλά κερδισμένη, να επιβεβαιώσει ότι επανακάμπτει στα Βαλκάνια, ότι έχει ισχυρό λόγο στην περιοχή. Εφόσον πετύχουν το δημοψήφισμα και η συνταγματική τροποποίηση στα Σκόπια, όλο το βάρος θα πέσει στην πλευρά της πλάστιγγας που βρίσκεται η Ελλάδα. Αναρωτιέμαι πώς θα σταθεί διεθνώς και ποια χλεύη θα αντιμετωπίσει από τη διεθνή κοινότητα αν ξαφνικά πει “όχι”. Ξέρετε, καλώς ή κακώς, η διεθνής κοινότητα δεν μπαίνει στις λεπτομέρειες. Να το πω ωμά, αυτό που ζητεί είναι “άντε να τελειώνουμε, να επουλώσουμε τις ανοικτές πληγές”. Σε μια δική μας υπαναχώρηση, η Ελλάδα θα απαξιωθεί, δεν θα την κοιτάνε ως εταίρο που όσα λέει πιάνουν τόπο και δεν είναι απλώς πιρουέτες διπλωματικού ή πολιτικάντικου χαρακτήρα που εξυπηρετούν εσωτερικές της ανάγκες».