Λίγες ώρες μετά την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι, ένα κάλεσμα στη σελίδα του Facebook άρχισε να αναδημοσιεύεται από εκατοντάδες χρήστες και να συνοδεύεται από πολύ θερμά σχόλια κάτω από κάθε ανάρτηση. Ηταν από τις λίγες φορές που η πρόσκληση δεν είχε να κάνει με άλλη μία πρωτοβουλία συγκέντρωσης τροφίμων ή φαρμάκων, αλλά με μία ιδέα, που εκείνες τις ώρες, έκανε ένα βήμα μπροστά: «Οταν μόνο αυτά μπορεί να κάνει το κράτος, τότε δεν μένει παρά να εκμεταλλευθούμε τις γνώσεις που έχουμε και να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας». Ο Θοδωρής Αναγνωστόπουλος, ιδρυτής της SciCo, ενός οργανισμού που μέσα από δημοφιλή φεστιβάλ και δράσεις επικοινωνεί επιστημονικά θέματα στο ευρύ κοινό (Athens Science Festival, Mind the Lab κ.ά.) ήταν εκείνος που πήρε την πρωτοβουλία. «Απευθύνθηκα σε μηχανικούς, προγραμματιστές, δασολόγους, πυροσβέστες και ανθρώπους που ασχολούνται με την καινοτομία, ζητώντας τους να ανταλλάξουν ιδέες και να αναπτύξουν τεχνολογίες γύρω από την ανίχνευση, την καταγραφή και την κατάσβεση της πυρκαγιάς, καθώς και να δημιουργήσουν εφαρμογές, χρήσιμες για την ενημέρωση των πολιτών», τονίζει στην «Κ».
«Θα εργαστείτε πάνω σε μία ιδέα και θα μας την παρουσιάσετε. Μη φτιάξετε κάτι που θα είναι για τον δήμο ή το κράτος, αλλά ετοιμάστε προτάσεις που θα απευθύνονται κατευθείαν στους πολίτες». Με αυτή την οδηγία άρχισαν να καταφθάνουν οι πρώτες αιτήσεις για το Fireathon.
Μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα, 60 άνθρωποι, που δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους, συνέθεσαν ομάδες και άρχισαν να υλοποιούν τις ιδέες τους. Στα τέλη του Σεπτεμβρίου, οι περισσότερες από αυτές είχαν πάρει σάρκα και οστά, «σβήνοντας» οποιαδήποτε αμφιβολία που είχε διατυπωθεί το πρώτο διάστημα γύρω από το εγχείρημα.
Το ραντεβού τους δόθηκε πριν από λίγες ημέρες στο «The Cube», ένα μοντέρνο συνεργατικό χώρο στο κέντρο της Αθήνας. Η «Κ» βρέθηκε εκεί και παρακολούθησε τις καινοτόμες εφαρμογές που παρουσίασαν οι εμπνευστές της υπό την καθοδήγηση της SciCo και της ΜΚΟ «Sci-Fy».
Οργάνωση και εκπαίδευση
«Αυτό το μπαλάκι του τένις αντέχει στους 400 βαθμούς Κελσίου και μπορεί να μας στείλει πληροφορίες μέσω ενός αναμεταδότη ως προς το πού κατευθύνεται η πυρκαγιά και ποια η ταχύτητά της». Ο Νίκος Τριάντης, δημιουργός του Fire track, μας δείχνει τα πυρίμαχα μπαλάκια με αισθητήρες που διασκορπίζονται στην περιοχή της φωτιάς και στέλνουν χρήσιμες πληροφορίες αυτόματα σε μία ανοιχτή εφαρμογή στο κινητό. «Είναι μία φθηνή λύση, που μας δίνει τη δυνατότητα ακόμη και αν ο μηχανισμός αδρανήσει, να πάρουμε οι ίδιοι την απόφαση για το αν θα πρέπει να φύγουμε από το σπίτι μας και προς τα πού να κατευθυνθούμε», εξηγεί στην «Κ».
«Ετοιμάσου, οργανώσου, έφυγες». Μέσω μιας δωρεάν εφαρμογής, που ονόμασαν «what the fire», τα οκτώ μέλη της ομάδας «Αστραπή» απευθύνονται σε παιδιά και ενήλικες εκπαιδεύοντάς τους σε περίπτωση πυρκαγιάς. «Εχουμε καλύψει σε ποσοστό 99% όλα όσα ενδέχεται να προκύψουν κατά τη διάρκεια της φωτιάς, παρέχοντας εξαντλητικές λεπτομέρειες για όλα τα θέματα», λέει στην «Κ» ο μηχανικός Γιάννης Λάγιος. «Για παράδειγμα εξηγούμε πως, εάν αναγκαστείς να μείνεις στο σπίτι, θα πρέπει να κλείσεις πόρτες και παράθυρα, αλλά να μην τα κλειδώσεις. Δίνουμε κατευθυντήριες γραμμές ως προς το σχέδιο που πρέπει να έχει μία οικογένεια σε περίπτωση που αναγκαστεί να εγκαταλείψει το σπίτι. Η καταστροφή στο Μάτι, μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε ότι ζούμε σε μία χώρα από την οποία δεν λείπουν οι φυσικές καταστροφές.
Το ελάχιστο λοιπόν που μπορούμε να κάνουμε, είναι να είμαστε εκπαιδευμένοι και προετοιμασμένοι», τονίζει ο ίδιος.
Λύση σε διπλό πρόβλημα
Ο Αναστάσης Σταμάτης ασχολείται με τον εθελοντισμό και τη δασοπροστασία από τα 18. Ως αναλυτής της αγοράς για νέες τεχνολογίες, συνέβαλε κι εκείνος στο εγχείρημα του Fireathon μέσα από την ομάδα «HERMIT». «Προσπαθήσαμε να λύσουμε ένα διπλό πρόβλημα: Σε μέρες υψηλής επικινδυνότητας να μπορεί κάποιος μέσα από την εφαρμογή μας να γνωρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια σε σχέση με τον χάρτη πολιτικής προστασίας σε ποια σημεία δεν πρέπει να βρίσκεται και επιπλέον εκείνες τις μέρες ένας εθελοντής που κάνει περιπολία στο βουνό να γνωρίζει ποια είναι τα σημεία υψηλού ρίσκου.
Αυτό το καταφέρνουμε χρησιμοποιώντας ανοιχτά δεδομένα μετεωρολογικών σταθμών και αισθητήρες χαμηλού κόστους», μας εξηγεί. Στο Fireathon κάθε παρουσίαση είχε κι ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον. Μάθαμε για την εφαρμογή της τηλεματικής σε πυροσβεστικά οχήματα, για ιστοσελίδες με χρήσιμες πληροφορίες αναφορικά με φυτά που αντέχουν σε συνθήκες ξηρασίας ή πυρκαγιάς, καθώς και για απλές εφαρμογές που υπόσχονται να συντονίζουν αποτελεσματικά τις ομάδες αντιμετώπισης κρίσεων.
Σε μία σελίδα που θα δημιουργηθεί στο Διαδίκτυο τις επόμενες ημέρες, θα παρουσιαστούν όλες οι εφαρμογές (έξι στον αριθμό) μαζί με τις λύσεις που προτείνονται, ενώ παράλληλα θα ανακοινωθούν τα επόμενα βήματα με στόχο να επιτευχθεί η αξιοποίησή τους προς όφελος των πολιτών.