Τα τελευταία 20 χρόνια, η κατασκευή ΧΥΤΑ και ΧΥΤΥ έχει περιορισθεί σε όλα τα ανεπτυγμένα κράτη του κόσμου. Αντίθετα, η διαχείριση των απορριμμάτων γίνεται κατ’ αρχήν με την ανακύκλωση σε κάθε νοικοκυριό και μετά με τη μεταφορά των υπόλοιπων σκουπιδιών σε εργοστάσιο καύσης και παραγωγής ενέργειας. Η σύγχρονη καύση των απορριμμάτων γίνεται χωρίς να κινδυνεύει η δημόσια υγεία και να επιβαρύνεται η ατμόσφαιρα, γι’ αυτό και τα εργοστάσια αυτά είναι στο κέντρο των μεγαλουπόλεων (ώστε να περιορίζεται και η διαδρομή των απορριμματοφόρων) και πολύ συχνά δίπλα σε πάρκα και σχολεία. Από τη σύγχρονη καύση των σκουπιδιών παράγεται «δωρεάν» ηλεκτρική και θερμική ενέργεια που επιστρέφεται στους κατοίκους της πόλεως.
Το παράδειγμα της Δανίας, της Σουηδίας, της Αυστρίας, αλλά και όλων των ευρωπαϊκών χωρών, θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως μοντέλο για τη σωστή πολιτική διαχείρισης των σκουπιδιών στην Ελλάδα. Στην Εσθονία ξεκίνησε το 2013 η πρώτη κρατική μονάδα πυρόλυσης των σκουπιδιών. Το 2015 κάηκαν τα περισσότερα σκουπίδια της χώρας που παλαιότερα οδηγούντο σε ΧΥΤΥ.
Σύντομα άρχισαν και εισαγωγές σκουπιδιών από Φινλανδία και Ιρλανδία, αυξάνοντας τα κέρδη της χώρας από τη χρήση του κρατικού αυτού εργοστασίου «ενέργειας από τα σκουπίδια». Βέβαια η διαφορά της Εσθονίας από την Ελλάδα είναι ότι αυτή η χώρα το 2015 κατετάγη τρίτη στον κόσμο στα τεστ PISA για τους μαθητές γυμνασίου.
Να σημειώσω ότι, εκτός από την Παιδεία, στην Εσθονία προσφέρεται στους κατοίκους και δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Το τονίζω αυτό για εκείνους που αντιτίθενται στη δημιουργία εργοστασίων παραγωγής ενέργειας από τα σκουπίδια για λόγους… πολιτικούς!
Τα ΧΥΤΥ στο Γραμματικό ήδη έχουν απενταχθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ οι ειδικοί απορούν πώς το 2018 υπάρχουν στην Ελλάδα πολιτικοί που χωροθετούν νέα ΧΥΤΥ σε Κορωπί και Μέγαρα. Ο περιφερειακός σχεδιασμός ΠΕΣΔΑ πρέπει επειγόντως να προχωρήσει σε σύγχρονες λύσεις για την επεξεργασία των απορριμμάτων και όχι να συνεχιστεί η εγκληματική καταστροφή του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, που συντελείται ήδη στη Φυλή και στη Δυτική Αττική, ενώ απειλείται ήδη η Ανατολική και η υπόλοιπη Αττική με τα ΧΥΤΥ στο Γραμματικό, στο Κορωπί και στα Μέγαρα.
* Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ.