CARYL FEREY
Ποτέ πια μόνος
μτφρ.: Αργυρώ Μακάρωφ
εκδ. Αγρα, 2018, σελ. 384
Ξεπούλημα ΤΑΙΠΕΔ, τρόικα, μνημόνια, γερμανική αποζημίωση, Βαρουφάκης, ΣΥΡΙΖΑ, σπασμένα πεζοδρόμια Εξαρχείων, παράνομη διακίνηση και εκμετάλλευση προσφύγων, αλβανική μαφία, «ξέπλυμα» παράνομου κέρδους, μιζαδόροι πολιτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι που χρηματίζονται, ρομαντικοί αριστεροί, εγκληματίες εφοπλιστές, χρυσαυγίτες, δράση των ΜΚΟ, προσφυγικό δράμα, ματαιωμένες προσδοκίες και στο βάθος… ένα αστυνομικό μυθιστόρημα.
Η δυστοπική ελληνική πραγματικότητα των τελευταίων χρόνων φαίνεται πως ενέπνευσε τον πετυχημένο Γάλλο συγγραφέα των «Χάκα», «Ούτου» και «Κόνδωρ» (εκδόσεις Αγρα) Καρίλ Φερέ, ώστε να γράψει ένα θρίλερ που ξεκινάει από τον ντόκο της γαλλικής Βρετάνης, διακλαδώνεται στα στενά των Εξαρχείων και του Κολωνακίου και καταλήγει στα γαλανά νερά της Αστυπάλαιας.
Κεντρικός ήρωας ένας στρυφνός Ιρλανδός, μονόφθαλμος πρώην αστυνομικός, ο Μακ Κας που δεν πίστεψε ποτέ ότι η βύθιση του ιστιοπλοϊκού σκάφους και ο θάνατος του καπετάνιου και φίλου του, Μάρκους, στα στενά του Γιβραλτάρ ήταν ένα συνηθισμένο ναυτικό ατύχημα.
Αποφασισμένος να διαλευκάνει μόνος του την υπόθεση ανακαλύπτει ότι το ταξίδι του καλού του φίλου με αφετηρία την Ελλάδα και τελικό προορισμό τη Γαλλία είχε σκοπό την ασφαλή μεταφορά μιας ομάδας γυναικών προσφύγων από τις βόρειες ακτές της Αστυπάλαιας στη Βρετάνη. Ενα επικίνδυνο κύκλωμα διακινητών προσφύγων με επικεφαλής έναν Αλβανό μαφιόζο κι έναν Ελληνα εφοπλιστή μπήκε εμπόδιο στο σχέδιο μεταφοράς. Αυτές οι γυναίκες προορίζονταν από το κύκλωμα για δουλεμπόριο, πορνεία και εμπορία οργάνων. Η σχεδόν πειρατική παρέμβαση του Μάρκους με τη βοήθεια ενός Ελληνα πρώην εκδότη των Εξαρχείων, του Σταύρου, θα στοιχίσει λίγο μετά τη ζωή του πρώτου.
Το ερώτημα
Ο Μακ Κας στη διάρκεια της έρευνας ανακαλύπτει έκπληκτος ότι στο ιστιοπλοϊκό επέβαινε και η πρωην γυναίκα του, και έρωτας της ζωή του, Ανζελίκ. Για ποιο λόγο ο Μάρκους και η Ανζελίκ θα διακινδύνευαν τη ζωή τους για τη διάσωση μερικών προσφύγων; Αυτό το ερώτημα και οι ηθικές του προεκτάσεις θα συνοδεύουν τον αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα. Είναι η βιωματική εμπειρία που καθορίζει το μέγεθος της ενσυναίσθησης και της αλληλεγγύης των ανθρώπων; Η απάντηση βρίσκεται στην ωμή περιγραφή μιας γυναίκας που κατάφερε να διασώσει ο Μακ Κας από το αμπάρι του πλοίου των διακινητών: «Αντρες βρίσκονται μπροστά σου, άλλοι πίσω σου, είσαι περικυκλωμένη, γδύνεσαι για να αφοδεύσεις, όπως κι εκείνοι, και σου την πέφτουν. Κλείνεις τα μάτια και περιμένεις σιωπηλά: ένας σε πηδάει, δυο, δέκα… κανείς δεν φοράει προφυλακτικό… Λες ότι τουλάχιστον δεν σε χτύπησαν, γιατί εδώ οι πληγές μολύνονται, γιατί κάθε σπασμένο χέρι ή ώμος μένουν σακατεμένα για όλη σου τη ζωή».
Αν το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι ο ελκυστικότερος τρόπος σχολιασμού της κοινωνικής πραγματικότητας και της ηθικής του δημόσιου βίου, η προσέγγιση ενός λογοτέχνη για όσα συνέβησαν και συνεχίζουν να συμβαίνουν στη σύγχρονη Ελλάδα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Ειδικότερα για τον Ελληνα αναγνώστη είτε συμφωνεί με την εξιστόρηση είτε όχι. Το «Ποτέ πια μόνος» είναι ένας καθρέφτης απέναντι στον σύγχρονο κόσμο και κυρίως απέναντι στην Ευρώπη σε σχέση με το προσφυγικό ζήτημα. Αν είναι παραμορφωτικός ή αντικατοπτρίζει επακριβώς το είδωλό της εξαρτάται από την κριτική ματιά του αναγνώστη.