Ως «ιστορική ευκαιρία για τις προοδευτικές δυνάμεις», που θα αποσκοπεί στην «εμβάθυνση της δημοκρατίας», περιέγραψε χθες, στην Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας την επικείμενη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, επιχειρώντας παράλληλα να αλλάξει την ατζέντα μετά την «τρικυμία» που προκάλεσαν στο κυβερνητικό στρατόπεδο η παραίτηση Κοτζιά και η ένταση με τον κ. Π. Καμμένο. Ο κ. Τσίπρας, μιλώντας στο νεοσύστατο κομματικό όργανο, ανέλυσε τον «οδικό χάρτη» που θα κινηθεί η κυβερνητική πολιτική, ο οποίος κινείται πάνω σε πέντε βασικούς άξονες που βασικό στόχο θα έχουν την «ενίσχυση της λαϊκής κυριαρχίας ως θεμέλιο του πολιτεύματος» και την «ενδυνάμωση των θεσμών του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος απέναντι σε εξωθεσμικά και παραθεσμικά κέντρα εξουσίας».
Στο πλαίσιο αυτό ο πρωθυπουργός προανήγγειλε στον πρώτο άξονα: Αναλογικό εκλογικό σύστημα, εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας, αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής αλλά και λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων του ΠτΔ. Καθιέρωση ορίου θητειών για τους βουλευτές, αλλά και υποχρεωτική βουλευτική ιδιότητα για τον πρωθυπουργό. Ο δεύτερος άξονας περιλαμβάνει δημοψηφίσματα, «λαϊκή» νομοθετική πρωτοβουλία με στόχο την «άμεση δημοκρατία». Στον τρίτο άξονα, που αποβλέπει σύμφωνα με όσα είπε ο πρωθυπουργός «στην ενίσχυση του κράτους δικαίου», προβλέπονται η αλλαγή της υφιστάμενης ρύθμισης περί βουλευτικής ασυλίας, η κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών, αλλά και η αλλαγή του τρόπου εκλογής ανεξάρτητων αρχών. Στον τέταρτο και ιδιαίτερα «ευαίσθητο άξονα», που αφορά τις σχέσεις Κράτους – Εκκλησίας, ο κ. Τσίπρας μίλησε για «ευρεία συναίνεση» ώστε «να καθιερωθούν διακριτοί ρόλοι». Τέλος, ο πέμπτος άξονας αφορά την προστασία των «κοινωνικών και συλλογικών δικαιωμάτων και των κοινών αγαθών», όπως το νερό, η ηλεκτρική ενέργεια και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Τα δύο σημεία
Το γεγονός πως η δεύτερη συνεδρίαση της νέας Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος ήταν αφιερωμένη αποκλειστικά στην αναθεώρηση του Συντάγματος, αποτυπώνει πως αποτελεί –μαζί με τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για τα «μέτρα ανακούφισης»– έναν από τους δύο βασικούς πυλώνες στους οποίους θα κινηθεί η Ηρώδου Αττικού το επόμενο διάστημα. Η «διαβούλευση» ωστόσο μεταξύ Μαξίμου, κομμάτων, αλλά και του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ δεν προβλέπεται ανέφελη, καθώς υπάρχουν –τουλάχιστον– δύο σημεία που μπορεί να προκαλέσουν έντονες τριβές. Πρώτον, το ζήτημα των ενισχυμένων αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας και της εκλογής από τους πολίτες, στην περίπτωση που στις δύο πρώτες ψηφοφορίες δεν επιτευχθεί η πλειοψηφία των 2/3. Στη σχετική πρόταση έχει ήδη εκφράσει τη διαφωνία του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, ενώ αντιρρήσεις έχουν διατυπωθεί και από το εσωτερικό του κόμματος, προεξάρχοντος του Νίκου Φίλη, ο οποίος σε πρόσφατη ομιλία του ενέταξε το θέμα σε «βοναπαρτικές αντιλήψεις» που οδηγούν στην «παράκαμψη του Κοινοβουλίου». Μείζον θεωρείται, επίσης, το ζήτημα των σχέσεων Κράτους – Eκκλησίας.
Ο κ. Τσίπρας επιθυμεί να κρατήσει μια ισορροπία μεταξύ των παραδοσιακών αιτημάτων της Αριστεράς και της συντελεσμένης, αγαστής, σχέσης του με την ηγεσία της Εκκλησίας. Ετσι, από τη μία μιλάει για «διακριτούς ρόλους» και όχι για «διαχωρισμό», ενώ από την άλλη, αν και αναφέρεται σε «ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους» προσθέτει πως «για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους» πρέπει να διατηρηθεί η «αναγνώριση της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας». Το θέμα άπτεται χρόνιων και ευαίσθητων ζητημάτων για το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Ενδεικτικά ο κ. Φίλης έχει ήδη ταχθεί υπέρ των ξεκάθαρων λύσεων, καθώς οι «μεσοβέζικες μόνο παρεξηγήσεις θα δημιουργήσουν».