Οποια εγκυκλοπαίδεια κι αν ανοίξει κάποιος θα βρει ότι η έκταση της Ελλάδος είναι 131.957 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ότι η επίσημη γλώσσα είναι η ελληνική και ότι επικρατούσα θρησκεία είναι η χριστιανική ορθόδοξη. Ολοι θεωρούμε λογικό ότι στο κείμενο του Συντάγματος δεν πρέπει να αναγράφεται η έκταση, ίσως επειδή πάντα θα υπάρχει κάποιος Νίκος Κοτζιάς να τη μεγαλώσει. Αλλά πάλι, γιατί δεν βάζουμε στον καταστατικό χάρτη την επικρατούσα και επίσημη γλώσσα; Κινδυνεύουν λιγότερο τα ελληνικά, με όλα αυτά τα greeklish που κυκλοφορούν, από τη χριστιανική μας πίστη;
Το άρθρο 3 του Συντάγματος έχει 161 λέξεις. Αναφέρει ότι «η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας, που γνωρίζει κεφαλή της τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, υπάρχει αναπόσπαστα ενωμένη δογματικά με τη Μεγάλη Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης και με κάθε άλλη ομόδοξη Εκκλησία του Χριστού τηρεί απαρασάλευτα, όπως εκείνες, τους ιερούς αποστολικούς και συνοδικούς κανόνες και τις ιερές παραδόσεις». Μπράβο της και έτσι πρέπει να είναι. Αλλά με δεδομένο ότι υπάρχει ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας, γιατί πρέπει να ορίζεται στον καταστατικό χάρτη του κράτους ότι η Εκκλησία «διοικείται από την Ιερά Σύνοδο των εν ενεργεία Αρχιερέων και από τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο…».
«Είναι συμβολικό», έγραψε ο καθηγητής της Νομικής Σπύρος Βλαχόπουλος («Καθημερινή» 31.10.2018). Ορθόν, αν και περισσότερο συμβολίζει την επιθυμία κάποιων ιεραρχών να δείχνουν ποιος κάνει κουμάντο στη χώρα. Αλλά, από την άλλη πλευρά, επικρατέστερη της επικρατούσας θρησκείας στην Ελλάδα (και με βαθιές ιστορικές καταβολές) είναι το όνειρο της εξασφάλισης στο Δημόσιο. Γιατί λοιπόν να αλλάξει το 103 του Συντάγματος, που προβλέπει ότι «οι δημόσιοι υπάλληλοι που κατέχουν οργανικές θέσεις είναι μόνιμοι εφόσον αυτές οι θέσεις υπάρχουν»; Υπάρχουν δεκάδες νόμοι και εκδόθηκαν μυριάδες δικαστικές αποφάσεις που εξασφαλίζουν ότι «σε κάθε περίπτωση η εξυπηρέτηση του κάθε πολίτη δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από το ισχύον Σύνταγμα με τη σημερινή του διατύπωση», που θα ’λεγε και ο κ. Βλαχόπουλος. Γιατί να το πειράξουμε λοιπόν κι αυτό;
Είκοσι τέσσερις χιλιάδες λέξεις έχει το κείμενο του Καταστατικού Χάρτη. Λογικό, αφού αποτυπώνει συγκεντρωτικό χαρακτήρα κράτους. Αλλά πρέπει το Σύνταγμα να γίνεται σε κάποια σημεία πιο λεπτομερές και από Προεδρικό Διάταγμα; Πρέπει να ορίζει πώς διοικείται η Εκκλησία, τη νομική μορφή των ΑΕΙ, την επαγγελματική ζωή των δημοσίων υπαλλήλων, τους τρόπους χρηματοδότησης των ΟΤΑ και μυριάδες άλλα πράγματα που είναι χρήσιμα μόνο για να διαφωνούν οι συνταγματολόγοι;
Ο κακός χαμός που θέλει να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ (και μάλλον τελικώς θα καταλήξει να γίνει εντός του) σχετικά με την «επικρατούσα θρησκεία» είναι περιττός. Μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το δαιδαλώδες του Συντάγματος. Η χρήσιμη συζήτηση –που δυστυχώς δεν θα γίνει– αφορά την απλοποίηση του και την αποκέντρωση. Να μην κανονίζει το Σύνταγμα ακόμη και τον χρόνο συνταξιοδότηση των καθηγητών ΑΕΙ ή ότι «νόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τα προσόντα για την άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος».
Μπορούμε να το κάνουμε; Μάλλον όχι, αν κρίνουμε ότι η μόνη σοβαρή προσπάθεια για ένα νέο Σύνταγμα, η ολοκληρωμένη δηλαδή πρόταση των Νίκου Αλιβιζάτου, Παναγή Βουρλούμη, Γιώργου Γεραπετρίτη, Γιάννη Κτιστάκι, Στέφανου Μάνου, Φίλιππου Σπυρόπουλου («Καθημερινή» 8.6.2016) δεν έχει μπει ούτε ως ερώτημα στον δημόσιο διάλογο.
Αντιθέτως, προβλέπονται τσακωμοί για το πασιφανές, αυτό δηλαδή που γράφουν όλες οι εγκυκλοπαίδειες για την επικρατούσα θρησκεία της χώρας.