Μοντέλο Τράπεζας Αττικής για την κεφαλαιακή της ενίσχυση με την τιτλοποίηση κόκκινων δανείων εξετάζει η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς. Στόχος, η άντληση 500 εκατ. ευρώ που θα μετρήσουν ως κεφάλαια Tier II, ικανοποιώντας τη δέσμευση που έχει αναλάβει έναντι του SSM.
Το μοντέλο βασίζεται στην τιτλοποίηση χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων και την έκδοση ομολόγου, που θα αγοραστεί από ξένους επενδυτές, έναντι τιμήματος που θα χρησιμοποιηθεί για να ενισχύσει τα κεφάλαια της τράπεζας. Το μοντέλο συνδυάζεται με την ανάληψη από την πλευρά του επενδυτή της διαχείρισης του χαρτοφυλακίου των κόκκινων δανείων που μεταβιβάζονται, έναντι προμήθειας. Η λύση αυτή εφαρμόστηκε από την Τράπεζα Αττικής δύο φορές στο πλαίσιο μιας εξαιρετικά πολύπλοκης συναλλαγής με την τιτλοποίηση κόκκινων δανείων συνολικού ύψους 2 δισ. ευρώ (1,3 δισ. ευρώ την πρώτη φορά και άλλων 700 εκατ. ευρώ τη δεύτερη). Οι δύο εκδόσεις, που περιελάμβαναν διαφορετικής διαβάθμισης ομόλογα (junior και senior note), μεταβιβάστηκαν σε εταιρεία ειδικού σκοπού και αγοράστηκαν στη συνέχεια από επενδυτές (την Aldridge EDC Specialty Finance και την κοινοπραξία που είχαν συστήσει η Pimco με την Qualco) έναντι τιμήματος που ενίσχυσε τα κεφάλαια της τράπεζας. Να σημειωθεί ότι η συναλλαγή είχε χαρακτηριστεί πρωτοποριακή, καθώς εκτός από την κεφαλαιακή ενίσχυση επέτρεψε και τη δραστική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων της Τράπεζας Αττικής, σε συνδυασμό με τη μη απομείωση της αξίας των υφιστάμενων μετοχών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η διοίκηση της Πειραιώς πραγματοποιεί συστηματικές επαφές με επενδυτές προκειμένου να διαπιστώσει κατά πόσο μια τέτοια κίνηση θα έβρισκε θετική αποδοχή από την αγορά, δηλαδή κατά πόσο θα υπάρξει ενδιαφέρον για την αγορά του ομολόγου. Τυχόν επιβεβαίωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος θα ανάψει και το πράσινο φως από τις εποπτικές αρχές, με τις οποίες η τράπεζα είναι σε συνεχείς διαβουλεύσεις. Στόχος είναι έως τις αρχές Δεκεμβρίου να υπάρχει σαφής εικόνα για τον τρόπο κάλυψης της κεφαλαιακής ενίσχυσης της τράπεζας.
Η κάλυψη από ιδιωτικά κεφάλαια θα αποτρέψει την κρατική εμπλοκή στην τράπεζα μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), η παρέμβαση του οποίου αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο και θα ενεργοποιηθεί εφόσον δεν ευοδωθούν οι προσπάθειες για την κάλυψη της έκδοσης από ιδιώτες επενδυτές. Η διοίκηση της τράπεζας εμφανίζεται αισιόδοξη, καθώς τα μηνύματα από τις αγορές δεν είναι αποθαρρυντικά, παρά το κακό κλίμα που συνεχίζει να υπάρχει στις αγορές. Σύμφωνα άλλωστε με αρμόδιες πηγές, το ενδεχόμενο η τράπεζα να καταφύγει σε κρατική στήριξη δεν προκρίνεται ως βέλτιστη επιλογή όχι μόνο από τη διοίκηση της Πειραιώς αλλά ούτε από τις εποπτικές αρχές.
Σε περίπτωση που δεν εξασφαλιστεί η συμμετοχή ιδιωτών, η τράπεζα θα υποχρεωθεί να καταφύγει στη στήριξη του ΤΧΣ μέσα από τη μετατροπή των Cocos σε μετοχές. Το σενάριο της μετατροπής των Cocos έχει δύο συγκεκριμένες προϋποθέσεις:
• Ο δείκτης CET1 της τράπεζας, υπολογισμένος σε ενοποιημένη ή ατομική βάση, να πέσει κάτω από το 7%.
• Η τράπεζα να μην καταβάλει συνολικά ή μερικά τους τόκους σε δύο ημερομηνίες, οι οποίες δεν είναι απαραίτητο να είναι συνεχόμενες.
Να σημειωθεί ότι ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας (CET-1) του oμίλου Πειραιώς διαμορφώθηκε στο τέλος του πρώτου εξαμήνου στο 14% σε pro-forma βάση, ενώ χωρίς την pro-forma εφαρμογή διαμορφώθηκε στο 13,6%. Το Δημόσιο μέσω του ΤΧΣ ελέγχει ήδη το 26% της Τράπεζας Πειραιώς και τυχόν περαιτέρω κρατική εμπλοκή θα συνοδευθεί με την υποχρέωση να προχωρήσει στην εκπόνηση ενός νέου σχεδίου αναδιάρθρωσης για τη μείωση του κόστους της. Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε πρόσθετες υποχρεώσεις για κλείσιμο καταστημάτων, μείωση προσωπικού και περαιτέρω συρρίκνωση δραστηριοτήτων, σε μια περίοδο που οι πιέσεις για μείωση του κόστους είναι ήδη ασφυκτικές. Η προσπάθεια της διοίκησης είναι σαφές ότι αποσκοπεί στο να αποτρέψει το ενδεχόμενο να υπάρξει περαιτέρω κρατική εμπλοκή στην τράπεζα.
Τι προβλέπει το πλάνο των εκποιήσεων
Στα πλάνα της διοίκησης της Τράπεζας Πειραιώς για την κεφαλαιακή ενίσχυση περιλαμβάνεται η υλοποίηση οργανικών δράσεων, όπως οι πωλήσεις δανείων ή στοιχείων ενεργητικού με στόχο την απομόχλευση του ενεργητικού και το ξεκαθάρισμα του προβληματικού χαρτοφυλακίου της τράπεζας. Μεταξύ των οργανικών δράσεων, οι οποίες αναμένεται να έχουν σημαντικό όφελος στα κεφάλαια, είναι οι πωλήσεις βασικών στοιχείων ενεργητικού στα οποία περιλαμβάνεται η πώληση της Avis και των θυγατρικών σε Σερβία και Ρουμανία και Αλβανία, καθώς και η πώληση των δύο χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων Amoeba και Arctos. Το σύνολο των δράσεων αυτών ολοκληρώθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2018 (με εξαίρεση την πώληση της θυγατρικής στην Αλβανία, που θα ολοκληρωθεί το τρίτο τρίμηνο του 2018). Το κεφαλαιακό όφελος (CET 1 ratio) από τις κινήσεις αυτές υπολογίζεται σε 66 μονάδες βάση, ενώ εντός του 2018 προγραμματίζεται και η πώληση της θυγατρικής στη Βουλγαρία. Το σύνολο των παραπάνω κινήσεων έχει υπολογιστεί ότι θα οδηγήσει σε «ανακούφιση» του ενεργητικού μέσω της μείωσης των σταθμισμένων στοιχείων κινδύνου κατά 3,7 δισ. ευρώ, θωρακίζοντας κεφαλαιακά την τράπεζα.