Η τραγωδία στο Μάτι (μέρος 2ο)

Η τραγωδία στο Μάτι (μέρος 2ο)

6' 1" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

T​​ην περασμένη Κυριακή τεκμηρίωσα την παραπληροφόρηση και ασχετοσύνη που καταγράφηκε τόσο στη σύσκεψη με τον πρωθυπουργό στις 23 Ιουλίου 2018 όσο και στη συνέντευξη Τύπου της 25ης Ιουλίου. Σήμερα, θα πάμε στην ουσία. Συνήθως τα αίτια μιας καταστροφής είναι πολλά και λειτουργούν σωρευτικά. Τα παραθέτω χωρίς καμία αξιολογική σειρά.

Εκκένωση. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός στις πυρκαγιές για να αξιολογήσει ορθολογικά μια κατάσταση. Η φωτιά όταν γίνει ανεξέλεγκτη θα σταματήσει μόνο όταν κάψει τα πάντα. Το πρώτο μέλημα σε μια πυρκαγιά είναι να σωθούν ανθρώπινες ζωές. Ολα τα άλλα έπονται.

Εκκενώθηκαν έγκαιρα οι κατασκηνώσεις και το οικοτροφείο, γιατί κάποιος πήρε την πρωτοβουλία να τους υποδείξει να φύγουν το ταχύτερο δυνατόν από τη φωτιά. Ακόμα και στον Νέο Βουτζά, παρόλο που κάηκαν σπίτια, δεν είχαμε θύματα, γιατί έφυγαν έγκαιρα. Δεν έγινε όμως το ίδιο για τους κατοίκους του Ματιού. Ακριβώς αυτό είναι το μεγάλο έγκλημα! Οταν μια φωτιά κατεβαίνει ανεξέλεγκτα, η πρώτη μέριμνα είναι η ενημέρωση του πληθυσμού για να εγκαταλείψει την περιοχή. Εδώ έχουμε ένα άλλο παράδοξο. Στην Ελλάδα η προτροπή για εκκένωση δεν είναι υποχρεωτική. Στην Αμερική και σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, η εντολή για εκκένωση είναι υποχρεωτική! Με πολλούς φίλους που συζήτησα το θέμα, μου αντιτείνουν ότι και υποχρεωτική να ήταν η εκκένωση, οι Ελληνες δεν θα υπάκουαν προκειμένου να προστατέψουν την περιουσία τους. Εστω. Τότε όμως δεν θα είχε καμία ευθύνη η κυβέρνηση για αυτούς που αποφάσισαν να ριψοκινδυνέψουν τη ζωή τους προκειμένου να σώσουν την περιουσία τους. Ακούστηκαν διάφορες ανοησίες προκειμένου να δικαιολογήσουν την αδράνεια στο θέμα αυτό. Λένε ότι δεν υπήρχε χρόνος να εκκενωθεί η περιοχή με μαζικά μέσα. Ποιος μίλησε για μαζικά μέσα μεταφοράς; Ανοησίες. Οι κάτοικοι στο Μάτι είναι περίπου 13.000. Αν είχε δοθεί έγκαιρα η εντολή για εκκένωση της περιοχής, οι άνθρωποι θα είχαν φύγει με δικά τους μέσα ή με τα πόδια από την επικίνδυνη ζώνη. Περπατώντας κανονικά, σε μία ώρα ένας άνθρωπος καλύπτει περίπου 5 χιλιόμετρα.

Αρμοδιότητες. Εδώ αντιμετωπίζουμε τη μοναδική ελληνική πρωτοτυπία. Αν η φωτιά αφορά ένα Δήμο, η ευθύνη ανήκει στον Δήμο και στον δήμαρχο. Αν όμως η φωτιά αφορά δύο Δήμους τότε η ευθύνη ανήκει στην Περιφέρεια! Πιο ανόητη ρύθμιση δεν έχω συναντήσει στη ζωή μου. Δηλαδή, σε κάθε πυρκαγιά θα φωνάζουμε τοπογράφο να πιστοποιεί ότι η φωτιά καλύπτει δύο Δήμους για να μεταβιβάσουμε την ευθύνη στην Περιφέρεια! Αν μάλιστα την περιορίσουμε σε ένα Δήμο, θα πρέπει πάλι να την ξαναμεταβιβάσουμε στον Δήμο για την αντιμετώπισή της! Σας φαίνονται λογικά αυτά; Εμένα δεν μου φαίνονται. Για να δούμε πως αντιμετωπίζονται οι φωτιές στην Καλιφόρνια, σας πληροφορώ ότι κάθε χρόνο αυτές αφορούν πολλές κομητείες (περίπου σαν τις δικές μας επαρχίες) αλλά ο συντονισμός είναι ένας και κεντρικός. Εδώ ακριβώς έχουμε ένα άλλο σύμπτωμα της παθογένειας του Ελληνικού Δημοσίου: Τη σκόπιμη διάχυση της ευθύνης ώστε κανένας να μην είναι πραγματικά υπεύθυνος. Αυτό το συναντούμε παντού.

Το Ευρωπαϊκό 112. Το 112 καθιερώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.) ως ο ευρωπαϊκός αριθμός έκτακτης ανάγκης. Στην Ελλάδα, το 112 ξεκίνησε το 2010 με ευρωπαϊκά κονδύλια ύψους περίπου 7 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά υπήρξε και αυτό θύμα της παροιμιώδους ελληνικής αβελτηρίας. Προβλέπεται να ολοκληρωθεί η λειτουργία του στις αρχές του 2019. Σε άλλες χώρες της Ευρώπης (π.χ. Εσθονία) έχουν καταργήσει τα άλλα τριψήφια νούμερα (Αστυνομία, Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ, κ.ά.) και έχουν μόνο το 112 για να διευκολύνουν τους πολίτες τους!

Ισως η σημαντικότερη λειτουργία του 112 είναι η δυνατότητα γεωεντοπισμού όλων των τηλεφώνων που βρίσκονται σε κάποια περιοχή, ώστε να μπορούν να ειδοποιηθούν όλοι αυτόματα για να εκκενώσουν την περιοχή. Ακριβώς με ένα παρόμοιο σύστημα στις φωτιές της Καλιφόρνιας το 2007 ενημερώθηκαν τηλεφωνικά και εκκένωσαν τις επικίνδυνες περιοχές 640.000 άνθρωποι, ενώ μόνον 7 άνθρωποι (μεταξύ των οποίων 2 πυροσβέστες) έχασαν τη ζωή τους, παρόλο που κάηκαν 2.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους.

Στην Ελλάδα όπου όλα τα κάνουμε διαφορετικά από τον υπόλοιπο κόσμο ο γεωεντοπισμός του καλούντος δεν είναι αυτόματος, όπως ρητά προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση και έτσι ο μέσος χρόνος που απαιτείται προκειμένου να ληφθούν οι πληροφορίες για τον εντοπισμό του καλούντος από τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης είναι 23 λεπτά και 47 δευτερόλεπτα, ενώ θα έπρεπε να είναι μερικά δευτερόλεπτα. Υποψιάζομαι ότι εδώ έχει παρέμβει η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, διότι ο εντοπισμός ενεργοποιείται έπειτα από γραπτό αίτημα των αρμόδιων αρχών, το οποίο διαβιβάζεται συνήθως με τηλεομοιοτυπία! Απίστευτο και όμως αληθινό. Ετσι η προστασία των προσωπικών δεδομένων καταλήγει στην έλλειψη προστασίας της ζωής!

Διαχείριση κυκλοφορίας. Πολύ σωστά η Αστυνομία έκλεισε και από τις δύο πλευρές τη Λεωφόρο Μαραθώνος και έκανε αναστροφή των οχημάτων. Υπάρχουν όμως αμφιβολίες αν το μέτρο αυτό απέδωσε τα αναμενόμενα, λόγω του περιορισμένου αριθμού αστυνομικών που διατέθηκαν και έτσι κάποιοι οδηγοί χρησιμοποιώντας δευτερεύοντες παρακαμπτήριους δρόμους βγήκαν στην παραλιακή και εγκλωβίστηκαν. Η μαρτυρία της κ. Παπαρήγα ότι κάποιοι αστυνομικοί την προέτρεψαν να ακολουθήσει τον παραλιακό δρόμο για τη Νέα Μάκρη, δηλαδή να περάσει μέσα από το Μάτι, ενώ άλλοι αστυνομικοί τη σταμάτησαν στο Κόκκινο Λιμανάκι και της ζήτησαν να γυρίσει πίσω, είναι καθοριστική για το μέγεθος του αλαλούμ της ασυνεννοησίας, της έλλειψης ενημέρωσης μεταξύ των επιχειρούντων στο πεδίο και τελικά στην απουσία κεντρικού επιχειρησιακού σχεδιασμού σε ένα τόσο σοβαρό θέμα.

Συμφόρηση στο λιμάνι της Ραφήνας. Φαίνεται ότι κανένας δεν σκέφτηκε να καθυστερήσει ή να εκτρέψει τα πλοία που έφταναν στο λιμάνι της Ραφήνας κατά τις κρίσιμες ώρες, ώστε να μην επιβαρύνεται η κυκλοφορία στην περιοχή με τα οχήματα των επιβατών. Κανένας δεν μπορεί να εκτιμήσει πόσο επιβαρύνθηκε η κυκλοφορία από τα πλοία στη Ραφήνα.

Αγνοούμενοι. Μία βδομάδα μετά τις φωτιές δεν γνωρίζαμε το πλήθος των αγνοουμένων. Αλλη μια χαρακτηριστική εκδήλωση επιπολαιότητας. Οταν στα ραδιόφωνα και στις τηλεοράσεις δίνεις τρία νούμερα (100, 199 και 166) είναι αυτονόητο ότι θα δημιουργηθούν τρεις κατάλογοι αγνοουμένων, οι οποίοι θέλουν επεξεργασία (συγκέντρωση και διαγραφή διπλοεγγραφών) για να δημιουργηθεί ένας μόνο κατάλογος. Οι άνθρωποι στην απελπισία τους καλούσαν και τους τρεις αριθμούς προσπαθώντας να βρουν φίλους και συγγενείς και έτσι δημιουργήθηκε άλλο ένα μπάχαλο.

Αυθαίρετη δόμηση και κλιματική αλλαγή. Η κυβέρνηση προσπάθησε να επιρρίψει την καταστροφή και τον θάνατο 99 ανθρώπων στην αυθαίρετη δόμηση και στην κλιματική αλλαγή. Αυτή είναι η πλέον φτηνή δικαιολογία. Δεδομένου ότι όλη η Ελλάδα είναι γεμάτη από αυθαίρετα και για την κλιματική αλλαγή δεν μπορούμε να κάνουμε άμεσα τίποτα, τότε πρέπει σε κάθε φυσική καταστροφή να έχουμε πολλούς νεκρούς! Λάθος. Η αντιμετώπιση των καταστροφών δεν γίνεται σε συνθήκες εργαστηρίου, αλλά στην πραγματικότητα. Ακριβώς λόγω της αυθαίρετης δόμησης (η οποία ήταν σε όλους γνωστή) και της κλιματικής αλλαγής, η εντολή για εκκένωση της περιοχής ήταν απόλυτα επιβεβλημένη.

Κωνοφόρα στη Λεωφόρο Μαραθώνος. Για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 φυτεύτηκαν πεύκα στις δύο πλευρές της λεωφόρου. Τα πεύκα αυτά μεγάλωσαν ώστε η λεωφόρος δεν λειτουργεί πλέον σαν αντιπυρική ζώνη. Μάλλον συνέτεινε στη μετάδοση της πυρκαγιάς στην άλλη πλευρά πολύ ταχύτερα. Αν αντί για πεύκα υπήρχαν άλλα δέντρα, όχι τόσο εύφλεκτα, μπορεί να γλιτώναμε την καταστροφή.

Συμπέρασμα: Θέλω να κλείσω με μια διαπίστωση όπως ακριβώς μου την εξομολογήθηκε ένας συνταξιούχος υψηλόβαθμος αξιωματικός της αστυνομίας: «Οταν σε μια φωτιά έχουν χαθεί 99 άνθρωποι και έχουν καεί εκατοντάδες σπίτια και δεν έχει τραυματισθεί ή υποστεί έστω και ελαφρά εγκαύματα κανένας αστυνομικός ή πυροσβέστης, σημαίνει ότι αυτοί που εκ καθήκοντος έπρεπε να εκτεθούν στον κίνδυνο για την προστασία των πολιτών, μάλλον εκτέλεσαν ελλειμματικά τα καθήκοντά τους»!

Οι ευθύνες είναι τεράστιες και όλοι ελπίζουμε ότι θα αποδοθούν.

* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή