Η αναστήλωση του νοτιοανατολικού πύργου του αρχαίου φρουρίου Αιγοσθένων ήταν από τα δυσκολότερα έργα του ΕΣΠΑ που ξεκίνησε το 2011 και τελείωσε το 2016. Με κάποιες παρατάσεις βέβαια, εξαιτίας των δυσκολιών που άλλοτε ήταν οι κεφαλαιακοί έλεγχοι, συχνά οι θυελλώδεις άνεμοι που εμπόδιζαν το έργο του γερανού, οι μετακινήσεις του προσωπικού που έπρεπε να τρέχει περίπου μία ώρα και είκοσι λεπτά από την Αθήνα ακολουθώντας τη διαδρομή για το Πόρτο Γερμενό.
Η αναστήλωση του τριώροφου πύργου θεωρείται για τους αρχαιολόγους ένα από τα επιτυχημένα έργα του ΕΣΠΑ. Ο τριώροφος πύργος ήταν έτοιμος εδώ και μήνες αλλά οι αλλαγές των εφορειών αρχαιοτήτων και ο νέος Οργανισμός του ΥΠΠΟΑ ανέβαλαν τα εγκαίνια τα οποία επρόκειτο να γίνουν το περασμένο Πάσχα. Μεσολάβησαν κάποιες εργασίες διαμόρφωσης εξωτερικά του μνημείου, και να τώρα, που το υπουργείο Πολιτισμού και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής το εγκαινιάζουν αύριο το μεσημέρι.
Οι πιο τολμηροί έφταναν έως εκεί με το απαραίτητο τηλεφώνημα στην αρμόδια εφορεία. Και ήταν περισσότεροι από 1.000 επισκέπτες, κυρίως πολλά σχολεία που θαύμασαν από κοντά το μνημείο και ανέβηκαν στους ορόφους του. Ενός μνημείου που χρονολογείται στο β΄ μισό του 4ου αι. π.Χ. και αποτελεί ένα από τα καλύτερα διατηρημένα αρχαία φρούρια στον ελλαδικό χώρο.
Οπως μας λέει η αρχαιολόγος Ευγενία Τσάλκου (υπεύθυνη του έργου μαζί με την Πολυτίμη Βαλτά), το πλέον εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του φρουρίου είναι ο νοτιοανατολικός πύργος της ακρόπολης, που συγκαταλέγεται στα σπουδαιότερα μνημεία της αρχαίας οχυρωματικής τέχνης. Το έργο αναστήλωσης και αποκατάστασης του πύργου υπήρξε ένα τεράστιο εγχείρημα που χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ, υλοποιήθηκε με αυτεπιστασία αρχικά από την Γ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, ολοκληρώθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών (Ελένη Μπάνου) και εγκαινιάζεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής (Χριστίνα Μερκούρη).
Επόμενα βήματα
Τα επόμενα σχέδια είναι ο άλλος βορειοανατολικός πύργος που βρίσκεται επίσης στην ανατολική πλευρά και υπολογίζεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους. «Θα συνεχίσουμε στο μεσοπύργιο, ενώ το αμέσως επόμενο πρόγραμμα που σχεδιάζουμε είναι η αναστήλωση των βυζαντινών κελιών και του πύργου 2 που είναι εφαπτόμενος σ’ αυτά».
Η αποκατάσταση όλου του φρουρίου απαιτεί πολλά χρόνια.
Ο τελικός στόχος είναι να αναστηλωθεί κομμάτι κομμάτι η ανατολική πλευρά του μνημείου, η οποία έχει τέσσερις πύργους, τα κελιά και τμήμα των μεσοπυργίων. Η αποκατάσταση όλου του φρουρίου, που υπέστη πολλές φθορές από τον σεισμό του 1981, απαιτεί πολλά χρόνια, πάνω από δεκαετία, για να ολοκληρωθεί. «Είναι ένα τεράστιο έργο και εμείς ξεκινήσαμε από το δυσκολότερο σημείο του».
Οποιος θέλει να επισκεφθεί τα Αιγόσθενα μπορεί να επικοινωνήσει στα τηλ. 210-32.13.571, 210-33.13.343.