Η λειτουργία του λιμανιού, το κυκλοφοριακό ή οι βιομηχανικές δραστηριότητες; Οποια και αν είναι η κύρια αιτία της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στον Πειραιά, το γεγονός είναι ότι παρουσιάζει αύξηση την τελευταία τριετία και κατανέμεται ομοιογενώς σχεδόν σε όλη την πόλη. Ερευνα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών θα επιχειρήσει να εντοπίσει τις πηγές και τα επίπεδα της ρύπανσης στην πόλη, ενώ παράλληλο ερευνητικό πρόγραμμα του «Δημόκριτου» θα αναζητήσει την προέλευση της έντονης οσμής που κατακλύζει το τελευταίο διάστημα Ελευσίνα, Δραπετσώνα και Κερατσίνι.
Υπεύθυνος του προγράμματος για τον Πειραιά είναι ο Βαγγέλης Γερασόπουλος, διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο. «Πρόσφατα έγινε χαρτογράφηση της περιοχής του Πειραιά με τη φορητή μονάδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου, προκειμένου να σχεδιάσουμε το πρόγραμμα μετρήσεων», εξηγεί στην «Κ». Οι πρώτες μετρήσεις, σε συνδυασμό με παλαιότερα στοιχεία, έδειξαν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση στον Πειραιά επανακάμπτει. «Οι τιμές των ρύπων παίρνουν και πάλι την άγουσα.
Για παράδειγμα, το διοξείδιο του αζώτου τα τελευταία χρόνια προσεγγίζει τα επίπεδα του 2010, ξεπερνώντας το ανώτατο ετήσιο όριο. Επίσης, τα αιωρούμενα μικροσωματίδια (PΜ10) παρουσιάζουν ελαφρά αύξηση σε σχέση με τα χρόνια της κρίσης, υπερβαίνοντας και αυτά το ετήσιο όριο».
Η ρύπανση κατανέμεται ομοιογενώς σε όλο τον Πειραιά, αλλά και κατά τη διάρκεια της ημέρας. «Αυτό σημαίνει ότι επηρεάζει όλο τον Πειραιά. Υπήρχαν βέβαια σημεία, όπως η πλατεία Ιπποδαμείας –εκεί διακλαδίζεται η κυκλοφορία, όπου η ρύπανση ήταν διπλάσια».
Στις αρχές Δεκεμβρίου ξεκινούν οι βασικές πτυχές του προγράμματος. «Θα γίνουν δειγματοληψίες για ένα έτος και αναλύσεις, ώστε να διευκρινιστούν οι πηγές της ρύπανσης (π.χ. από τα πλοία, τα Ι.Χ., τη βιομηχανία, τις κατοικίες). Επίσης, θα γίνουν δύο σειρές εντατικών μετρήσεων με ειδικό εξοπλισμό, που θα δίνει αποτελέσματα σε πραγματικό χρόνο, ώστε να δούμε τις διακυμάνσεις της ρύπανσης κατά τη διάρκεια της ημέρας».
Παράλληλα, ξεκινάει ερευνητικό πρόγραμμα από το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» στις περιοχές Δραπετσώνας, Κερατσινίου και Ελευσίνας. Εκεί, οι επιστήμονες καλούνται να λύσουν ένα «μυστήριο». «Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια έντονη οσμή στην περιοχή. Στόχος μας είναι ο εντοπισμός της πηγής της ρύπανσης», εξηγεί ο υπεύθυνος του προγράμματος, Θωμάς Μάγγος. «Θα εγκαταστήσουμε τρεις σταθμούς μέτρησης για εξειδικευμένους ρύπους σε κάθε περιοχή». Οι μετρήσεις θα διαρκέσουν έξι μήνες. «Με τις χημικές αναλύσεις θα εντοπίσουμε το είδος της πηγής προέλευσης, λ.χ. βιομηχανία πετρελαιοειδών. Στη συνέχεια, εφαρμόζοντας μοντέλα διασποράς ρύπων με βάση τις μετεωρολογικές συνθήκες της περιοχής, θα μπορέσουμε να εντοπίσουμε την προέλευσή τους». Οι μετρήσεις ανατέθηκαν στο Αστεροσκοπείο και στον «Δημόκριτο» από την Περιφέρεια Αττικής.