Συνάντηση με υψηλή συμβολική σημασία αναμένεται να είναι η σημερινή ανάμεσα στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος και θα τον υποδεχθεί στο Κρεμλίνο. Η συνάντηση των δύο ανδρών θα αποτελέσει ένα ισχυρό σήμα για την επιστροφή των σχέσεων σε μια σχετική ομαλότητα, η οποία διαταράχθηκε μετά την απέλαση δύο διπλωματών από την πρεσβεία της Ρωσίας στην Αθήνα και την απαγόρευση εισόδου σε δύο ακόμα Ρώσους πολίτες, αλλά και τα ανάλογα μέτρα που έλαβε και η Μόσχα.
Η επίσκεψη έχει προετοιμαστεί με αρκετή προσοχή, καθώς η στάση της Μόσχας έχει ιδιαίτερη σημασία για την Αθήνα, από τη στιγμή που η Ρωσία συνδέεται πλέον και με μια σχέση στρατηγικής συνεργασίας με την Τουρκία. Επί της ουσίας, τα αποτελέσματα που αναμένεται να παραχθούν από τη συνάντηση του κ. Τσίπρα με τον κ. Πούτιν, δεν προβλέπεται να είναι εντυπωσιακά, καθώς τα όρια συνεργασίας ανάμεσα στην Αθήνα και στη Μόσχα είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένα, λόγω της προσήλωσης της Ελλάδας στις γραμμές που έχει χαράξει η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ για όλα τα μείζονα ζητήματα διεθνούς τάξης. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Τσίπρας θα επαναλάβει την πάγια θέση ότι κατά την άποψή του η Ρωσία δεν μπορεί να παραμένει αποκομμένη από την αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης.
Ο κ. Τσίπρας εξέφρασε, χθες, την ελπίδα ότι η Ρωσία θα κάνει στρατηγικές επενδύσεις στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στην ενέργεια. Μάλιστα, ετάχθη σαφώς υπέρ της επέκτασης του ρωσοτουρκικού αγωγού Turkish Stream και στο ελληνικό έδαφος, κάτι που δεν προχωράει κυρίως λόγω των αντιδράσεων που υπάρχουν από τη Δύση. «Η Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να προχωρήσουν στη συνεργασία με τη Ρωσική Ομοσπονδία και για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, μέσω του Turkish Stream, όπου από την αρχή εμείς είχαμε την έμπνευση ότι θα πρέπει να γίνει και European Stream, όχι μόνο Turkish Stream», είπε ο κ. Τσίπρας (στη ρωσική εκπομπή Formula of Power). Επισήμανε ότι «βρισκόμαστε σε μια διαδικασία διαλόγου στην Ε.Ε. Πιστεύω ότι τα επιχειρήματά μας είναι ισχυρά. Εχουμε την επιμονή και την υπομονή και πιστεύω ότι μπορεί στο μέλλον να έχουμε θετικά αποτελέσματα». Ο κ. Τσίπρας ενέταξε μια πιθανή επέκταση του Turkish Stream σε ένα πλαίσιο «πολυδιάστατης στρατηγικής», λέγοντας ότι «η Ελλάδα έχει προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό τον λεγόμενο νότιο διάδρομο και τον αγωγό ΤΑP που περνάει από την Τουρκία προς την Ελλάδα και πηγαίνει προς την Ιταλία». Υπενθυμίζεται ότι ο Turkish Stream όπως και ο Nord Stream II (που θα συνδέει Ρωσία και Γερμανία μέσω Βαλτικής) είναι δύο σχέδια στα οποία αντιτίθεται σφόδρα η Ουάσιγκτον.
Δύο μέτρα και δύο σταθμά
Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων χρόνων, η Αθήνα είχε ουκ ολίγες φορές θέσει και σε επίπεδο Ε.Ε. την ύπαρξη δύο μέτρων και δύο σταθμών ως προς την αντιμετώπιση αυτών των σχεδόν παράλληλων σχεδίων.
«Υπάρχει πρόοδος στη σφαίρα της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας. Είχαμε ρωσικές επενδύσεις στα ακίνητα, είδαμε σημαντική αύξηση στις τουριστικές ροές από τη Ρωσία τα τελευταία χρόνια» είπε, μεταξύ άλλων, στο πρακτορείο TASS ο κ. Τσίπρας. Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ιδιαιτέρως ότι η Ελλάδα επιθυμεί να καταστεί κόμβος ενέργειας και σε αυτή την κατεύθυνση η Ρωσία θα μπορούσε να επενδύσει στρατηγικά. Επισήμως, η επίσκεψη του κ. Τσίπρα στη Μόσχα πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση 190 χρόνων από την εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα σε Ελλάδα και Ρωσία.
Ο κ. Τσίπρας έφθασε χθες στη Μόσχα και σήμερα θα ξεκινήσει το πρόγραμμά του καταθέτοντας στεφάνι στο μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη στον Κήπο Αλεξάνδρου. Το μεσημέρι θα συναντήσει τον Ρώσο ομόλογό του Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος θα τον υποδεχθεί στην πρωθυπουργική κατοικία. Αμέσως μετά ο κ. Τσίπρας θα γίνει δεκτός από τον κ. Πούτιν στο Κρεμλίνο, όπου θα γευματίσουν, θα υπογράψουν σειρά διμερών συμφωνιών και θα παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου.
Υφίστανται και κρίσιμες διαφωνίες
Οι πανηγυρικοί τόνοι που χρησιμοποιούνται από την Αθήνα τις τελευταίες εβδομάδες για την επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στη Μόσχα, δεν μπορούν να κρύψουν τα προφανή «αγκάθια» που υπάρχουν στις ελληνορωσικές σχέσεις. Το κύριο αφορά τη στάση της Μόσχας έναντι της συμφωνίας των Πρεσπών και των διαπραγματεύσεων Αθήνας – Σκοπίων το διάστημα που προηγήθηκε. Η Ρωσία είναι η μόνη χώρα-μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που τάχθηκε σαφώς κατά της συμφωνίας των Πρεσπών, καθώς τη θεωρεί μέρος σχεδίου επέκτασης του ΝΑΤΟ στα Δυτικά Βαλκάνια. Το έτερο μεγάλο, ίσως πιο ενοχλητικό, «αγκάθι» στις σχέσεις των δύο χωρών, αφορά την καχυποψία της Αθήνας για την προσέγγιση ανάμεσα στη Μόσχα και στην Αγκυρα, η οποία, μάλιστα, έχει συνάψει σειρά στρατηγικών συμφωνιών με τη Ρωσία. Οπως φάνηκε από τις προειδοποιήσεις της εκπροσώπου του ρωσικού ΥΠΕΞ Μ. Ζαχάροβα για την προσέγγιση της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, η Μόσχα ταυτίζεται για πολλαπλούς λόγους με την Αγκυρα και στην Ανατολική Μεσόγειο. Πρόβλημα είναι και η περίπτωση του Ρώσου «Mr Bitcoin» Αλεξάντερ Βίνικ, ο οποίος κρατείται στην Ελλάδα λόγω εντάλματος που αφορά κατηγορίες ξεπλύματος «μαύρου» χρήματος. Εκτός από τη Ρωσία, την έκδοσή του έχουν ζητήσει οι ΗΠΑ και η Γαλλία. Δεν μπορεί να μην υπογραμμιστεί το γεγονός ότι η Ελλάδα εφαρμόζει όλες τις διεθνείς κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Επιπλέον, παρότι δεν αποτελεί ζήτημα κρατικής πολιτικής, καθίσταται σαφές πως προβληματίζουν και οι ψυχρές σχέσεις ανάμεσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και στο Πατριαρχείο Μόσχας.