Στους επίσημους και ανεπίσημους πανηγυρικούς για την επέτειο των γεγονότων του 2008, μπορεί κανείς, παρά τις αποχρώσεις, να διακρίνει μια κοινή αδυναμία. Την αδυναμία να οριστούν αυτά τα γεγονότα από εκείνους που συνηγορούν υπέρ της ιστορικής τους σημασίας. Επιστρατεύονται μεν οι όροι «έκρηξη» και «εξέγερση». Επιστρατεύεται ένας νερωνικός λυρισμός που δεν κρύβει το θάμβος του για τις δηώσεις και τη βία. Αλλά, δέκα χρόνια μετά, οι εξεγερσιολόγοι δεν είναι ακόμη σε θέση να πουν ποιος εξεγέρθηκε εναντίον τίνος. Ποιο ήταν, τέλος πάντων, το κοινωνικό υποκείμενο της έκρηξης και τι ήθελε να ανατινάξει;
Παρά τη χρονική απόσταση, οι απόπειρες ερμηνείας δεν έχουν καταφέρει να υπερβούν το μοντέλο Χρυσοβελώνη: Oπως το στέλεχος των ΑΝΕΛ ερμηνεύει τον σεξισμό ως προϊόν, γενικώς, του νεοφιλελευθερισμού, έτσι, με τα ίδια δοκιμασμένα αντανακλαστικά εξηγούν και οι Δεκεμβριστές τον «Δεκέμβρη».
Η αλήθεια είναι ότι το ίδιο επίπεδη μοιάζει και η γραμμή που επιχειρεί να ανακαλύψει στις ταραχές εκείνες την καταγωγή της αντιμνημονιακής πλατείας.
Η δυσκολία να προσδιοριστεί το υποκείμενο που πρωταγωνίστησε το 2008 ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι ο πραγματικός πρωταγωνιστής πρωταγωνίστησε διά της απουσίας του. Ο αυτουργός ήταν η απούσα Πολιτεία που αποσύρθηκε από τον δημόσιο χώρο. Η απάντηση στο ερώτημα «γιατί τα έκαψαν όλα;» είναι, χονδρικά, «γιατί κανείς δεν τους εμπόδισε». Το δολοφονικό σφάλμα των υπηρεσιών, που όπλισαν έναν ακατάλληλο άνθρωπο, πήρε, λόγω της πολιτικής αβουλίας, διαστάσεις ολικής παράλυσης της Πολιτείας.
Αν είχαμε να κάνουμε, όπως λένε οι εγκωμιαστές, με κάποιο «κίνημα», με «τέκνο της οργής», που το ξεγέννησε η διαβόητη μαμή της Ιστορίας, κάτι θα είχε καταφέρει να αρθρώσει μέχρι σήμερα, δέκα χρονώ παιδί.