Τα οικονομικά προβλήματα, τα σκάνδαλα, αλλά και οι θεωρίες συνωμοσίας, έχουν φέρει το τουρκικό ποδόσφαιρο σε σημείο ολικής κατάρρευσης. Τη φετινή σεζόν, όπως όλα δείχνουν, οι τρεις κλασικές δυνάμεις του τουρκικού ποδοσφαίρου, Φενέρμπαχτσε, Γκαλατάσαραϊ και Μπεσίκτας θα βρεθούν εκτός Τσάμπιονς Λιγκ, την ίδια περίοδο κατά την οποία ο κορωνοϊός έχει φέρει ακόμη μεγαλύτερες επιπτώσεις στο πρωτάθλημα της χώρας.
Την ώρα που σχεδόν όλα τα πρωταθλήματα στην Ευρώπη είχαν σταματήσει εξαιτίας της πανδημίας τον Μάρτιο, η Τουρκία σχεδίαζε τον τρόπο για να συνεχίσει το πρωτάθλημά της. Τα πρώτα κρούσματα του κορωνοϊού είχαν ανακοινωθεί, οι παίκτες ένιωθαν άβολα, όμως ο υπουργός Αθλητισμού Μεχμέτ Κασάπογλου είχε ως στόχο τη συνέχεια του πρωταθλήματος. Οι αναμετρήσεις του Σαββατοκύριακου πραγματοποιήθηκαν χωρίς θεατές, με πολλούς ξένους ποδοσφαιριστές να εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους. Κι ενώ στη χώρα επικρατούσε πανικός, η πανδημία έδειξε τα «δόντια» της ακόμη και στα πλουσιότερα πρωταθλήματα της Ευρώπης, τα οποία διακόπηκαν για τρεις μήνες. Τα οικονομικά προβλήματα ήταν μεγάλα, όμως η υγεία των αθλητών ήταν σαφώς πιο σημαντική.
Στον αντίποδα, όμως, το σενάριο διακοπής θεωρούνταν αδιανόητο στην Τουρκία, καθώς υπήρχε τεράστιο οικονομικό ζήτημα. Ακόμη και πριν «χτυπήσει» ο κορωνοϊός στη χώρα, οι ομάδες της α΄ κατηγορίας λειτουργούσαν με ζημίες ύψους 2,28 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μερίδιο αυτού του χρέους ανήκει στις Φενέρμπαχτσε, Γκαλατάσαραϊ, Μπεσίκτας και Τραμπζονσπόρ, ενώ μεγάλο μέρος της ζημίας σχετίζεται με οφειλόμενους φόρους. Επίσης, οι τέσσερις αυτές ομάδες τα τελευταία χρόνια έχουν παραβιάσει τους οικονομικούς κανονισμούς της UEFA. Η κακοδιαχείριση των διοικήσεων με μεταγραφές ποδοσφαιριστών μεγάλης ηλικίας συνέβαλε και αυτή στο χρέος των ομάδων. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό παρατηρητήριο, η Σούπερ Λιγκ της Τουρκίας έχει τον μεγαλύτερο μέσον όρο ηλικίας, ανάμεσα σε 31 πρωταθλήματα, γεγονός που επηρεάζει περισσότερο τα οικονομικά των ομάδων.
Από τον Ιανουάριο είχε γίνει σαφές ότι η κατάσταση ήταν όχι απλά μη «βιώσιμη», αλλά μη αναστρέψιμη. «Οι μεγάλοι σύλλογοι της χώρας, σε κάθε περίπτωση, χρεοκοπούν», δήλωσε ο Σανέρ Ελέρ, συντάκτης του αθλητικού περιοδικού, Socrates. Παρ’ όλα αυτά, οι τράπεζες της Τουρκίας προσέφεραν μία εναλλακτική πρόταση για να λυθεί το μεγάλο αυτό ζήτημα. Μία συμφωνία αναδιάρθρωσης του χρέους, στην οποία οι τράπεζες θα διαχειρίζονταν τα χρέη κάθε ομάδας, ενώ τα οικονομικά των συλλόγων θα ρυθμίζονταν από την ομοσπονδία. Κι ενώ η εναλλακτική αυτή λύση έφερε αποτελέσματα τις πρώτες εβδομάδες, σε βάθος χρόνου, εμφάνισε προβλήματα. «Το σύστημα δεν είναι υγιές. Οι σύλλογοι κερδίζουν λιγότερα και τα έξοδα είναι όλο και περισσότερα. Δεν είμαι αισιόδοξος για τα επόμενα χρόνια», δήλωσε ο πρόεδρος της Ανταλιασπόρ, Αλί Οζτούρκ.
Με τις αποτυχίες των παραδοσιακά «μεγάλων» κλαμπ της χώρας, το πρωτάθλημα έχει γίνει πιο ισορροπημένο και ανταγωνιστικό, όμως η «ψαλίδα» μεταξύ των ευρωπαϊκών συλλόγων και των τουρκικών έχει αυξηθεί αρκετά. Στην προσπάθεια των τραπεζών να λύσουν το οικονομικό πρόβλημα, δημιουργήθηκαν άλλα προβλήματα. «Κάθε οικονομική ρύθμιση για κάθε σύλλογο είναι διαφορετική. Το σύστημα δεν είναι σαφές και δημιουργεί υποψίες», εξηγεί ο Οζτούρκ.
Οι θεωρίες συνωμοσίας είναι ένα ακόμη μεγάλο ζήτημα στο τουρκικό ποδόσφαιρο. Μερικές από αυτές βασίζονται σε γεγονότα, όμως άλλες ξεκινούν από τη φαντασία των φιλάθλων. Η θεωρία ότι η Μπασάκσεχιρ έχει την υποστήριξη της κυβέρνησης του Ερντογάν είναι από μόνη της υπερβολική. Η πεποίθηση ότι αν η Τράμπζονσπορ κερδίσει φέτος το πρωτάθλημα θα ωφελήσει την κυβέρνηση ακούγεται πιο παρανοϊκή, καθώς δεν έχει σχεδόν κανένα πολιτικό νόημα.
Εκτός από τις θεωρίες συνωμοσίας και τα χρέη των ομάδων, το σύστημα του πρωταθλήματος είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Το τωρινό ποδοσφαιρικό μοντέλο της χώρας προστατεύει τον θεσμό από την επιρροή των ιδιωτικών συμφερόντων, αλλά πλέον υπάρχει η αίσθηση ότι δεν λειτουργεί σε αυτή τη νέα πραγματικότητα.
«Θα ήταν πολύ πιο εύκολο εάν άτομα ή εταιρείες μπορούσαν να επενδύσουν σε ομάδας», τονίζει ο Οζτούρκ. «Οπως είναι τα πράγματα τώρα, δεν μπορούμε να έχουμε ιδιώτες επενδυτές». Χωρίς αυτή την «τόνωση», οι σύλλογοι έχουν περιορισμένες επιλογές για την εξόφληση των χρεών. Το σύστημα της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας έχει πλέον καταρρεύσει και μία νέα αλλαγή είναι απαραίτητη.