Επρεπε ή δεν έπρεπε να γράψουμε το σημερινό κείμενο, για το οποίο την αφορμή την έδωσε το τηλεφώνημα ενός άγνωστου, σ’ εμάς, αναγνώστη της εφημερίδας; Δώσαμε επί ημέρες μάχη με τη συνείδησή μας, αλλά και με τη ιδέα της συναδελφικής αλληλεγγύης. Τελικά, επεκράτησε η πρώτη. Διότι, δεν νοείται, στ’ όνομα της συναδελφικής αλληλεγγύης, επ’ άπειρον να κλείνουμε τα μάτια (και το στόμα) και να κατεβάζουμε τα μολύβια.
Τουσ ενδοιασμουσ μας κατενίκησε και μια επιστολή, που διαβάσαμε σε αθλητική εφημερίδα, η οποία αναφερόταν σε αυτό ακριβώς το θέμα. Σε ποιό; Στις τηλεοπτικές περιγραφές αγώνων ελληνικών ομάδων, κυρίως δε, των εθνικών ποδοσφαίρου και μπάσκετ. Οι απόψεις των δύο φιλάθλων είναι σχεδόν ταυτόσημες. Τούτο σημαίνει ότι υπάρχει ένας γενικότερος προβληματισμός (διότι ανάλογες απόψεις μάς έχουν εκφράσει προφορικά και γνωστοί μας) για το ζήτημα, ο οποίος πρέπει ν’ απασχολήσει σοβαρά όσους εμπλέκονται σε αυτό. Με λίγα λόγια, αυτός ο προβληματισμός, πρέπει να τους… προβληματίσει.
Τι λενε οι δύο αναγνώστες; Οτι οι περιγραφές και οι σχολιασμοί των αγώνων, συχνά δεν ανταποκρίνονται στα όσα πράγματι συμβαίνουν στον αγωνιστικό χώρο. Οι απόψεις τους μας βρίσκουν σύμφωνους.
Προσπαθουν οι τηλεσχολιαστές να βρουν δικαιολογίες για τις ήττες των ελληνικών ομάδων, εξωραΐζουν καταστάσεις, βλέπουν «δάκτυλο» των διαιτητών πίσω από τις όποιες αποτυχίες. Και ξέρετε, κατά την δεκαετία του ’60 και σ’ εκείνη του ’70, όταν, ή δεν υπήρχε η τηλεόραση στην Ελλάδα ή οι αγώνες δεν μεταδίδονταν τηλεοπτικά, οι διαιτητές ήταν τα εύκολα εξιλαστήρια θύματα για τις ήττες των ομάδων μας. Και του μπάσκετ και του ποδοσφαίρου. Το πόσοι «σφαγιασμοί» είχαν γίνει -σχεδόν πάντα στο εξωτερικό- δεν λέγεται…
Τοτε, όμως, χωρίς την αμείλικτη εικόνα, ήταν εύκολο να τα ρίξουμε όλα στους… ανθέλληνες διαιτητές. Τώρα, τα πράγματα έχουν αλλάξει. Και η εικόνα υπάρχει και πολλοί τηλεθεατές πλέον έχουν γνώση του τι παρακολουθούν. Δεν είναι όλοι «μηρυκαστικά», που καταπίνουν αμάσητο ό, τι τους δώσουν να φάνε.
Οι νικεσ των ελληνικών ομάδων οφείλονται πάντα στην ξεχωριστή «ψυχή» των Ελλήνων, στο πάθος τους, στην αυταπάρνησή τους, στη μεγάλη επιθυμία τους για τη νίκη. Οι ξένοι αθλητές, άραγε, δεν διαθέτουν αυτά τα ψυχικά χαρακτηριστικά; Η τύχη ουδέποτε διαδραματίζει ρόλο σε νίκες των ομάδων μας. Αντιθέτως, συχνά όταν αυτές χάνουν, είναι άτυχες. Σαν να έχουν συνωμοτήσει θεοί και δαίμονες κατά των ελληνικών αθλητικών συγκροτημάτων.
Ενα άλλο σημείο, στο οποίο στάθηκαν οι δύο φίλαθλοι και το οποίο έχει ενοχλήσει πολύ κόσμο -και εμάς- είναι ο τρόπος περιγραφής. Οι φωνές, τα ουρλιαχτά, οι «τσιρίδες», όπως χαρακτηριστικά έγραψε ο επιστολογράφος, απάδουν της σωστής ραδιοτηλεοπτικής περιγραφής. Μερικές φορές, κυρίως στους αγώνες μπάσκετ, ουρλιάζουν δύο μαζί και «δεν βγαίνει άκρη» από όσα λένε. Σπανίως, αυτό συμβαίνει και σε «κούρσες» του στίβου.
Γνωριζουμε ότι όσα γράφουμε σήμερα, θα ενοχλήσουν κάποιους. Από την άλλη, θα ικανοποιήσουν όσους μάς λένε «γράψε κάτι, μην τα βλέπεις όλα συντεχνιακά». Πάνω από όλα, όμως, τα θέτουμε προς προβληματισμό.