To «θαύμα της Φύσης» και του μπάσκετ

To «θαύμα της Φύσης» και του μπάσκετ

6' 42" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η Φύση ήταν πολύ χαρισματική στον Αρβιντας Σαμπόνις. Για το ύψος των 2,24 μέτρων που του χάρισε, το αρμονικό σώμα και τις ιδέες που είχε ο «Σάμπας» για το μπάσκετ κάθε φορά που πατούσε πάνω στο παρκέ.

Ο χαρακτηρισμός «θαύμα της Φύσης» που τον ακολούθησε σ’ όλη την πορεία της καριέρας του στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες, περιλάμβανε όλα τα κοσμητικά επίθετα που ειπώθηκαν για την αξία του Λιθουανού παίκτη.

Ο Σαμπόνις ξεχώρισε περισσότερα για τα τεχνικά στοιχεία του και τις κινήσεις που είχε όταν δημιουργούσε το παιχνίδι, ως παίκτης της περιφέρειας, παρά για τις δεδομένες ικανότητες που είχε και αξιοποιούσε σε κάθε φάση που γινόταν παραλήπτης της μπάλας κάτω από το καλάθι.

Το «κάρφωμα», το σίγουρο ριμπάουντ, το κόψιμο της μπάλας στο αντίπαλο σουτ, το δυνατό «σκριν» και η άνεση σκοραρίσματος μ’ αυτό το τεράστιο ύψος, ήταν τα δεδομένα χαρακτηριστικά που είχε ο Σαμπόνις. Κι άλλοι ψηλοί παίκτες, προγενέστεροι και μεταγενέστεροι του «Σάμπας» είχαν ίδια ή παραπλήσια στοιχεία, αλλά αυτός μπορούσε να δώσει ασίστ με πάσα ακριβείας, καλύτερα και με μεγαλύτερη ταχύτητα απ’ οποιονδήποτε πλέι μέικερ, είχε τεράστια αντίληψη του χώρου και εκμεταλλευόταν κάθε αμαρκάριστο συμπαίκτη του, όταν τον «έκλειναν» οι αντίπαλες άμυνες και διέθετε ακόμα και την ικανότητα της αξιόπιστης ντρίμπλας, αποφεύγοντας το λάθος ή το «κλέψιμο».

Για κάθε παίκτη, του οποίου το ύψος ξεπερνά τα 2,10 μ., το ζητούμενο είναι οι αντοχές του σώματός του και κυρίως των ποδιών του που καταπονούνται συνεχώς. Ειδικά για τον Σαμπόνις που είχε διαμορφώσει το ύψος των 2,20, σε ηλικία μόλις 18 ετών.

Η Ζαλγκίρις Κάουνας τον απέκτησε το ’81 και είχε αναθέσει σε δύο ορθοπεδικούς να τον παρακολουθούν καθημερινά για τη διατροφή του, τη σωματική διάπλαση, τη μυϊκή μάζα και την ενδυνάμωση των γονάτων του, καθώς είχε προβλεφθεί ιατρικά ότι θα αντιμετώπιζε προβλήματα.

Η παρουσία του Σαμπόνις στη Ζαλγκίρις άλλαξε το «στάτους» του τότε ενωμένου πρωταθλήματος της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Το Κάουνας πανηγύρισε την κατάκτηση τριών συνεχόμενων τίτλων και στη Μόσχα, η πανίσχυρη ομάδα του «κόκκινου στρατού», η ΤΣΣΚΑ έψαχνε τρόπους για να αποκτήσει τον Σαμπόνις, αφού δεν μπορούσε να τον νικήσει!

Ακόμα και κυβερνητικά στελέχη του τότε Σοβιέτ, προσπάθησαν με αθλητικά διατάγματα να τον αναγκάσουν να παίξει στους Μοσχοβίτες, αλλά ήταν αμετάπειστος. Και γι’ αυτόν τον λόγο, στον απείθαρχο Σαμπόνις, απαγορεύτηκε δις από τους Σοβιετικούς η μετακίνησή του στο ΝΒΑ, όταν συμπεριλήφθηκε στο ντραφτ του 1985 και του 1986.

Οι Σοβιετικοί είχαν αναφέρει ως επίσημη δικαιολογία την ηλικία του Σαμπόνις (21-22 ετών) και την μη προσαρμογή του στην αμερικανική κοινωνία που ήταν «αμαρτωλή» για κάθε Σοβιετικό πολίτη. Ο Σαμπόνις καταπιεζόταν στην Εθνική ομάδα της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Μπορεί να κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ (1988) και στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα της Στουτγκάρδης (1985), αλλά πάντα ένιωθε ότι φορούσε λανθασμένη… φανέλα Εθνικής ομάδας και οι Σοβιετικοί τον εκμεταλλεύτηκαν, μέχρι την κατάρρευση του καθεστώτος.

Στο ΝΒΑ τον περίμεναν 10 χρόνια και έπαιξε σε ηλικία 31 ετών και για 7 χρόνια στους Πόρτλαντ Μπλέιζερς. Ο Αρβιντας Ρόμας Σαμπόνις πήρε -έστω και με καθυστέρηση- μια περίοπτη θέση, όπως του άρμοζε, στο πάνθεον του παγκοσμίου μπάσκετ.

Η επαφή του με την Ελλάδα

Το 1987, στο χρυσό για την Ελλάδα «Ευρωμπάσκετ» της Αθήνας, ο «Σάμπας» ήταν απών, λόγω τραυματισμού και οι Σοβιετικοί υποστήριξαν ότι δεν θα έχαναν ποτέ στον τελικό της 14ης Ιουνίου, αν τον είχαν κάτω από τα καλάθια του ΣΕΦ. Δύο χρόνια αργότερα, στο Ζάγκρεμπ, η Εθνική νίκησε στον ημιτελικό του «Ευρωμπάσκετ» και πάλι τη Σοβιετική Ενωση και ο Σαμπόνις έδωσε τα συγχαρητήριά του στον Γκάλη, τον Γιαννάκη, τον Φασούλα, τον Χριστοδούλου, τον Στεργάκο και τους άλλους διεθνείς. Ο Σαμπόνις ασφυκτιούσε στην Εθνική ομάδα της πρώην Σοβιετικής Ενωσης και κάθε άλλο παρά στεναχωρήθηκε για εκείνη την ήττα από την ασίστ του Γκάλη στον Χριστοδούλου και το τρίποντο του «μπέμπη».

Οκτώ χρόνια αργότερα, στο ΟΑΚΑ και στον τελικό του «Ευρωμπάσκετ» κόντρα στη Σερβία γνώρισε την αποθέωση από τους Ελληνες φιλάθλους που πίστευαν ότι η Εθνική Λιθουανίας αδικήθηκε από τη διαιτησία και κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο. Ο Σαμπόνις και ο Μαρτσουλιόνις είχαν νιώσει ότι έπαιζαν στο Βίλνιους…

Το ’95 στον τελικό του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος στη Σαραγόσα ήταν αντίπαλος του Ολυμπιακού με τη Ρεάλ και ο Γιάννης Ιωαννίδης είχε επιρρίψει την ευθύνη της ήττας των «ερυθρόλευκων» στον Σαμπόνις, λέγοντας ότι «πέντε ημέρες να παίζαμε τον τελικό, όσο ήταν ο Σαμπόνις στο γήπεδο δεν κερδίζαμε ποτέ».

Το ’88 η Ζαλγκίρις έπαιξε με την ΑΕΚ στην Αθήνα για το Κύπελλο Κόρατς. Η ΑΕΚ νίκησε τη Ζαλγκίρις, αλλά ο Αμερικανός Ντάνι Βρέινς που πέτυχε 38 πόντους χαρακτήρισε «κακό ηθοποιό» τον Σαμπόνις…

«Το μπάσκετ δεν είναι σούμο», είχε πει στους Αμερικανούς

Οι κινήσεις του Αρβιντας Σαμπόνις, είτε ήταν κάτοχος της μπάλας είτε όχι και σε συνδυασμό με το ύψος του, προκαλούσαν τον θαυμασμό ακόμα και των μεγαλύτερων αντιπάλων του στα ευρωπαϊκά και στα αμερικανικά γήπεδα. Ο Σαμπόνις δεν ήταν απλά ένας πολύ ψηλός παίκτης του μπάσκετ που διέθετε και μεγάλο όγκο.

Οταν το 1995 άρχισε να παίζει με τους Πόρτλαντ Μπλέιζερς στο πρωτάθλημα του ΝΒΑ, οι Αμερικανοί κατά την προσφιλή μέθοδό τους, του έδωσαν ειδικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης με βάρη για να αποκτούσε και μυϊκό όγκο. Παρόμοια τακτική όπως με τον αείμνηστο Ντράζεν Πέτροβιτς, τον Τόνι Κούκοτς, τον Βλάντε Ντίβατς και πολλούς άλλους Ευρωπαίους και δη λευκούς παίκτες. «Μ’ αυτό το ύψος κι αν προσθέσεις μυϊκή μάζα, θα είσαι ανίκητος μέσα στη ρακέτα» του είχαν πει οι γυμναστές των Μπλέιζερς, Λένι Γουίλκινς και ο «Σάμπας» είχε απαντήσει: «Θα δουλέψω για τον όγκο μου, αλλά το μπάσκετ δεν είναι… σούμο»!

Οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι ο Σαμπόνις θα είχε αφήσει εποχή στο ΝΒΑ, αν είχε αγωνιστεί πολύ νωρίτερα από το 31ο έτος της ηλικίας του. Η εξυπνάδα και η αντίληψή του, η ταχύτατη «ανάγνωση» των αντιπάλων του και η ικανότητα να αξιοποιεί στο έπακρο το ύψος και το ογκώδες σώμα του θα εμφανίζονταν στο πολλαπλάσιό τους, αν και η κινητικότητά του ήταν παρόμοια.

Συνοδεία Σοβιετικών

Με συνοδεία δέκα ανθρώπων για να μην αυτομολήσει, το σοβιετικό καθεστώς που δεν δεχόταν ένας αθλητής παγκόσμιας εμβέλειας να έπαιζε μπάσκετ σε αμερικανικό έδαφος, επέτρεψε στον Σαμπόνις να κάνει το υπερατλαντικό ταξίδι στην Αμερική για να εξεταστεί από γιατρούς των Πόρτλαντ Μπλέιζερς που αποκατέστησαν πλήρως τους δύο τραυματισμούς του…

Δύο μήνες πριν από το Ολυμπιακό τουρνουά χρειαζόταν πατερίτσες για να περπατήσει, όμως στον ημιτελικό «διέλυσε» την αμερικανική ομάδα που απαρτιζόταν από τους τελειόφοιτους των πανεπιστημίων (ο μετέπειτα «ναύαρχος» του ΝΒΑ Ντέιβιντ Ρόμπινσον και ο Μιτς Ρίτσμοντ νικήθηκαν κατά κράτος από τον Σαμπόνις) και ουσιαστικά οριστικοποίησε τη σκέψη των Αμερικανών να παίξουν με τους επαγγελματίες του ΝΒΑ και την πρώτη Ντριμ Τιμ στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης (’92).

Ο τότε προπονητής των ΗΠΑ, Τζον Τόμπσον χαρακτήρισε «προδότες» τους γιατρούς που βοήθησαν έναν παίκτη της Σοβιετικής Ενωσης να σταθεί στα πόδια του και να κυριαρχήσει των Αμερικανών και ο ίδιος ο Σαμπόνις δεν «ξέχασε» ποτέ εκείνη την ιατρική βοήθεια. Γι’ αυτόν τον λόγο, όταν μπορούσε να παίξει στο ΝΒΑ δεν σκέφτηκε άλλη ομάδα από το Πόρτλαντ.

Ο «πρίγκιπας της Βαλτικής» έπαιξε για 6 χρόνια στους Μπλέιζερς, φορώντας συνεχώς δύο μαύρες, δερμάτινες επιγονατίδες, οι ίδιοι γιατροί που τον είχαν χειρουργήσει το ’88, μεριμνούσαν για την υγεία του και τελικά το 2001, νιώθοντας ότι δεν μπορούσε να παίξει σε υψηλό επίπεδο και έχοντας κερδίσει περίοπτη θέση στην εκτίμηση κάθε φίλου των Μπλέιζερς, αρνήθηκε να υπογράψει την επέκταση του συμβολαίου του.

Ο Σαμπόνις συγκαταλέγεται στην πρώτη πεντάδα των Ολ σταρ παικτών που έχουν αναδείξει τα «σακάκια» του Πόρτλαντ, προεξέχοντος του Κλάιντ Ντρέξλερ και των Τέρι Πότερ, Μπακ Ουίλιαμς και Κλιφ Ρόμπινσον. «Αν είχε έρθει νωρίτερα, μπορεί να είχαμε κατακτήσει 4-5 τίτλους» είχε παραδεχθεί ο Ντρέξλερ για τον «θεόρατο» Σαμπόνις που έχει από πέρυσι το δικό του «αστέρι» στο «σπίτι της δόξας» («Hall of Fame») του παγκοσμίου μπάσκετ.

Ο «Σάμπας» κατατάσσεται στην έκτη θέση των καλύτερων σέντερ όλων των εποχών στο ΝΒΑ και πίσω από τα «ιερά τέρατα» του Γουίλτ Τσάμπερλεϊν, του Μπιλ Ράσελ, του Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ, του Σακίλ Ο’ Νιλ και του Χακίμ Ολάζουον.

«Εκλεισε» την καριέρα του στην αγαπημένη του, Ζαλγκίρις, είναι επίτιμος πρόεδρος και έχει 3 γιους που παίζουν μπάσκετ. Ο μεγαλύτερος κατέκτησε με την Εθνική Λιθουανίας, το φετινό Παγκόσμιο πρωτάθλημα κάτω των 19 ετών.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή