Η υπόθεση της τιμωρίας του Νικολά Ανελκά, του Γάλλου επιθετικού της Γουέστ Μπρόμγουιτς, για μια χειρονομία του σε πανηγυρισμό γκολ που είναι αντισημιτική, έφερε ξανά στην επιφάνεια το θέμα του ρατσισμού στο ποδόσφαιρο, αλλά και την υποκρισία που περιβάλλει τις προσπάθειες αντιμετώπισής του. Ο επίσημος τομέας του ποδοσφαίρου προσπαθεί είτε με νουθεσίες είτε με απειλές να δείξει ότι περιορίζει το φαινόμενο, όμως ως κοινωνική παθογένεια που είναι ο ρατσισμός, φαίνεται αδύνατον να εξαλειφθεί από το δημοφιλέστερο των αθλημάτων, όπως παραδέχονται κι οι ίδιοι οι ποδοσφαιριστές.
Ο Ανελκά κατηγορείται διότι μιμήθηκε μια αντισημιτική χειρονομία του αμφιλεγόμενου Γάλλου κωμικού Ντιεντονέ, που είναι φίλος του 34χρονου ποδοσφαιριστή.
Από την άλλη πλευρά, όμως, το περιστατικό ίσως ήταν παράλληλα μια καλή ευκαιρία για κάποιους στη Βρετανία, κυρίως στον Τύπο, να δείξουν ότι «και οι μαύροι είναι ρατσιστές», ώστε να απομακρυνθεί η προσοχή του κόσμου από εκεί που το πρόβλημα μισαλλοδοξίας και φυλετικών διακρίσεων πραγματικά υπάρχει στην κοινωνία και είναι έντονο.
Εννοείται δε ότι η ιστορία με τον Ανελκά δεν σταματά απλά στην τιμωρία του ποδοσφαιριστή. Την περασμένη Τρίτη, μία εκ των χορηγών εταιρειών της Γουέστ Μπρόμγουιτς, ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να ανανεώσει το καλοκαίρι τη συνεργασία της με τον σύλλογο του δυτικού Μπέρμιγχαμ εξαιτίας του περιστατικού. Η εταιρεία Ζούπλα είναι «μηχανή» εύρεσης κατοικιών στο Διαδίκτυο, έχει συνιδιοκτήτη τον Εβραίο επιχειρηματία Αλεξ Τσέστερμαν, οπότε η απόφαση της μάλλον θα πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη…
Το πρόβλημα του ρατσισμού στο ποδόσφαιρο δεν φαίνεται να περιορίζεται παρά τα όποια μέτρα εξαγγέλλονται ή τις ποινές που επιβάλλονται σε επίπεδο επιφανειακό, καθώς πρόκειται για θέμα παιδείας που ελάχιστοι το αντιμετωπίζουν ως τέτοιο.
Τον περασμένο Μάιο η FIFA ανακοίνωσε αυστηροποίηση των μέτρων για την καταπολέμηση του ρατσισμού στο ποδόσφαιρο, που αρχίζουν από την οριστική διακοπή αγώνων σε βάρος των ομάδων των οποίων οι παίκτες, παράγοντες ή φίλαθλοι ενέχονται σε φαινόμενα ρατσιστικής συμπεριφοράς και φτάνουν έως τον αποκλεισμό ή και υποβιβασμό τους.
Η UEFA έχει ξεκινήσει τη δική της εκστρατεία κατά των ρατσιστικών φαινομένων σε συνεργασία με τις ενώσεις των ποδοσφαιριστών και το δίκτυο FARE κατά του ρατσισμού στο ποδόσφαιρο. Μπορεί να έχει αποτύχει στο να καταστήσει στα μάτια των Ευρωπαίων φιλάθλων την καταδίκη του ρατσισμού κεντρικό ζήτημα του αθλήματος, αλλά τουλάχιστον πέτυχε να συνδιοργανωθεί το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2012 από την Ουκρανία, μια χώρα με έντονο παρελθόν και παρόν ρατσιστικών περιστατικών.
Σε μια πιο δραστική πρόταση, ο πρώην παίκτης του Ολυμπιακού και νυν άσος της Μάντσεστερ Σίτι, Γιάγια Τουρέ, που έγινε τον Οκτώβριο στη Ρωσία στόχος ρατσιστικών συνθημάτων των οπαδών της ΤΣΣΚΑ Μόσχας, πρότεινε δημοσίως εάν συνεχιστούν οι ρατσιστικές επιθέσεις να απόσχουν οι μαύροι ποδοσφαιριστές από το Παγκόσμιο Κύπελλο που θα διεξαχθεί στη Ρωσία το 2018. Κανένα αυτί ωστόσο δεν ίδρωσε.
Την ουσία όμως τη διατύπωσε τον Οκτώβριο ο Πατρίς Εβρά της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ο οποίος ομολόγησε τον φόβο του ότι το ποδόσφαιρο δεν θα καταφέρει ποτέ να νικήσει τον ρατσισμό.
Δεν είναι και λίγα τα πρώτης γραμμής περιστατικά τα τελευταία χρόνια, με κυριότερα τα παρακάτω σε διεθνές επίπεδο:
– Οκτώβριος 2011: Ο Λουίς Σουάρες της Λίβερπουλ θα τιμωρηθεί για ρατσιστικό σχόλιο σε βάρος του Εβρά.
– Οκτώβριος 2011: Ο Τζον Τέρι της Τσέλσι θα χρησιμοποιήσει ρατσιστικό όρο για να εξυβρίσει τον Αντον Φέρντιναντ της ΚΠΡ και θα τιμωρηθεί.
– Ιανουάριος 2013: Υβρεις από την εξέδρα κατά του Κέβιν Πρινς Μπόατενγκ φέρνουν πρόωρο τέλος στο φιλικό ματς Προ Πάτρια-Μίλαν στην Ιταλία.
– Μάιος 2013: Ο Μπαλοτέλι της Μίλαν ακούει ρατσιστικές ύβρεις από οπαδούς της Ρόμα και της Φιορεντίνα απειλώντας την επόμενη φορά με αποχώρηση.
Δυστυχώς και στην Ελλάδα έχουν σημειωθεί ρατσιστικά περιστατικά:
– Απρίλιος 2005: Οπαδοί του Αιγάλεω βρίζουν ρατσιστικά τον παίκτη της ομάδας τους Κόφι Αμπονσά, υποχρεώνοντάς τον να φύγει από τον σύλλογο.
– Σεπτέμβριος 2009: Ο Τζιμπρίλ Σισέ γίνεται στόχος ρατσιστικής επίθεσης από οπαδούς του Ολυμπιακού Βόλου σε φιλικό με τον Παναθηναϊκό.
– Απρίλιος 2013: Ο Γιώργος Κατίδης χαιρετά ναζιστικά και εκδιώκεται από το ελληνικό ποδόσφαιρο.
– Δεκέμβριος 2013: Τιμωρία Ολυμπιακού από την UEFA για ρατσιστική συμπεριφορά οπαδών του στο Τσάμπιονς Λιγκ.