Λίγες μόλις ημέρες πριν από την έναρξη του μεγαλύτερου ποδοσφαιρικού ραντεβού στο Κατάρ, το Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας (PIF) που διαχειρίζεται αποκλειστικά ο διάδοχος του θρόνου, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ανακοίνωνε νέες χορηγικές συμφωνίες ποδοσφαίρου για το 2022, ύψους 2,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα περισσότερα χρήματα εξ αυτών προορίζονταν για την εθνική ομάδα.
Ενα χρόνο νωρίτερα, το PIF «έμπαινε» στην Πρέμιερ Λιγκ αγοράζοντας τη Νιούκαστλ, ενώ από τον περασμένο Αύγουστο η κοινή παρουσία του 37χρονου πρίγκιπα με τον πρόεδρο της FIFA, Τζιάνι Ινφαντίνο, σε αγώνα πυγμαχίας στην Τζέντα, ενίσχυσε τις φήμες πως η χώρα θα είναι υποψήφια μαζί με Αίγυπτο και Ελλάδα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2030, όπου θα γιορταστεί το ιωβηλαίο της διοργάνωσης.
Τι έγινε ξαφνικά και οι Σαουδάραβες αγάπησαν τόσο πολύ το ποδόσφαιρο; Είναι άραγε η νίκη επί της Αργεντινής στην πρεμιέρα τους στο Μουντιάλ το αποτέλεσμα όλων αυτών των επενδυτικών τους κινήσεων ή απλά πρόκειται για μια προσπάθεια μέσω των πετροδόλαρων, να εξιλεωθούν από τις πάμπολλες κατηγορίες που τους προσάπτει η Διεθνής Αμνηστία και άλλοι οργανισμοί για σοβαρές καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;
Στην πραγματικότητα, το ένα δεν αναιρεί το άλλο, όσο κυνικό κι αν ακούγεται. Για να φτιάξεις το οτιδήποτε πρέπει να επενδύσεις, πόσο μάλλον σε ό,τι έχει να κάνει με το αμιγώς ποδοσφαιρικό κομμάτι.
Κάτι που οι Σαουδάραβες έχουν ξεκινήσει συστηματικά τα τελευταία επτά με οκτώ χρόνια. Ηταν τότε (2015) που ο Γιώργος Δώνης άφηνε τον ΑΠΟΕΛ με τον οποίο εξασφάλιζε τη συμμετοχή του στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ και φορούσε… κελεμπία, αναλαμβάνοντας τη μετέπειτα πρωταθλήτρια Ασίας, Αλ Χιλάλ. Την ομάδα στην οποία αγωνίζεται η πλειονότητα των παικτών της τωρινής εθνικής ομάδας και τους οποίους ο Δώνης τους είχε ποδοσφαιριστές σε ηλικία 20-22 ετών.
Ο «μπαρουτοκαπνισμένος» Ελληνας τεχνικός, από το Ντουμπάι όπου βρίσκεται για προετοιμασία με την νυν ομάδα του, Αλ Φατέχ, μίλησε στην «Κ» για τις δύο εκπλήξεις της πρώτης αγωνιστικής του Μουντιάλ, τη νίκη της Σ. Αραβίας επί της Αργεντινής και της Ιαπωνίας επί της Γερμανίας, αλλά κυρίως μέσω της εμπειρίας του καταμεσής της ερήμου, για το πώς καταφέρνουν να ανταγωνίζονται τα μεγαθήρια του παγκοσμίου ποδοσφαίρου.
– Βλέπουμε κάποια ασιατική… επανάσταση σε αυτό το Μουντιάλ ή έχουν αρχίσει να αποδίδουν τα πετροδόλαρα που έχουν πέσει αφειδώς την τελευταία δεκαετία, με αποκορύφωμα την ανάληψη του Παγκοσμίου Κυπέλλου από το Κατάρ;
– Στόχος των Σαουδαράβων, ευθύς εξαρχής, ήταν να υπάρξει ανάπτυξη εντός των τειχών και κυρίως στην εθνική τους ομάδα. Για να το κάνουν αυτό γνώριζαν πως έπρεπε να διαθέσουν πολλαπλάσια χρήματα, προκειμένου να προσελκύσουν καλούς προπονητές και γνωστούς ποδοσφαιριστές στο πρωτάθλημά τους. Δεν τους ενδιέφερε να εξάγουν ποδοσφαιριστές, έστω κι αν οι Αραβες παίκτες έχουν πολύ καλή τεχνική κατάρτιση και θα μπορούσαν να κάνουν καριέρα σε ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Δαπάνησαν πολλά χρήματα για εκπαίδευση και ενδεικτικό είναι το γεγονός πως έστειλαν παίκτες με έξοδα της Ομοσπονδίας να αγωνιστούν στην Ισπανία για να πάρουν παραστάσεις και να ξαναγυρίσουν. Παράδειγμα ο Νταουσάρι που σημείωσε το δεύτερο γκολ επί της Αργεντινής και αγωνίστηκε στη Βιγιαρεάλ. Επίσης συμφώνησαν για τη διεξαγωγή των τελικών Σούπερ Καπ Ισπανίας και Ιταλίας στη χώρα, πήραν τα τηλεοπτικά δικαιώματα της Πριμέρα Ντιβιζιόν, κινήθηκαν μεθοδικά προς όλες τις κατευθύνσεις…
Οι Σαουδάραβες πήγαν πολύ προετοιμασμένοι στο Κατάρ. Αν καταλάβεις το DNA τους και κερδίσεις την εμπιστοσύνη τους, μπορείς να πάρεις το μάξιμουμ από αυτούς.
– Ο Γάλλος προπονητής της Σαουδικής Αραβίας, Ερβέ Ρενάρ, μετά τη νίκη επί της Αργεντινής είπε πως… ευθυγραμμίστηκαν οι πλανήτες για να νικήσουν την παρέα του Μέσι. Ηταν μόνο ένα τυχερό συμβάν το συγκεκριμένο αποτέλεσμα;
– Κατ’ αρχάς να τονίσω πως πρόκειται για έναν αξιόλογο τεχνικό, που όσο είναι στην εθνική παράγει έργο. Ναι, σε τέτοιες περιπτώσεις και έτσι όπως εξελίχθηκε το ματς, συνωμοτεί το σύμπαν, όμως εκτιμώ ότι τέτοια αποτελέσματα θα έχουν συνέχεια για ομάδες όπως η Σ. Αραβία. Φανταστείτε πως στον προκριματικό όμιλο ήταν μαζί με την Ιαπωνία που έχει μεγαλύτερη παράδοση στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο και τερμάτισε πρώτη, αφήνοντάς τη στη δεύτερη θέση. Η Ιαπωνία νίκησε τη Γερμανία. Εμένα δεν μου προκάλεσε έκπληξη. Δεν αποτελούν έκπληξη και δεν πρέπει να νιώθουμε έκπληξη με τέτοια αποτελέσματα πλέον. Γιατί άλλωστε, από τη στιγμή που στο ρόστερ της Ιαπωνίας οι περισσότεροι των ποδοσφαιριστών αγωνίζονται επί χρόνια βασικοί στην Μπουντεσλίγκα, στην Πρέμιερ Λιγκ και την Πριμέρα Ντιβιζιόν; Ολα έχουν να κάνουν με επενδύσεις και προγραμματισμό.
– Οι δύο ομάδες (Σ. Αραβία, Ιαπωνία) που μέχρι στιγμής έχουν κάνει τον μεγαλύτερο… θόρυβο στη διοργάνωση, παρά το ότι βρίσκονται στην ασιατική ζώνη έχουν εντελώς διαφορετικό στυλ παιχνιδιού. Πού το εντοπίζετε;
– Οι Αραβες είναι πιο τεχνίτες και μοιάζει το στυλ τους με των Βορειοαφρικανών, οι Γιαπωνέζοι και οι Κορεάτες σαφώς πιο πειθαρχημένοι στο παιχνίδι τους, με πιο physical στοιχεία. Θα έλεγα πως υπάρχει αραβική ζώνη στην οποία βρίσκονται ακόμη το Κατάρ με τα Εμιράτα, που όμως αν τα συγκρίνεις με τη Σ. Αραβία είναι υποδεέστερα. Με την Αλ Χιλάλ στο Τσάμπιονς Λιγκ Ασίας σε κάποια ματς ήταν τέτοιες οι διαφορές, που χρησιμοποιούσα τη β΄ ομάδα για να ξεκουράσω τους βασικούς. Στην αποστολή της Σαουδικής Αραβίας βρίσκονται 8-9 παίκτες της Αλ Χιλάλ που όταν ήμουν εγώ στην ομάδα το 2015-2016 δουλέψαμε μαζί και σε αυτούς που αγωνίστηκαν κόντρα στην Αργεντινή, διέκρινα μεγάλη βελτίωση. Δεν είναι τυχαίο αυτό.
– Αν παρατηρήσει κάποιος προσεκτικά τις αντιδράσεις και τη συμπεριφορά και των Σαουδαράβων και των Ιαπώνων, μέσα και έξω από το γήπεδο, τι συμπεραίνει; Εσείς τι διακρίνετε;
– Καλά, για τους Ιάπωνες δεν υπάρχει θέμα. Είναι συγκεντρωμένοι και ταγμένοι σε ό,τι κάνουν σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητάς τους. Το σίγουρο είναι πως οι Σαουδάραβες πήγαν πολύ προετοιμασμένοι στο Κατάρ. Το πρωτάθλημα διακόπηκε από τις 15 Οκτωβρίου για να είναι όλοι οι διεθνείς πανέτοιμοι και αφοσιωμένοι στην Εθνική. Για παράδειγμα, το δεξί μπακ ο Αμπντουλχαμίντ έπρεπε να κάνει μια επέμβαση στη μύτη για διάφραγμα και η Ομοσπονδία αποφάσισε να τελειώσουμε νωρίτερα για να γίνει χωρίς πρόβλημα η αποκατάστασή του. Το βασικό είναι ότι πιστεύουν πως μπορούν να περάσουν στην επόμενη φάση. Εχουν σαν στόχο τη 2η θέση στον όμιλο. Νομίζω πως έχει ασχοληθεί πολύ ο προπονητής μαζί τους. Αν καταλάβεις το DNA τους και κερδίσεις την εμπιστοσύνη τους, μπορείς να πάρεις το μάξιμουμ από αυτούς. Εχουν το φιλότιμο που είχαμε εμείς οι Ελληνες πριν από 40-50 χρόνια και έτσι είναι και έξω από το γήπεδο. Το άλλο μεγάλο θέμα που τους στερεί τη δυνατότητα να κάνουν καριέρα στο εξωτερικό είναι ο τρόπος ζωής τους.
Η προπόνηση προσαρμόζεται στο πρόγραμμα προσευχής
Ο Γ. Δώνης μίλησε για τον τρόπο ζωής των Σαουδαράβων και την άμεση σχέση που έχει αυτός με τα θρησκευτικά καθήκοντά τους.
«Αν δεν το ζήσει κάποιος από κοντά, δεν μπορεί να το πιστέψει. Δεν είναι εύκολο ούτε για τον ίδιο τον παίκτη, πόσο μάλλον τον προπονητή να διαχειριστεί μια τέτοια κατάσταση. Πέντε φορές μέσα στο 24ωρο υπάρχει η ώρα προσευχής που είναι αδιαπραγμάτευτη. Πρέπει λοιπόν να προσαρμόσεις τις ώρες προπόνησης, ή αν δεν γίνεται να τις διακόψεις για να γίνει η προσευχή, οι ώρες διεξαγωγής των αγώνων να μη συμπίπτουν με προσευχή, ενώ ακόμη ένα βασικό κομμάτι είναι η εξατομίκευση του φαγητού κατά τη διάρκεια της νηστείας του Ραμαζανίου με βάση τις ανάγκες κάθε παίκτη».
– Πώς είναι ως άνθρωποι οι Σαουδάραβες; Υπάρχουν πτυχές του χαρακτήρα τους που αντικατοπτρίζονται στο γήπεδο;
– Είναι απίστευτα φιλότιμοι. Και σε αντίθεση με το Κατάρ, δεν τους ενδιαφέρει τόσο η γκλαμουριά. Παρότι το χρήμα ρέει άφθονο και οι μεγάλες τους πόλεις όπως το Ριάντ και η Τζέντα δεν υπολείπονται σε τίποτα από τις μεγάλες ευρωπαϊκές, δεν έχουν την τάση αυτοπροβολής. Είναι ταπεινοί ως χαρακτήρες και ιδιαίτερα φιλόξενοι. Ακόμη και ο πρίγκιπας που με έχει φιλοξενήσει στο παλάτι του είναι ένας άνθρωπος προσιτός που μπορείς να κουβεντιάζεις ώρες μαζί του. Θα σας πω ένα περιστατικό για να καταλάβετε. Ο παίκτης, το αριστερό μπακ, Αλ Σαχράνι που στη σύγκρουση με τον τερματοφύλακα έπαθε κάταγμα γνάθου και οστού, μου είχε αγοράσει ένα Rolex ρολόι στους πέντε πρώτους μήνες θητείας μου στην Αλ Χιλάλ θεωρώντας πως τον είχα βοηθήσει να ανελιχθεί και να μάθει πολύ καλά τα μυστικά της θέσης. Αλλά η γενναιοδωρία τους εμφανίζεται και όταν δεν σε ξέρουν. Για παράδειγμα οι συνεργάτες μου, που τους είναι άγνωστοι, μου έχουν εξιστορήσει δεκάδες ανάλογα περιστατικά.
– Τι σας αρέσει περισσότερο στη χώρα;
– Δεν σας κρύβω πως το φαγητό τους μου αρέσει πολύ. Η κουζίνα τους έχει μεγάλη ποικιλία και οι γεύσεις τους είναι μοναδικές συνδυάζοντας τα αλμυρά πιάτα και τα ωραία γλυκά.
– Τι είδαμε σε αυτή την πρώτη αγωνιστική του Μουντιάλ; Τι προβλέπετε για τη συνέχεια;
– Είναι πολύ νωρίς ακόμη για προγνωστικά. Μόνο όταν αρχίσει η νοκ άουτ φάση θα μπορούμε να κάνουμε τις πρώτες εκτιμήσεις και κρίσεις. Σίγουρα είδαμε κάποιες από τις παραδοσιακές δυνάμεις όπως η Βραζιλία, η Γαλλία, η Αγγλία και η Ισπανία να δείχνουν ικανές να επιβεβαιώσουν τον τίτλο του φαβορί. Ειδικά η Βραζιλία δείχνει να έχει τις προϋποθέσεις να προχωρήσει. Σε πείθει πως στο επόμενο ματς δεν θα κάνει το στραβοπάτημα, έχουν οι παίκτες της αλλάξει προσέγγιση στο παιχνίδι τους, συνδυάζοντας ουσία και θέαμα.
– Το ελληνικό πρωτάθλημα πώς το βλέπετε; Αρκεί στον Παναθηναϊκό το προβάδισμα που έχει πάρει στον πρώτο γύρο για να κατακτήσει και το πρωτάθλημα;
– Θα κάνω και πάλι έναν παραλληλισμό με τη Σαουδική Αραβία. Με ενοχλεί που δεν βλέπω Ελληνες παίκτες στην 11άδα των μεγάλων ομάδων. Δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό και δεν πρέπει να συνεχιστεί. Εδώ πριν από τρία – τέσσερα χρόνια ήταν υποχρεωτικό στην 11άδα να αγωνίζονται επτά γηγενείς ποδοσφαιριστές, τώρα μειώθηκαν στους πέντε. Ομως αυτό ήταν ένα σημαντικό γεγονός που συνέβαλε τα μέγιστα και βοήθησε την εθνική ομάδα. Φοβάμαι πως σε λίγο καιρό θα αρχίσουμε πάλι την γκρίνια για την Εθνική μας και θα αναζητούμε τις αιτίες που δεν προκρίθηκε σε ακόμη μία διοργάνωση.
«Εχει πέσει ο μ.ό. ηλικίας»
Σε κάθε μεταγραφική περίοδο όταν κάποιος ποδοσφαιριστής επιλέγει να συνεχίσει την καριέρα του σε χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ ή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, γνωρίζει πως θα διαβάσει για την τελευταία «αρπαχτή» που πάει να κάνει πριν βγει στη σύνταξη. «Ναι, στην αρχή αυτό γινόταν» λέει ο Γιώργος Δώνης. «Ηρθαν μεγάλα ονόματα για να κολλήσουν τα τελευταία ένσημα και να πάρουν ένα μεγάλο ποσό που θα τους βοηθούσε να ζήσουν χωρίς πρόβλημα την υπόλοιπη ζωή τους. Ομως κάπως έπρεπε να μπει η χώρα στον ποδοσφαιρικό χάρτη. Να ασχοληθεί ο κόσμος με το άθλημα. Αρα αυτό έγινε εν γνώσει του πρίγκιπα. Υπήρχε στόχευση από πίσω. Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ο μέσος όρος των ξένων που έρχονται για να παίξουν μπάλα είναι 25-28 ετών, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό εξ αυτών είναι εν ενεργεία διεθνείς με τις χώρες τους». Οταν θυμίσαμε στον κόουτς τον Φετφατζίδη, μας είπε: «Τι μου θύμισες τώρα… Είναι αδιανόητο ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα του ελληνικού ποδοσφαίρου να μην έχει συνέχεια στην εθνική ομάδα επειδή σε ηλικία 25 ετών επέλεξε να συνεχίσει την καριέρα του στη Σ. Αραβία».