Το όνομα του Μίκιο Οντα είναι άγνωστο στο ευρύ κοινό των φίλων του κλασικού αθλητισμού. Οχι, όμως, στην Ασία. Ο Ιάπωνας έγινε το 1928 ο πρώτος, σε ατομικό αγώνισμα, Ασιάτης ολυμπιονίκης. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο (1964), η γιαπωνέζικη σημαία ανέβηκε σε ύψος 15,21, όσα και τα μέτρα που πήδησε ο μικρόσωμος, για άλτης, στη διοργάνωση του Αμστερνταμ.
Ο Μίκιο Οντα γεννήθηκε στις 30 Μαρτίου του 1905 στη Χιροσίμα. Από μικρό παιδί είχε έφεση στον αθλητισμό. Οταν ήταν μαθητής στο δημοτικό σχολείο ο προπονητής του τον επέλεξε για την παιδική εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της χώρας. Η μεγάλη αγάπη, όμως, του Μίκιο ήταν ο κλασικός αθλητισμός. Από μικρή ηλικία άρχισε να ασχολείται με το δέκαθλο. Οι συνθήκες στη χώρα του ήταν αντίξοες για πρωταθλητισμό. Μόλις το 1921 η πόλη του απέκτησε τμήμα στίβου. Γρήγορα ο νεαρός Ιάπωνας έδειξε το ταλέντο του. Ηταν 17 ετών όταν βελτίωσε το γιαπωνέζικο ρεκόρ (14,38) στο τριπλούν στους αγώνες της Απω Ανατολής. Στην ίδια διοργάνωση πρώτευσε και στο μήκος και στο άλμα εις ύψος, στα οποία, στη συνέχεια, πέτυχε και εθνικά ρεκόρ με 6,29 και 1,73, αντίστοιχα.
To 1924, ο Ιάπωνας ήταν 19 ετών και οι επιδόσεις του έδωσαν το «πράσινο φως» για τη συμμετοχή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι. Η αποστολή από τη χώρα των Χρυσανθέμων ήταν μικρή (18 αθλητές). «Στη διοργάνωση της Γαλλίας δεν υπήρχαν πολλοί Ασιάτες. Μας κοιτούσαν λίγο περίεργα, αλλά μας συμπαθούσαν. Μου άρεσε να πηγαίνω στην αγορά και να αγοράζω φράουλες. Είχα ενοικιάσει και ένα ποδήλατο. Ηταν πολύ ωραίο να κάνω βόλτες μαζί με τις Γαλλιδούλες που πήγαιναν με τα ποδήλατα στις δουλειές τους», δήλωσε, ύστερα από πολλά χρόνια, σε συνέντευξή του.
Στους Αγώνες της Γαλλίας ο Μίκιο Οντα δεν κατάφερε να προκριθεί στους τελικούς στο άλμα εις ύψος και στα άλμα εις μήκος αλλά στο τριπλούν ήρθε 6ος με 14,35. «Η 6η θέση αποτέλεσε μεγάλη επιτυχία. Στο πρώτο άλμα ξεπέρασα το ατομικό μου ρεκόρ και έφτασα τα 14,35, αλλά χτύπησα τη φτέρνα. Ετσι, στα υπόλοιπα, επειδή πονούσα, δεν κατάφερα να κάνω κάτι καλύτερο. Ο 5ος είχε πηδήσει 62 εκατοστά περισσότερα από εμένα. Αυτό μου έδειξε ότι, εάν ασχοληθώ περισσότερο με τον αθλητισμό, θα μπορώ να πετύχω κάτι καλύτερο», είχε πει.
Ο Μίκιο Οντα το 1925 γράφτηκε στο γιαπωνέζικο πανεπιστήμιο Γουασέντα, όπου μπορούσε να αφοσιωθεί στον πρωταθλητισμό. Δεν περιοριζόταν, πάντως, μόνο στα άλματα. Την ίδια χρονιά, στους αγώνες της Απω Ανατολής πέτυχε ιαπωνικό ρεκόρ στο δέκαθλο, ήρθε 3ος στα 100 μ., δεύτερος στο μήκος και, φυσικά, πρώτος στο τριπλούν. Λίγο αργότερα σημείωσε νέο ρεκόρ Ιαπωνίας στο μήκος με 7,19.
Τα επόμενα χρόνια, ο Μίκιο Οντα μαζί με άλλους συμφοιτητές του εκπροσωπούσαν το πανεπιστήμιό τους σε αγώνες. Το Γουασέντα ήταν πάντα μέσα στα φαβορί για μετάλλια. Και έφτασαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1928. Οι φοιτητές – αθλητές του Γουασέντα ταξίδεψαν από την Ιαπωνία μέχρι το Αμστερναμ με τρένο. Μία επιλογή η οποία αποδείχτηκε ιδιαίτερα κουραστική. «Ηταν ένα δύσκολο ταξίδι. Διήρκεσε δύο εβδομάδες. Το φαγητό μάς δυσκόλεψε το ζωή. Υπήρχε ένα βαγόνι-εστιατόριο αλλά δεν μου άρεσε το ρωσικό φαγητό. Ηταν και ιδιαίτερα ακριβό. Τρεφόμουν με σούπες και όταν σταματούσαμε σε κάποιο σταθμό κατέβαινα και αγόραζα αυγά και κοτόπουλο. Επίσης, δεν μπορούσαμε να προπονηθούμε», τόνισε, αργότερα, σε συνέντευξή του.
Αγνωστος μεταξύ αγνώστων
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Αμστερνταμ, ο Μίκιο Οντα δεν κατάφερε κάτι καλύτερο από την 8η θέση στο άλμα εις ύψος με 1,88, αλλά στο τριπλούν θριάμβευσε. Στις 2 Αυγούστου του 1928 έφτασε τα 15,21 και έγινε ο πρώτος «χρυσός» ολυμπιονίκης της Ασίας σε ατομικό αγώνισμα. Λίγες ημέρες αργότερα εκπροσώπησε και το πανεπιστήμιό του σε αγώνες φοιτητών στην Πόλη του Φωτός.
Το 1931, ο Μίκιο Οντα αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο και άρχισε να εργάζεται ως αθλητικός συντάκτης. Την ίδια χρονιά πέτυχε παγκόσμιο ρεκόρ στο τριπλούν (15,58). Στόχος ήταν να αγωνιστεί στους Ολυμπιακούς του 1932 και να επαναλάβει την επιτυχία του. Στις αρχές της χρονιάς, ένας τραυματισμός στο πόδι αποτέλεσε τροχοπέδη στο όνειρό του. Στο Λος Αντζελες ταξίδεψε ως αρχηγός της ιαπωνικής ομάδας, αθλητής και προπονητής. Πλασαρίστηκε 10ος στο τριπλούν, θέση που δεν αντικατόπτριζε τις δυνατότητές του. Ο τραυματισμός δεν του επέτρεψε να ξαναβρεί τον αθλητικό εαυτό του. Ετσι αποσύρθηκε.
Το 1932, ο Μίκιο Οντα παντρεύτηκε και άρχισε να διδάσκει στο παλιό του πανεπιστήμιο. «Ποτέ δεν σκέφτηκα ότι η συμμετοχή μου στον αθλητισμό θα ήταν για να δοξαστεί το κράτος. Εκανα αθλητισμό για εμένα και μόνο. Η συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες αποτέλεσε την ανάδειξη της καθημερινής μου αθλητικής προπόνησης. Δεν μπορώ να πω ότι είχα κάνει κάποια ιδιαίτερη προπόνηση για τη διοργάνωση στο Αμστερνταμ. Ο,τι έκανα ήταν για εμένα και ποτέ δεν σκέφτηκα το καλό του έθνους. Τότε, οι Ιάπωνες δεν ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα για τον αθλητισμό. Σε αυτό ήμουν τυχερός, γιατί από τη στιγμή που οι Ιάπωνες δεν ενδιαφέρονταν για τους Αγώνες, δεν υπήρχε και άγχος. Δεν έγινε κανένα πάρτι για την υποδοχή μου», είχε αποκαλύψει σε συνέντευξή του.
Υπερασπιστής της ειρήνης με ριζοσπαστικές απόψεις
Τα 1937, τα σύννεφα του Β΄ Σινοϊαπωνικού Πολέμου (αργότερα εξελίχθηκε σε Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος) έκαναν την εμφάνισή τους πάνω από την Ιαπωνία. Οι αθλητικές δραστηριότητες σταμάτησαν και πολλοί αθλητές και ολυμπιονίκες βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή. Ο Μίκιο Οντα πήρε μέρος σε πολλές πορείες για την ειρήνη, κρατώντας και πορτρέτα συναθλητών που σκοτώθηκαν.
Μετά την ολοκλήρωση του πολέμου, ο Μίκιο Οντα διορίστηκε προπονητής της εθνικής ομάδας στίβου της χώρας του, μια θέση που κατείχε μέχρι και την ολυμπιακή διοργάνωση του Τόκιο (1964). Το 1948 έγινε μέλος της Ολυμπιακής Επιτροπής της Ιαπωνίας και της τεχνικής επιτροπής της IAAF. Ηταν πάντα δίπλα στους αθλητές και τους στήριζε. «Στα σύγχρονα χρόνια, οι αθλητές είναι δυστυχισμένοι. Τους παρακολουθούν ο κόσμος, τα ΜΜΕ και χρησιμοποιούνται στην τηλεόραση ως εργαλείο εμπορευματοποίησης. Οι αθλητικές ομοσπονδίες τούς χρησιμοποιούν για να διαφημιστούν, ενώ η προσωπικότητα των αθλητών αγνοείται. Σημασία δεν έχει πια η αθλητική τους διάρκεια, αλλά τα επιτεύγματά τους. Ο αθλητισμός οδεύει προς λάθος κατεύθυνση», είχε πει σε μια συνέντευξή του.
Το 1967 θεσμοθετήθηκε στην Ιαπωνία το Διεθνές Μίτινγκ Στίβου «Μίκιο Οντα», το οποίο συνεχίζεται έως σήμερα. Ο Μίκιο Οντα δεν φοβήθηκε ποτέ να πει την άποψή του. Ακόμη και εάν αυτή ήταν σε σύγκρουση με τα συμφέροντα της χώρας του. Υπήρξε ριζικά αντίθετος στην απόφαση για μποϊκοτάζ των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας. «Θα έπρεπε η ΔΟΕ να παρέμβει και να αγωνιστούν. Η ΔΟΕ απέτυχε να δείξει ηγετικές ικανότητες. Θα έπρεπε να έχει βρει κοινώς αποδεκτή λύση. Θα έπρεπε να δίνει όλες της τις δυνάμεις υπέρ της ειρήνης, διότι προωθεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες ως κίνημα ειρήνης», δήλωσε μετά τη διοργάνωση του 1980.