Από τις πρώτες μέρες, χάρη σε κάποια εντυπωσιακά αποτελέσματα, άρχισε να διατυπώνεται η άποψη ότι το Μουντιάλ αυτό είναι το καλύτερο των τελευταίων δεκαετιών. Είναι όμως μάλλον αδύνατο να γίνουν συγκρίσεις. Οι εποχές αλλάζουν, το ποδόσφαιρο αλλάζει. Συγκρίνεται το 2014 με το 1970; Οχι. Με το 1982; Ούτε. Με το 1998; Πιο εύκολα. Αλλωστε, το πολυδιαφημισμένο ρεκόρ των 171 γκολ που σημειώθηκαν ισοφάρισε την αντίστοιχη επίδοση του Μουντιάλ της Γαλλίας. Αλλά είναι ο αριθμός των γκολ που κάνει ένα Παγκόσμιο Κύπελλο καλύτερο από κάποιο άλλο; Φυσικά και όχι.
Για να καταλάβουμε πόσο ωραίο ήταν το τουρνουά της Βραζιλίας, αρκεί να μεταφερθούμε στο βράδυ της 12ης Ιουνίου, μπροστά στην τηλεόρασή μας, στο εναρκτήριο παιχνίδι. Ακόμα τότε δεν φανταζόμασταν ότι η Ισπανία θα καταρρεύσει, ούτε ότι η Κόστα Ρίκα θα βγει πρώτη στον όμιλό της, ούτε ότι θα παραμιλάμε για έναν πιτσιρικά που λέγεται Χάμες. Ούτε φανταζόμασταν ότι ο Σουάρες θα δαγκώσει ξανά, ούτε ότι η Χιλή θα έχει δοκάρι στο τελευταίο λεπτό της παράτασης, ούτε ότι ο Φαν Χάαλ θα αλλάξει τερματοφύλακα για τα πέναλτι. Δεν φανταζόμασταν ότι θα ζήσουμε το γκολ του Σαμαρά ή το χαμένο πέναλτι του Γκέκα. Ούτε, βέβαια, μας περνούσε από το μυαλό ότι θα δούμε έναν ημιτελικό να τελειώνει 7-1.
Οτι η Γερμανία κατέκτησε το Κύπελλο ίσως και να έπρεπε να το είχαμε φανταστεί. Ηταν η καλύτερη ομάδα. Αλλά όταν είναι ακόμα 12 Ιουνίου, δεν υπάρχει χώρος για σωστές προβλέψεις. Η γνώση που αποκτήσαμε έπειτα από ένα μήνα αγώνων είναι ότι κάθε Μουντιάλ είναι ωραίο με τον τρόπο του. Με τις στιγμές του και τις συγκινήσεις του. Με πολλά γκολ ή με λίγα. Με την αύρα της Βραζιλίας ή με τις βουβουζέλες του. Με τον Μέσι, τον Χάμες, τον Μίλερ ή με τον Ινιέστα, τον Ζιντάν, τον Μαραντόνα. Δεν υπάρχει λόγος να συγκρίνουμε τίποτα. Το Μουντιάλ της Βραζιλίας ήταν υπέροχο και τώρα υπομονή μέχρι το 2018, όταν θα καθίσουμε μπροστά στην τηλεόραση για το εναρκτήριο παιχνίδι και ούτε που θα φανταζόμαστε τι μας περιμένει.
Οταν ο Ρόμπεν αρχίζει να τρέχει
Επειτα από το Μουντιάλ της Αφρικής, όπου λόγω της ιδιαιτερότητας της μπάλας είδαμε έναν καταιγισμό γκολ από μακρινή απόσταση, οι ποδοσφαιριστές φέτος δίσταζαν να σουτάρουν. Επίσης, πιθανόν εξαιτίας της ζέστης και της υγρασίας, δεν ξόδευαν πολλές ανάσες σε περίτεχνες ενέργειες. Σε ατομικό επίπεδο και όσον αφορά το θέαμα, δεν υπήρξε κάτι να συγκρίνεται με τις ξέφρενες κούρσες του Αριεν Ρόμπεν. Η επιτάχυνσή του με την μπάλα στα πόδια είναι μια αρετή που δεν διαθέτει άλλος στο σύγχρονο ποδόσφαιρο. Ο 30χρονος Ολλανδός αξίζει τον άτυπο τίτλο του θεαματικότερου παίκτη της διοργάνωσης. Θα θυμόμαστε πώς βασάνισε την άμυνα της Ισπανίας, τις επελάσεις του με τη Χιλή ή την Αυστραλία, πώς ταλαιπώρησε τους Κοσταρικανούς όλο το βράδυ. Θα θυμόμαστε πάντως και αρκετές «βουτιές», μία από τις οποίες οδήγησε στον αποκλεισμό και ακολούθως στη δικαιολογημένη οργή των Μεξικανών.
Κόστα Ρίκα: οδηγός επιβίωσης για μικρές ομάδες
Πέντε αμυντικοί, τέσσερις χαφ με γεμάτα πνευμόνια και ένας γρήγορος επιθετικός για να απασχολεί τους αντιπάλους του. Αυτή ήταν η Κόστα Ρίκα που κόντεψε να φτάσει ώς τον ημιτελικό. Αν το Μουντιάλ ήταν πρωτάθλημα, δεν θα τερμάτιζε πάνω από τη μέση. Αλλά σε αυτές τις διοργανώσεις όπου δεν δίνονται δεύτερες ευκαιρίες, υπάρχει πρόσφορο έδαφος για εκπλήξεις. Δεν αρκεί, φυσικά, μια καλή αμυντική διάταξη. Οι Κοσταρικανοί δεν έκαναν ούτε λάθος βήμα σε όλο το τουρνουά, αλλά κυρίως ήταν πνευματικά έτοιμοι να ξεπεράσουν τον εαυτό τους. Παίκτες μικρών ομάδων από μέτρια πρωταθλήματα, πίστεψαν στο όνειρο ότι ένα καλό παιχνίδι σε Μουντιάλ, καμιά φορά, σου αλλάζει όλη την καριέρα. Γιατί όχι; Ο Κέιλορ Νάβας, για παράδειγμα, κέρδισε μια μεταγραφή στη Ρεάλ.
Το τέλος του «τίκι-τάκα»
Η Ισπανία είχε δεχτεί μόλις έξι γκολ στις προηγούμενες τρεις διοργανώσεις και δέχτηκε πέντε μέσα σε 36 λεπτά κόντρα στην Ολλανδία. Ηταν ο επίλογος του «τίκι-τάκα», του παιχνιδιού κυριαρχίας που επέβαλε η ισπανική σχολή τα τελευταία χρόνια. Το μοντέλο αυτό, βέβαια, βρισκόταν ήδη σε τροχιά παρακμής από πέρυσι, με τη σταδιακή αποδυνάμωση της Μπαρτσελόνα. Κάποια στιγμή θα βρισκόταν το αντίδοτο. Ετσι συμβαίνει στις σπουδαίες ποδοσφαιρικές αυτοκρατορίες. Και συμβαίνει γιατί οι αντίπαλοι προσαρμόζονται και γιατί οι ποδοσφαιριστές μεγαλώνουν, κουράζονται, στερεύουν από κίνητρα. Η χρυσή γενιά του Τσάβι, του Ινιέστα, του Αλόνσο και του Κασίγιας ολοκλήρωσε την πορεία της. Θα ακολουθήσει μια νέα, ταλαντούχα φουρνιά, αλλά το «τίκι-τάκα» δεν θα το ξαναδούμε, γιατί το ποδόσφαιρο, εν τω μεταξύ, γύρισε σελίδα.
Οι εμπνεύσεις του Φαν Χάαλ
Οι μόδες συνήθως καθιερώνονται στα Μουντιάλ και στα γήπεδα της Βραζιλίας παρακολουθήσαμε την επίσημη επιστροφή του 3-5-2. Η Χιλή και το Μεξικό είναι δύο χώρες που έπαιξαν το συγκεκριμένο σύστημα και φυσικά η Ολλανδία: με αυτόν τον τρόπο ο Φαν Χάαλ έκοψε στη μέση τους Ισπανούς και στη συνέχεια πειραματίστηκε ακόμη περισσότερο, δοκιμάζοντας μέχρι και ένα προκλητικά επιθετικό 3-4-3. Ο 62χρονος προπονητής διαχειρίστηκε ένα ευέλικτο σύνολο, προσαρμόζοντας τη βασική του φιλοσοφία στις ανάγκες κάθε αγώνα. Σε επίπεδο τακτικής, ο άνθρωπος που πλέον αναλαμβάνει την αναδόμηση της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ήταν ο μεγάλος νικητής του Μουντιάλ. Μας χάρισε και το αξέχαστο χαϊλάιτ με την επιστράτευση του Τιμ Κρουλ σε ρόλο σπεσιαλίστα των πέναλτι, ένα λεπτό πριν τελειώσει η παράταση με την Κόστα Ρίκα. Η μπλόφα της χρονιάς.
Πού να ’παιζε και ο Ρόις!
Πιθανόν να παρατηρήσατε την ώρα της απονομής μια φανέλα με τον αριθμό 21 να περιφέρεται ανάμεσα στους Γερμανούς διεθνείς. Ηταν η φανέλα του Μάρκο Ρόις, ο οποίος λόγω τραυματισμού έχασε την ευκαιρία να βρεθεί στην κορυφή του κόσμου. Θα ήταν βασικός και αναντικατάστατος. Αλλά ο Γιόακιμ Λεβ κάλυψε εύκολα την απουσία του. Γιατί αυτή η ομάδα δουλεύεται προσεκτικά εδώ και οκτώ χρόνια από τον ίδιο προπονητή και με έναν σταθερό κορμό παικτών που μεγάλωσαν μέσα από επιτυχίες της Εθνικής τους. Η Γερμανία ήταν δεύτερη στο Euro του 2008, τρίτη στο Μουντιάλ του 2010 και το Euro του 2012. Στη Βραζιλία πάντως δεν είδαμε την κατάληξη μιας προσπάθειας, αλλά την αρχή μιας δυναστείας. Η ίδια ομάδα, χωρίς τον 36χρονο Κλόζε αλλά πιθανότατα με τον άτυχο Μάρκο Ρόις, είναι ήδη το φαβορί για το Euro του 2016.
Σέντερ φορ: είδος υπό εξαφάνιση
Ο Χάμες Ροντρίγκεζ είναι «δεκάρι», ο Μίλερ αγωνιζόταν στα πλάγια, ο Μέσι και ο Νεϊμάρ είχαν έναν ελεύθερο ρόλο. Από όσους σκόραραν περισσότερα από τέσσερα γκολ, μόνο ο Ρόμπιν φαν Πέρσι είναι κλασικό «εννιάρι». Η θέση του σέντερ φορ περνά βαθιά κρίση. Χρησιμοποιούνται περισσότερο ως δολώματα για να δημιουργούνται χώροι, παρά ως βασικοί εκφραστές της επιθετικής δραστηριότητας των ομάδων τους. Η Αργεντινή έφτασε στον τελικό με τον Γκονσάλο Ιγκουαΐν να πετυχαίνει μόνο ένα γκολ. Το ίδιο και ο Βραζιλιάνος Φρεντ, που σκόραρε μόνο στο αδιάφορο παιχνίδι με το Καμερούν. Δύο γκολ και για τον Μίροσλαβ Κλόζε, στην περίπτωση του οποίου, βέβαια, αυτά τα δύο γκολ ήταν ιστορικής σημασίας, καθώς έφτασε και στη συνέχεια ξεπέρασε τον Ρονάλντο στη θέση του πρώτου σκόρερ στην ιστορία των Μουντιάλ.
Ο Νόιερ παίζει και μπακότερμα
Είναι από τα κλισέ που πάντα επιβεβαιώνονται: κάθε σοβαρή ομάδα πρέπει να αρχίζει από έναν καλό τερματοφύλακα. Ειδικά μια εθνική ομάδα. Οι Ιταλοί το 2006 είχαν τον Μπουφόν, οι Ισπανοί το 2010 τον Κασίγιας και, τώρα, οι Γερμανοί είχαν τον Μάνουελ Νόιερ, ο οποίος είναι κάτι παραπάνω από ένας καλός τερματοφύλακας. Το παιχνίδι με την Αλγερία είναι ιστορικό: χωρίς τον Ματς Χούμελς εκείνο το βράδυ, τον καλύτερο Γερμανό αμυντικό, ο Νόιερ έπαιξε κάτι σαν λίμπερο, έχοντας 21 επαφές με την μπάλα εκτός περιοχής. Δεν έτυχε. Είναι μέσα στις δυνατότητές του: γρήγορη σκέψη, γρήγορα πόδια. Με αρκετές σημαντικές αποκρούσεις και τον τρόμο που σκορπούσε μόνο και μόνο η παρουσία του, μπορούμε να πούμε ότι αυτός ήταν ο αληθινός MVP του τουρνουά.
Συμβόλαιο με το μέλλον
Πέντε νεαροί ποδοσφαιριστές που δεν βρίσκονταν ανάμεσα στους μεγάλους σταρ πριν από το Μουντιάλ, αλλά ολοκλήρωσαν τη διοργάνωση εκτοξεύοντας τις μετοχές τους.
Ντάλεϊ Μπλιντ / Ολλανδία
Και αριστερά, και πίσω, και στο κέντρο
Στον πάγκο, ως βοηθός του Φαν Χάαλ, καθόταν ο Ντάνι Μπλιντ, παλιός Ολλανδός διεθνής, περήφανος για τη χώρα του αλλά και για έναν συγκεκριμένο παίκτη: τον 24χρονο Ντάλεϊ Μπλιντ, που τυχαίνει να είναι γιος του. Ενας παίκτης μπαλαντέρ. Κεντρικός αμυντικός, αμυντικός μέσος και (κυρίως) αριστερό φουλ μπακ. Ανταποκρίθηκε παντού. Αν θυμάστε το γκολ του Φαν Πέρσι που δίνει το έναυσμα της αντεπίθεσης με την Ισπανία, θα θυμάστε ότι η μπάλα βρέθηκε με τρομερή ακρίβεια στο κεφάλι του Ολλανδού επιθετικού. Είχε φύγει από το αριστερό πόδι του Μπλιντ. Επειτα από τέτοιο Μουντιάλ είναι αδύνατον να μείνει στον Αγιαξ.
Εκτορ Ερέρα / Μεξικό
Αν ψάχνει κάποιος ένα καλό χαφ
Από τις ομάδες εκτός οκτάδας, την καλύτερη μπάλα την έπαιξε το Μεξικό. Το κρέντιτ ανήκει στον Εκτορ Ερέρα, έναν χαφ τύπου box-to-box, που γεμίζει το χώρο ανάμεσα στις δύο περιοχές μαρκάροντας, δημιουργώντας και σουτάροντας (και με τα δύο πόδια) από οποιαδήποτε απόσταση. Μια νέα έκδοση του Πολ Σκόουλς. «Αν ήμουν προπονητής και έψαχνα έναν μέσο που δεν θα μου κόστιζε μια περιουσία, ο Ερέρα του Μεξικού θα ήταν πρώτος στη λίστα μου», σχολίασε στο Twitter του κατά τη διάρκεια του Μουντιάλ ο Ρίο Φέρντιναντ. Πολύ αργά όμως, καθώς πλέον όποιος θελήσει να αποκτήσει τον 24χρονο Μεξικανό της Πόρτο ίσως χρειαστεί μια περιουσία.
Σερντάν Σακίρι / Ελβετία
«Μέσι των Αλπεων»
Το σουλούπι του δεν γεμίζει το μάτι. Είναι 1,69 μ. και το σώμα του μοιάζει περισσότερο με παλαιστή ή σφαιροβόλο. Ωστόσο ο 22χρονος Ελβετός, γνωστός και ως «Μέσι των Αλπεων», δημιούργησε ένα ενδιαφέρον ρεκόρ: έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής που έκανε χατ-τρικ σε Μουντιάλ μόνο με το αριστερό πόδι. Επί της ουσίας, πάντως, χρησιμοποιώντας αυτό το μαγικό αριστερό πόδι, ο γεννημένος στο Κόσοβο αλλά μεγαλωμένος στη Βασιλεία Σερντάν Σακίρι εξελίσσεται σε ένα περιζήτητο επιθετικό χαφ. Βρίσκεται ήδη στην Μπάγερν Μονάχου, αλλά εκεί έχει μπροστά του τους Ρόμπεν και Ριμπερί. Το βιογραφικό του πάντως εμπλουτίστηκε στη Βραζιλία, ο κόσμος τον έμαθε, είναι πλέον ο ηγέτης μιας πολύ αξιόλογης εθνικής ομάδας.
Πολ Πογκμπά / Γαλλία
Ο ποδοσφαιριστής της επόμενης μέρας
Το βραβείο του καλύτερου νέου παίκτη του Μουντιάλ απονέμεται σε ποδοσφαιριστές κάτω των 21 ετών. Σε αυτές τις ηλικίες ο Πολ Πογκμπά δεν έχει αντίπαλο. Αυτό το ξέραμε βλέποντάς τον ήδη δύο χρονιές στη Γιουβέντους, αλλά τώρα, στη Βραζιλία, ο νεαρός Γάλλος έκανε τη μετάβαση από τον κόσμο των εφήβων στον κόσμο των ανδρών. Μέσα στο γήπεδο είναι παντού. Ενας πληθωρικός μέσος, ο ποδοσφαιριστής του αύριο, που συνδυάζει σπάνιες φυσικές και τεχνικές αρετές. Αν αποδειχτεί πνευματικά ικανός να διαχειριστεί το τεράστιο ταλέντο του, θα περάσει την επόμενη δεκαετία ως πρωταγωνιστής στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Για την ώρα, μπορεί να περηφανεύεται ότι χάρισε στην Εθνική του μια πρόκριση με μια ωραία κεφαλιά κόντρα στη Νιγηρία.
Χάμες Ροντρίγκεζ / Κολομβία
Το ποδόσφαιρο του ανήκει
Εχει ήδη κάνει μια μεταγραφή 45 εκατ. ευρώ, αλλά, αν κάποιος δεν παρακολουθεί πορτογαλικό ή γαλλικό πρωτάθλημα, τότε λογικά θα πρωτοείδε τον Χάμες Ροντρίγκεζ στα γήπεδα της Βραζιλίας. Και θα τον έμαθε καλά. Ο πρώην μέσος της Πόρτο και νυν της Μονακό (και ίσως σύντομα της Ρεάλ ή της Μπαρτσελόνα) ήταν η πιο ευχάριστη έκπληξη και ο πρώτος σκόρερ του Μουντιάλ. Χωρίς τον τραυματία Φαλκάο, ο Χάμες πήρε την Κολομβία στην πλάτη του, ένας ηγέτης στα 22 του χρόνια, ένα μοντέρνο δεκάρι, μια αποκάλυψη. Σύντομα θα ξέρουμε αν πρόκειται για έναν παίκτη που έκανε συγκυριακά μια υπέρβαση ή για τον επόμενο σούπερ σταρ του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Τα κλάματά του μετά τον αποκλεισμό της Κολομβίας και η αγκαλιά με τον Νταβίντ Λουίζ ήταν από τις ομορφότερες εικόνες του μουντιαλικού μήνα.