Η χειραγώγηση ποδοσφαιρικών αγώνων για στοιχηματικούς λόγους έχει κατ’ επανάληψιν χαρακτηριστεί από τον Μισέλ Πλατινί «μάστιγα» η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί με πολιτική «μηδενικής ανοχής». Ενα άλλης «τάξεως» θέμα που απασχολεί την UEFA είναι αυτό της ρατσιστικής συμπεριφοράς φιλάθλων, αξιωματούχων και ποδοσφαιριστών.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: Η πειθαρχική επιτροπή της UEFA τιμώρησε έντεκα ομάδες για ρατσιστική συμπεριφορά που εκδηλώθηκε σε αγώνες προκριματικών φάσεων του Τσάμπιονς Λιγκ και του Γιουρόπα Λιγκ, οι οποίοι διεξήχθηκαν το διάστημα 1-31 Ιουλίου 2014.
Παράλληλα, ανακοίνωσε την έναρξη της πειθαρχικής διερεύνησης της συμπεριφοράς του προέδρου της Ιταλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, Κάρλο Ταβέτσιο, ο οποίος κατηγορείται για ρατσιστική αναφορά σε μαύρους ποδοσφαιριστές.
Ο αριθμός έντεκα τιμωριών μέσα σε διάστημα ενός μήνα είναι μεγάλος. Ο αριθμός, όμως, των καταγεγραμμένων περιστατικών στο ίδιο χρονικό διάστημα είναι ακόμα μεγαλύτερος. Στη λίστα της FARE (Football Against Racism in Europe) για τον Ιούλιο περιλαμβάνονται 29 περιστατικά ρατσιστικών συμπεριφορών για κάποια από τα οποία εκκρεμούν αποφάσεις από την πειθαρχική επιτροπή της UEFA, ενώ κάποιες ομάδες εμφανίζονται συχνότερα της μιας φοράς.
Ως ρατσιστικές συμπεριφορές νοούνται τα πανό με ακροδεξιό και ναζιστικό περιεχόμενο, οι ναζιστικοί χαιρετισμοί, οι αποδοκιμασίες και οι χαρακτηρισμοί που συνήθως εκδηλώνονται σε βάρος μαύρων ποδοσφαιριστών. Οπως εξειδικεύεται στο άρθρο 14 του πειθαρχικού κώδικα της UEFA, ρατσιστική είναι η προσβλητική συμπεριφορά για το χρώμα του δέρματος, τη φυλή, τη θρησκεία και την καταγωγή που εκδηλώνεται προς ένα άτομο ή ομάδα ατόμων.
Η συχνότερη ποινή είναι το «κλείσιμο» του τμήματος της εξέδρας όπου σημειώθηκε το περιστατικό για τον επόμενο εντός έδρας αγώνα της τιμωρημένης ομάδας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με εξαίρεση την Ουγγαρία και την Ολλανδία και οι υπόλοιπες ομάδες που τιμωρήθηκαν από την UEFA προέρχονται από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Ειδικότερα, στις 18 Ιουλίου τιμωρήθηκαν με «κλείσιμο» εξέδρας η Σπάρτα Τρνάβα από τη Σλοβενία και οι ουγγρικές Nτιοσγκιόρι VTK και Φερεντσβάρος.
Μάλιστα, η Φερεντσβάρος «προκαλεί» κατ’ επανάληψη τέτοια περιστατικά, ενώ είναι η μοναδική ομάδα που τιμωρήθηκε αγωνιζόμενη εκτός έδρας για ναζιστικά πανό και χαιρετισμούς καθώς και για «ήχους μαϊμούς» προς μαύρους ποδοσφαιριστές.
Στις 5 Αυγούστου τιμωρήθηκαν η επίσης ουγγρική Ντεμπρετσένι και η Τσικούρα από τη Γεωργία για ναζιστικά πανό και χαιρετισμούς. Η Στεάουα Βουκουρεστίου, που επίσης εμφανίζεται συχνά στη σχετική λίστα, τιμωρήθηκε για συνθήματα κατά των Ρομά. Η σλοβενική Μάριμπορ, που επίσης τιμωρήθηκε, διαμαρτυρήθηκε αναρτώντας στην ιστοσελίδα της το ακόλουθο σχόλιο: «Ρωτήσαμε για μια πλήρη εξήγηση της τιμωρίας και κάναμε έφεση, αφού το προσβλητικό πανό γρήγορα αφαιρέθηκε και η Μάριμπορ δεν έχει ιστορικό ρατσιστικών συμπεριφορών».
Στις 15 Αυγούστου τιμωρήθηκαν η πολωνική Ρουχ Χορζόφ, η Σλόβαν Μπρατισλάβα από τη Σλοβακία και η Ντιναμό Μόσχας.
Στις 20 Αυγούστου ανακοινώθηκε η τιμωρία της ολλανδικής Φέγενορντ.
Στο πρόσφατο παρελθόν έχουν τιμωρηθεί ομάδες όπως η Ρεάλ Μαδρίτης και η Πόρτο αλλά και η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Βουλγαρίας. Στόχοι ρατσιστικών συμπεριφορών έχουν γίνει κορυφαίοι ποδοσφαιριστές όπως ο Τουρέ και ο Μπαλοτέλι.
Σχεδόν όλες οι ανακοινώσεις ποινών από την αρμόδια επιτροπή της UEFA συνοδεύονται από σύντομο κείμενο στο οποίο αναφέρονται τα εξής: «Η καταπολέμηση του ρατσισμού αποτελεί υψηλή προτεραιότητα για την UEFA. Η διοίκησή της έχει πολιτική μηδενικής ανοχής στα φαινόμενα του ρατσισμού και των διακρίσεων που εκδηλώνονται στον αγωνιστικό χώρο και στις κερκίδες. Ολες οι μορφές ρατσιστικής συμπεριφοράς θεωρούνται σοβαρά αδικήματα κατά των πειθαρχικών κανονισμών και τιμωρούνται με αυστηρές κυρώσεις».
Η μίνιμουμ ποινή που προβλέπεται στον πειθαρχικό κώδικα της UEFA για ρατσιστική συμπεριφορά είναι το «μερικό κλείσιμο κερκίδας». Η δεύτερη ποινή είναι ο αποκλεισμός της έδρας για έναν αγώνα μαζί με πρόστιμο 50.000 ευρώ.
Σε περίπτωση υποτροπών προβλέπονται οι ποινές της τιμωρίας έδρας άνω της μιας αγωνιστικής, της απώλειας αγώνα, της αφαίρεσης βαθμών και της αποβολής από τη διοργάνωση.
Στην παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου δίνεται η δυνατότητα διακοπής του αγώνα από τον διαιτητή.
Και η Ελλάδα στη λίστα της FARE
Το ελληνικό ποδόσφαιρο δεν απουσιάζει από τη λίστα της FARE και το ποινολόγιο της UEFA και της FIFA για ρατσιστικές συμπεριφορές.
Τον περασμένο Νοέμβριο, η ΕΠΟ τιμωρήθηκε με πρόστιμο 25.000 ευρώ από τη FIFA για τη συμπεριφορά Ελλήνων φιλάθλων στο παιχνίδι με τη Σλοβακία στις 11 Οκτωβρίου και συγκεκριμένα για πανό με ακροδεξιό περιεχόμενο (που «παραπέμπει» σε σβάστικα).
Toν περασμένο Δεκέμβριο, η ΕΠΟ τιμωρήθηκε ξανά από τη FIFA με πρόστιμο 100.000 ευρώ για τη συμπεριφορά φιλάθλων της Εθνικής στον αγώνα-μπαράζ με τη Ρουμανία. Σύμφωνα με την έκθεση, στις εξέδρες καταγράφηκαν ναζιστικοί χαιρετισμοί κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου και ακούστηκαν ρατσιστικά συνθήματα.
Την ίδια περίοδο η UEFA τιμώρησε με μερικό αποκλεισμό εξέδρας και πρόστιμο 30.000 ευρώ τον Ολυμπιακό εξαιτίας ρατσιστικής συμπεριφοράς (ανάρτηση πανό) στον αγώνα με την Αντερλεχτ. Οι «ερυθρόλευκοι» έκαναν έφεση, αλλά η ποινή δεν μειώθηκε.
Στη λίστα της FARE έχει περιληφθεί και ο ΠΑΟΚ για πανό αντισημιτικού περιεχόμενου που ανάρτησαν οι οπαδοί του στον αγώνα του Γιουρόπα Λιγκ με τη Μακάμπι Χάιφα στις 26/10/2013.
Kαταγγελίες στη FARE, κατά την προηγούμενη σεζόν, έγιναν από δύο ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού. Τον Μπονγκ, που ισχυρίστηκε ότι αντιμετωπίστηκε από τους φιλάθλους της Ξάνθης με ήχους «που παρέπεμπαν σε μαϊμού», και τον Σαλίνο, προς τον οποίο, στον ημιτελικό Κυπέλλου με τον ΠΑΟΚ στην Τούμπα, εκσφενδονίστηκε μπανάνα από την εξέδρα.
Ξεχωριστή είναι η καταγγελία που φέρεται να έκανε η διεθνής διαιτητής και διαιτητής Φούτμπολ Λιγκ Θ. Μήτση κατά της ΕΠΟ, υποστηρίζοντας ότι δεν προβιβάζεται στη Σούπερ Λίγκα λόγω φύλου.
Η FARE είναι ένα διεθνές δίκτυο συμβεβλημένο με τη FIFA και την UEFA. Οι συνεργαζόμενοι μαζί της συντάσσουν εκθέσεις από γήπεδα στα οποία παρατηρούνται ρατσιστικές συμπεριφορές. Οι εκθέσεις στέλνονται στην αρμόδια διοργανώτρια αρχή για την επιβολή ποινών.
Από τις 9 έως τις 23 Οκτωβρίου θα διοργανώσει μια σειρά δράσεων σε πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα όπου εκπροσωπείται.