Η σκανδαλώδης προσπάθεια συγκάλυψης εκ μέρους της παγκόσμιας ομοσπονδίας ποδοσφαίρου (FIFA) των συμπερασμάτων της έρευνας για την ανάθεση του Παγκόσμιου Κυπέλλου του 2022 στο Κατάρ, και δευτερευόντως του 2018 στη Ρωσία, αποτελεί τον πιο πρόσφατο κρίκο στην αλυσίδα των θλιβερών περιστατικών διαφθοράς που σκιάζουν τις μεγάλες διοργανώσεις της εποχής μας.
Επειδή «όταν η… ψείρα χορτάσει βγαίνει στον γιακά», κατά την παροιμία, η αυξανόμενη διαφθορά στον αθλητισμό, απότοκος του επαγγελματισμού και της άκρατης εμπορευματοποίησής του, οδήγησε στο ξέσπασμα αλλεπάλληλων σκανδάλων διαφθοράς τόσο στη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή όσο και στη FIFA.
Ενώ κατά το παρελθόν τα σκάνδαλα αφορούσαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τα Παγκόσμια Κύπελλα ποδοσφαίρου (ντόπινγκ, διαιτησίες κ.λπ.), η διαφθορά πλέον βρίσκεται στο απόγειό της κατά τη διεκδίκηση και διοργάνωση των δύο μεγαλύτερων αθλητικών γεγονότων, που επηρεάζουν τη ροή πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων ανά τον κόσμο. Και είναι τέτοια η έκτασή της ώστε καθίσταται αδύνατο πλέον να αποκρυβεί.
Η κυριότερη περίπτωση σκανδάλου στους Ολυμπιακούς Αγώνες αφορούσε την επιτυχή υποψηφιότητα του Σολτ Λέικ Σίτι για τους Χειμερινούς Αγώνες του 2002. Ηταν μάλιστα τόσο εκτεταμένη η προσπάθεια επηρεασμού της ψήφου των «Αθανάτων» της ΔΟΕ που οδήγησε σε επιβολή περιορισμών στις επισκέψεις και στα δώρα που λαμβάνουν τα μέλη της ΔΟΕ από τις υποψήφιες διοργανώτριες.
Η έρευνα που ακολούθησε έδειξε μάλιστα ότι… δωράκια είχαν πάρει κάποιοι «Αθάνατοι» και κατά τη διαδικασία επιλογής των διοργανωτών των Χειμερινών Αγώνων του 1998 στο Ναγκάνο της Ιαπωνίας και των Θερινών Αγώνων του 2000 στο Σίδνεϊ. Υποψίες άλλωστε ακόμη πέφτουν στην απόφαση της ΔΟΕ να μη δώσει στην Αθήνα τη διοργάνωση των Ολυμπιακών του 1996, στην εκατονταετηρίδα των σύγχρονων Αγώνων, και να τους αναθέσει στην Ατλάντα.
Ερωτήματα προκάλεσε και η ανάθεση των Θερινών Αγώνων του 2016 στο Ρίο ντε Τζανέιρο, ενώ η FIFA είχε ήδη αναθέσει στη Βραζιλία τη διοργάνωση του φετινού Παγκοσμίου Κυπέλλου, και η χώρα του καφέ δεν έχει τις οικονομικές δυνατότητες που είχαν οι ΗΠΑ όταν διοργάνωσαν το 1994 το Παγκόσμιο Κύπελλο και το 1996 τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η αναστάτωση στους κόλπους της FIFA ξεπέρασε κάθε προηγούμενο με την ταυτόχρονη απόφαση για ανάθεση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2018 στη Ρωσία και του 2022 στο Κατάρ, τον Δεκέμβριο του 2010.
Η παραμονή επί δεκαετίες του Ζεπ Μπλάτερ στο τιμόνι της παγκόσμιας ομοσπονδίας έχει διογκώσει τα φαινόμενα διαφθοράς στους κύκλους της, με αλλεπάλληλα κρούσματα που έχουν οδηγήσει σε τιμωρίες και καθαιρέσεις επικεφαλής συνομοσπονδιών, μελών της εκτελεστικής επιτροπής κ.ά.
Αποκορύφωμα όμως των σκανδάλων φαίνεται να είναι η ανάθεση του Μουντιάλ του 2022 στο Κατάρ, μια απόφαση την οποία ο ίδιος ο κ. Μπλάτερ είπε ότι δεν επικροτεί, ενώ ο πρώην γενικός γραμματέας Μισέλ Ζεν Ρουφίνεν φέρεται να έχει πει ότι το αραβικό εμιράτο «αγόρασε τη διοργάνωση με δωροδοκία». Ακόμη χειρότερα, η FIFA φαίνεται αυτό τον μήνα να έχει παραποιήσει τα ευρήματα της σχετικής έρευνας την οποία η ίδια παρήγγειλε, και αρνείται να δημοσιεύσει εξ ολοκλήρου.
Κρίσιμο ρόλο στη διόγκωση των φαινομένων διαφθοράς στις μεγάλες διοργανώσεις έχουν παίξει αναμφίβολα και οι απίστευτες απαιτήσεις που έχει η ΔΟΕ από τις διοργανώτριες πόλεις των Ολυμπιακών Αγώνων, γεγονός που οδήγησε στη δραστική συρρίκνωση των υποψηφιοτήτων για τους Θερινούς Αγώνες του 2020, που τελικά ανέλαβε το Τόκιο, και τους Χειμερινούς Αγώνες του 2022 που θα ανατεθούν το 2015.
Η νέα ηγεσία της ΔΟΕ υπό τον Τόμας Μπαχ αποφάσισε να αλλάξει τη διαδικασία διεκδίκησης, χαμηλώνοντας τον πήχυ των απαιτήσεων και καθοδηγώντας η ίδια τις υποψήφιες πόλεις. Θα υπάρχει περισσότερη διαφάνεια στις δαπάνες κι ακόμη και επέκταση της διοργάνωσης πέρα από την πόλη που τους ανέλαβε, επιτρέποντας έτσι ακόμη και συνεργασίες πέρα από τα εθνικά σύνορα. Μάλιστα, οι σύμβουλοι των υποψηφίων και άλλοι που θα πιέζουν επισήμως υπέρ τους θα πρέπει να βάζουν την υπογραφή τους κάτω από δεσμευτικό κείμενο ηθικών κανόνων. Θα κάνουν όμως αυτά τη διαφορά;