Ο Φίλιπ Mπάρκερ υπολογίζει πως «κόλλησε» το μικρόβιο των Ολυμπιακών Αγώνων το 1983, όταν πήρε μέρος σε ένα πρόγραμμα της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας στην Αρχαία Ολυμπία. Οταν 13 χρόνια αργότερα τον κάλεσαν να τρέξει με τη φλόγα στον Ταΰγετο, ένα όνειρό του γινόταν πραγματικότητα. «Βέβαια, εκείνη την ημέρα έβρεχε καρεκλοπόδαρα. Ευτυχώς με είχαν διαβεβαιώσει πως η δάδα έχει περάσει από ατελείωτα τεστ και πως ακόμα και σε τυφώνα η φλόγα δεν θα έσβηνε, οπότε ήμουν ψύχραιμος» λέει γελώντας στην «Κ».
Αθλητικογράφος στο επάγγελμα, κάποια στιγμή ξεκίνησε από προσωπικό κυρίως ενδιαφέρον μια έρευνα για την τελετή Αφής της Φλόγας και κατέληξε να γράψει ένα βιβλίο για την ιστορία της: «Πολλοί πιστεύουν πως στην Αρχαία Ολυμπία υπήρχε ανάλογη τελετή, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. Η έμπνευση είναι πράγματι από εκεί (στη διάρκεια των Αγώνων υπήρχε πάντα στο Πρυτανείο αναμμένος ένας βωμός με τη Φλόγα), αλλά η τελετή όπως υπάρχει σήμερα και τα όσα ακολουθούν έγιναν πρώτη φορά στους αγώνες του ’36 στο Βερολίνο».
Μέλη της ΔΟΕ είχαν βρεθεί δύο χρόνια νωρίτερα στην Τεγέα και είχαν συζητήσει την ιδέα. Ολοι συμφώνησαν και άρχισαν να ψάχνουν τον τρόπο που θα μπορούσε να ανάψει η Φλόγα. Πίσω στη Γερμανία έκαναν δοκιμές σε ειδικά εργαστήρια, αλλά τη λύση που χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα έδωσε ο Ελληνας αρχαιολόγος Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς. Η Αφή –τους είχε πει– έπρεπε να γίνει όπως θα την έκανε ο Απόλλωνας, με τη βοήθεια του ήλιου (και ενός κατόπτρου).
Το πώς θα άναβε η δάδα, βέβαια, ήταν πολύ γρήγορα ένα από μικρότερα προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν οι διοργανωτές εκείνης της Ολυμπιάδας. Σε τηλεγραφήματά τους, ο Μπάρκερ ανακάλυψε μεγάλη ανησυχία και βάσιμες υποψίες πως μέλη της ΟΚΝΕ (της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας) θα προσπαθούσαν να σαμποτάρουν τους αγώνες. «Εψαχναν τρόπο να εισχωρήσουν στην ομάδα των λαμπαδηδρόμων για να κλέψουν ή να καταστρέψουν τη δάδα». Και δεν ήταν η μοναδική φορά που η ΔΟΕ είχε παρόμοια «ελληνικά» προβλήματα. Στους Αγώνες του ’48, εν μέσω εμφυλίου, οι αντάρτες είχαν ανακοινώσει πως δεν θα άφηναν να πραγματοποιηθούν η τελετή και η λαμπαδηδρομία, αναγκάζοντας τους διοργανωτές να αλλάξουν πολλές φορές τη διαδρομή της Φλόγας.
Ο πρώτος που κράτησε τη Φλόγα το ’36 ήταν ο νεαρός τότε Κωνσταντίνος Κονδύλης, μετέπειτα διπλωμάτης, αλλά ήδη από τότε διάσημος αφού είχε αποτυπωθεί στο κάλυμμα ενός κουτιού σπίρτων που είχε μπει σε κάθε ελληνικό σπίτι. Σε εκείνη την πρώτη τελετή συμμετείχε και η 14χρονη Μαρία Χορς, που χρόνια αργότερα θα αναλάμβανε τη χορογραφία της τελετής. Στην Αρχαία Ολυμπία είχαν φτάσει τότε και τα συνεργεία μιας διάσημης σκηνοθέτιδος για να γίνει το πρώτο επίσημο ντοκιμαντέρ. «Βέβαια, η σκηνή της Αφής είναι… μαϊμού. Η σκηνοθέτις δεν είχε μείνει ευχαριστημένη από τις λήψεις της, οπότε έστησε ξανά την τελετή στους Δελφούς» λέει ο Μπάρκερ.
Το ’36 η Φλόγα μεταφέρθηκε στο Βερολίνο κυρίως από αθλητές που διέσχιζαν διάφορες χώρες. Εκτοτε, όμως, έχει μεταφερθεί με δεκάδες διαφορετικούς τρόπους: τρένα, γόνδολες, καμήλες, καράβια, ακόμα και μέσα στο νερό έχει μπει. Η πιο εντυπωσιακή λαμπαδηδρομία για τον Μπάρκερ ήταν αυτή των Ολυμπιακών της Αθήνας: «Η Φλόγα επέστρεψε σε κάθε πόλη που έχει φιλοξενήσει τους Αγώνες, καθώς και σε άλλες πόλεις που επιλέχθηκαν ως διεθνούς σπουδαιότητας». (Η μοναδική φορά που δεν πραγματοποιήθηκε ελληνικό κομμάτι της λαμπαδηδρομίας ήταν το ’84 στους Αγώνες του Λος Αντζελες ως αντίδραση στο ότι πουλούσαν το δικαίωμα να συμμετάσχει κάποιος).
Η μεγάλη έκπληξη βρίσκεται συνήθως στην ταυτότητα του τελευταίου λαμπαδηδρόμου, που βάζοντας τη Φλόγα στον βωμό σηματοδοτεί την έναρξη των Aγώνων. Για τον Μπάρκερ η πιο συγκινητική επιλογή ήταν αυτή της Σεούλ το ’88. Οι Κορεάτες είχαν επιλέξει έναν μαραθωνοδρόμο που είχε κερδίσει το ’36 το χρυσό. Η χώρα του, όμως, ήταν τότε υπό ιαπωνική κατοχή και εκείνος είχε αγωνιστεί με τη σημαία της Ιαπωνίας. Οταν 52 χρόνια αργότερα μπήκε στο στάδιο κρατώντας τη Φλόγα, όλη η χώρα ένιωσε πως γύριζε πίσω στον χρόνο και άλλαζε την Ιστορία της».
Η ώρα της Ν. Κορέας
Πριν από λίγες μέρες, η Φλόγα μέσα σε δύο μικρά φανάρια έφτασε ξανά στη Νότια Κορέα για να ξεκινήσει αυτή τη φορά το ταξίδι της προς τους Χειμερινούς Αγώνες της Πιονγκ Τσανγκ. Πρόκειται να μπει σε τρένο ατμού, σε τελεφερίκ, ενώ για πρώτη φορά τη Φλόγα θα κουβαλήσει και ένα ρομπότ. Ενώ όσον αφορά τον τελευταίο λαμπαδηδρόμο, ακούγεται πως η επιλογή θα έχει άμεση σχέση με το μήνυμα προώθησης της Ειρήνης στην κορεατική χερσόνησο…