Τα βρασμένα βλίτα σαλάτα μαζί με πατάτες και κολοκυθάκια δεν είναι μια ασυνήθιστη ιδέα -απεναντίας για πολλούς από εμάς είναι μία από τις πιο γνήσιες καλοκαιρινές γεύσεις. Το αποκορύφωνα της νοστιμιάς της, αυτή η βραστή σαλάτα το αγγίζει μέσα στον Αύγουστο: τα βλίτα είναι πιο τρυφερά και πιο χυμώδη. Τα κολοκυθάκια, οι βετεράνοι του θερινού μποστανιού αφού είναι τα πρώτα που βγαίνουν ήδη από τα τέλη της άνοιξης, είναι πιο ψωμωμένα, πιο νόστιμα και με λιγότερα σπόρια. Μαζί τους οι πατάτες -ολοχρονίς πια, η εποχικότητά τους έχει χαθεί στο πιάτο. Από τα μέσα του καλοκαιριού θα μπουν και τα αμπελοφάσουλα με τη γλυκιά μεταλλική τους γεύση.
Αυτό το σύνολο, βλίτα-κολοκυθάκια-πατάτες-αμπελοφάσουλα, το έχω κάπως ταυτίσει με την ψυχολογική προετοιμασία για τον αποχαιρετισμό του καλοκαιριού, όταν οι μέρες συντομεύουν και οι μυρωδιές των μποστανικών είναι πιο πυκνές και μεστές.
Ηταν λοιπόν τόσο μεγάλη η έκπληξη όταν γνώρισα μια κρητική συνταγή που από τη μία συμβολίζει αυτήν ακριβώς την εποχή και από την άλλη είναι μια άγνωστη εκδοχή για μένα. Η συνταγή έχει και το εξίσου ωραίο όνομα «βρασταρέ», που πάει να πει «βρασμένα όλα μαζί, παντρεμένα» κι αυτό ακριβώς είναι, ένα μείγμα βρασμένων βλίτων, κολοκυθιών και πατάτας, αλλά με μια διαφορετική προσθήκη: τις βραστές ντομάτες. Γιατί στο Ατσιπόπουλο, το ρεθυμνιώτικο χωριό όπου την πρωτοδοκίμασα, δεν ρίχνουν την ντομάτα ως συνηθισμένη κόκκινη σάλτσα, δηλαδή μαγειρεμένη σε λάδι και αρωματισμένη με μυρωδιές, αλλά απλώς τη βράζουν σε νερό, ολόκληρη και με τη φλούδα της. Μετά τη λιώνουν με το πιρούνι για να λούσει με το κοκκινάδι της ένα λόφο βλίτα με κολοκύθια και πατάτες. Ο Μανόλης Παπαδογιαννάκης που μαγειρεύει με τη γυναίκα του την Ελένη στην ταβέρνα τους (πρώην καφενείο) στο Ατσιπόπουλο, απολαμβάνει να φτιάχνει το βραστερέ του: Δίχως περίπλοκες τεχνικές και επεξεργασίες, ένα πιάτο πρωτόλειο, από αυτά που βγάζουν στη φόρα τα καλά ή τα κακά της πρώτης ύλης.
Η μεγαλύτερη απόλαυση όπως αυτού του καλοκαιρινού φαγητού, είναι πως το ζεις με τις αισθήσεις σου. Πρώτα το μάτι χορταίνει με τα ολοζώντανα χρώματα, έπειτα απολαμβάνεις τις ευωδιές των υλικών, και μετά έχεις τη χαρά να νιώσεις με τα χέρια τη σύσταση και την υφή τους. Να λιώνεις τη ζεστή, μαλακή ντομάτα ανάμεσα στα δάχτυλά σου πάνω από τα βλίτα και, να πιέζεις με τη γροθιά τις βρασμένες και ξεφλουδισμένες πατάτες πάνω σε ένα ξύλο κοπής, να νιώθεις τη συμπαγή τους ψίχα να υποχωρεί, να σπάζει ακανόνιστα και να βγάζει τους ατμούς της.
Αυτό το γοητευτικό για όλες τις αισθήσεις φαγητό, σου δίνει την απόλαυση να λιανίζεις, να λιώνεις, να σπας, να ζουλάς, και τελικά να τρως την τροφή σου με τον πιο αυθόρμητο και γοητευτικά τραχύ τρόπο: με όλες σου τις αισθήσεις.
Βλίτα με ντομάτα, βρασταρέ
Υλικά (για 5-6 μερίδες)
1.500 γρ. βλίτα, ζυγισμένα καθαρισμένα (περίπου 2 κιλά ακαθάριστα)
3 μεγάλες, ώριμες αλλά σφικτόσαρκες ντομάτες
3 μέτριες πατάτες, με τη φλούδα, πολύ καλά πλυμένες
4 μέτρια κολοκυθάκια, ολόκληρα
ελαιόλαδο, όσο θέλουμε
ανθός αλατιού
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Βάζουμε να βράσει άφθονο αλατισμένο νερό σε μια μεγάλη κατσαρόλα και, όταν αρχίσει να κοχλάζει, ρίχνουμε τις ντομάτες, ολόκληρες, τις πατάτες και τα κολοκύθια. Βράζουμε τις ντομάτες και τα κολοκύθια για περίπου 20-25 λεπτά, μέχρι να τα διαπερνά εύκολα το μαχαίρι. Τα βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα και τα αφήνουμε σε πιάτο. Στο ίδιο νερό (όπου βρίσκονται ακόμα οι πατάτες) ρίχνουμε τα βλίτα και βράζουμε για άλλα 20 λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν και τα δύο. Αποσύρουμε από τη φωτιά, βγάζουμε από την κατσαρόλα τις πατάτες και τις αφήνουμε να κρυώσουν λίγο. Στραγγίζουμε καλά τα βλίτα. Ξεφλουδίζουμε τις πατάτες και τις σπάμε με το πιρούνι σε ακανόνιστα κομμάτια. Σε μεγάλη πιατέλα βάζουμε τα βλίτα, τις πατάτες και τα κολοκύθια. Ξεφλουδίζουμε τις ντομάτες (η βρασμένη φλούδα αφαιρείται πανεύκολα) και τις λιώνουμε με πιρούνι σε ένα πιάτο. Αδειάζουμε τις λιωμένες ντομάτες στην πιατέλα με τα υπόλοιπα υλικά, ρίχνουμε ανθό αλατιού και ελαιόλαδο και σερβίρουμε.
