Απόψε το βράδυ, στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, στο Ηράκλειο, θα παρουσιαστεί η νέα έκδοση του «Σηματολογίου», των μικρών φράσεων με τα κοσμήματα που τις συνοδεύουν, έτσι όπως σχεδιάστηκαν από τον Οδυσσέα Ελύτη, από το 1974. Είναι μια από τις εκδηλώσεις που διοργανώνει η Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών με αφορμή τη γενέθλιο ημέρα (2 Νοεμβρίου) του ποιητή, στο Ηράκλειο της Κρήτης. Παράλληλα, το νωρίτερο σ’ έναν χρόνο από σήμερα, σχεδιάζεται -όπως αποκάλυψε στην «K» η Ιουλίτα Ηλιοπούλου- μια μεγάλη έκθεση για τον Οδυσσέα Ελύτη στο Μουσείο Μπενάκη, σε συνεργασία με ξένα μεγάλα μουσεία. Τίτλος της «Ναυτίλος των αιώνων» και σκεπτικό της, με άξονα τον Ελύτη, η παρακολούθηση του συνόλου των ευρωπαϊκών καλλιτεχνικών ρευμάτων του 20ού αιώνα.
Το «Σηματολόγιον» αποτελούν σαράντα πέντε μικρές φράσεις «Κι από την ανάποδη/ φοριέται η φαντασία/ και σ’ όλα τα μεγέθη της» «Χαράξου κάπου/ με οποιονδήποτε/ τρόπο/ και μετά πάλι/ σβήσου /με γενναιοδωρία» «Κάπου ανάμεσα Τρίτη/ και Τετάρτη/ πρέπει να παράπεσε / η αληθινή σου μέρα».
Στίχοι; Στιγμιαίες σκέψεις; Στοχασμοί; Απλώς ποίηση, του Οδυσσέα Ελύτη, έτσι όπως γράφτηκαν το 1974 και κοσμήθηκαν με σχέδια που χάραξε ο ίδιος σε σελίδες γραφομηχανής. Μετά την πρώτη έκδοσή του, το 1977, από τις εκδόσεις «Ερμείας», σήμερα το «Σηματολόγιον» θα βρίσκεται ξανά στα βιβλιοπωλεία, ακολουθώντας πιστά τον σχεδιασμό της έκδοσης από τον ίδιο τον Ελύτη, από τις εκδόσεις «Υψιλον».
Ημέρα των ενενηκοστών γενεθλίων του ποιητή θα ήταν η σημερινή, και αυτό το διήμερο διάλεξε η Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, που εδρεύει στη γενέθλια πόλη, το Ηράκλειο της Κρήτης, για να τιμήσει τη μνήμη του. Στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, θα φιλοξενηθεί μια μικρή έκθεση, με 60 φωτογραφίες από την παιδική του ηλικία ώς το 1996, και ενδεικτικά μερικά από τα βιβλία του και κάποιες μεταφράσεις έργων του, «περίπου τριάντα, από ιδιαίτερες γλώσσες» μαζί με δύο ζωγραφικά έργα του Ελύτη, ένα κολάζ και μια τέμπερα, όπως είπε στην «K», η Ιουλίτα Ηλιοπούλου, η οποία φρόντισε και γι’ αυτήν την εκδήλωση, και θα παρουσιάσει απόψε στο Ηράκλειο τη νέα έκδοση του «Σηματολογίου».
Λίγο πριν από την κάθοδό της στην Κρήτη, επισκεφτήκαμε την Ιουλίτα Ηλιοπούλου στο διαμέρισμα της οδού Σκουφά, όπου διηγήθηκε τη μικρή ιστορία του «Σηματολογίου». «Είναι το μόνο βιβλίο που σχεδίασε προσωπικά ο Ελύτης, το 1974. Επρόκειτο τότε να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Αστερίας, αλλά δεν τελεσφόρησε. Κυκλοφόρησε, τελικά, το 1977 -έναν χρόνο πριν από την κυκλοφορία της Μαρίας Νεφέλης- από τις εκδόσεις Ερμείας». Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου βρίσκει τη νέα έκδοση πιο αρμόζουσα με την αρχική αισθητική του ποιητή. Στέκεται ιδιαίτερα «στην επικαιρότητα του αποφθεγματικού λόγου του Ελύτη, ενός νέου παροιμιακού λόγου. Είναι γνωστή άλλωστε η κρυφή ροπή του Ελύτη σ’ έναν αποφθεγματικό λόγο. Κατά την αντίληψή μου, μοιάζουν να είναι συνθήματα μιας νέας επανάστασης, από την πλευρά της αθωότητας».
Σαράντα δύο από τις σαράντα πέντε ρήσεις του «Σηματολόγιου» υπάρχουν και στη «Μαρία Νεφέλη» οι τρεις που λείπουν είναι ενταγμένες μέσα στο ποίημα. Η ξεχωριστή τους έκδοση όμως έδειχνε ότι μπορούν να υπάρξουν και μόνες τους.
Μια έκδοση, στην οποία κυριαρχεί η λιτότητα και η αφαίρεση – εν τέλει το πλήρες. Τόσο στα ζωγραφικά σχέδια όσο και στον λόγο.
Τα σχέδια του Δ. Σαββόπουλου δεν σταματούν εδώ. Αν και η συναυλία του που σχεδίαζε το Πατριαρχείο αναβλήθηκε προς το παρόν, αφού ο πανηγυρικός της χαρακτήρας δεν ταίριαζε στο πένθος των ημερών, όπως σχολίασε ο ίδιος, υπάρχει το ενδεχόμενο κάποιων ζωντανών εμφανίσεων στην Αθήνα κατά τον Φεβρουάριο. «Μου ζητήθηκε να κάνω ένα πρόγραμμα για τον νέο χώρο, που ‘ναι τεράστιος και λειτουργικός, στο Γκάζι. Στην οδό Πειραιώς. Ακόμη δεν είμαι έτοιμος να πω τίποτα». Προηγείται το Λονδίνο, η Κύπρος και φυσικά το γιορτινό πολύχρωμο «Σαββόραμα».