«Μαχαιριά» χαρακτήρισε ο Τύπος το δεύτερο πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, το οποίο χαρακτηρίζει παράνομη την οικοδομική άδεια της κατοικίας της βουλευτού Ελισάβετ Παπαζώη στην Οία. Η πρώην υφυπουργός Χωροταξίας και Περιβάλλοντος, πρώην υπουργός Αιγαίου και πρώην αν. υπουργός Εξωτερικών, σύμφωνα με τον Συνήγορο, ανήγειρε οικήματα σε έδαφος χαρακτηρισμένο ως ακατάλληλο για δόμηση και με άδεια που εκδόθηκε παρανόμως από το Πολεοδομικό Γραφείο Θήρας. Μία μάλιστα αναθεώρηση άδειας, παράνομη, εκδόθηκε όταν η κ. Παπαζώη ήταν υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ, από υφισταμένους της…
Παρόμοιες διαπιστώσεις για την ίδια υπόθεση, με τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία, είχε κάνει και προ μηνών η ανεξάρτητη αρχή. Τότε είχε προκαλέσει κύμα αντι-γνωμοδοτήσεων από το υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, που απαντούσαν στις αιτιάσεις του Συνηγόρου. «Ηθικά και πολιτικά δικαιωμένη» είχε δηλώσει, τότε, η τότε υπουργός. Ακριβώς όμως στο πολιτικό και ηθικό μέρος, δεν υπήρξε καμία κίνηση ευθιξίας: η τότε υπουργός δεν έθεσε, λ.χ., την παραίτησή της στη διάθεση του πρωθυπουργού…
Ο πρωθυπουργός, από την πλευρά του, μίλησε με τον τρόπο του: την επαύριον του «φονικού» πορίσματος επισκέφθηκε τιμητικά τον Συνήγορο του Πολίτη Νικηφ. Διαμαντούρο επί τη ευκαιρία των γενεθλίων του θεσμού. Η υπουργός καλύφθηκε, όσο καλύφθηκε, από τον πρώην συνεργάτη της στο υπουργείο Περιβάλλοντος K. Λαλιώτη και περίμενε στωικά τον ανασχηματισμό, γνωρίζοντας ότι δεν έχει πια υπουργείο γι’ αυτήν…
Απορία πρώτη: Αν δεν ήταν βέβαιος ο ανασχηματισμός, τι θα συνέβαινε; Θα παραιτούνταν η κ. Παπαζώη; Θα την απέπεμπε ο πρωθυπουργός προκειμένου να διαφυλάξει το κύρος της κυβέρνησής του; Δεν θα το μάθουμε ποτέ: το συνέδριο τα σάρωσε όλα.
Απορία δεύτερη: Το υπουργείο του κ. Λαλιώτη θα έσπευδε τόσο γρήγορα και αποτελεσματικά να αποφανθεί για οποιαδήποτε άλλη πολεοδομική υπόθεση, αν δεν επρόκειτο για την τρωθείσα τιμή της συναδέλφου; Προφανώς ο κ. Λαλιώτης έκρινε πολιτικά και έδρασε αναλόγως, προασπίζοντας τη συντεχνία και όχι το δημόσιο συμφέρον, αυτό που επικαλείται ο Συνήγορος του Πολίτη. Εδρασε με τα ίδια αντακλαστικά, ακριβώς όπως όταν καθύβριζε το Ε’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, οσάκις αυτό γνωμοδοτούσε με τρόπο που δεν ταίριαζε στο πώς αντιλαμβανόταν τον δημόσιο χώρο και το περιβάλλον.
Απορία τρίτη: Οταν οι βουλευτές και οι υπουργοί, κατεξοχήν πολιτικά πρόσωπα, καλύπτονται αφενός από τη βουλευτική ασυλία, καταδιώκουν αφετέρου δικαστικώς οποιονδήποτε τολμήσει να ελέγξει τις δημόσιες πράξεις τους, τι θα κάνει ο απλός πολίτης; Ο μη βουλευτής, μη αιρετός, μη προβεβλημένος; Θα βυθιστεί στην παρανομία και στη δικομανία, κατ’ αναλογίαν… Και δεν θα τολμήσει να ελέγξει κανέναν άρχοντα.
Οταν μια υπουργός «ηττάται» σε δύο κατά σειράν προσωπόληπτες δίκες (εναντίον του επάρχου που δημοσιοποίησε την παρατυπία!) και εν συνεχεία προσφεύγει στον Αρειο Πάγο, όταν δεν δείχνει την παραμικρή ευθιξία σε όσα της καταμαρτυρούν δύο φορές τα δικαστήρια και η κορυφαία Ανεξάρτητη Αρχή για τον έλεγχο της Διοίκησης – ε τότε, η δημοκρατία μας νοσεί. Νοσεί στην κεφαλή, στην ηγεσία ευτυχώς δεν νοσεί το σώμα: η δράση του Συνήγορου του Πολίτη το μαρτυρεί. Αλίμονο όμως για την ποιότητα της δημοκρατίας μας, αλίμονο για την πίστη του κάθε πολίτη στην ισονομία και στην ισοπολιτεία, τα θεμέλια της δημοκρατίας, αν το μόνο μέσο για να ελέγξει τη διοίκηση είναι η προσφυγή στον Συνήγορο, ο οποίος θα αντιδικεί με τους υπουργούς, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, τον μηχανικό της Πολεοδομίας, τον δασονόμο, τον δήμαρχο… Η δημοκρατική ζωή θα εκφυλιζόταν σε δικαστικό σίριαλ.
Η ουσία του πορίσματος για την υπουργική κατοικία και πισίνα στην Οία δεν είναι τόσο ο ενδεχόμενος δόλος, το τυπικό σφάλμα, η κακή εκτίμηση, ούτε καν η ενδεχόμενη κερδοφορία εξ αυτών των κινήσεων. Η ουσία είναι ότι οι προύχοντες αποφεύγουν κάθε έλεγχο του δημόσιου βίου τους, κι όταν ο έλεγχος συμβεί εντέλει, ο πολιτικός δεν δρα πολιτικά, με παρρησία και θάρρος, με ανάληψη της όποιας πολιτικής ευθύνης του αναλογεί, πέραν της ποινικής ή διοικητικής. Ο πολιτικός δρα δικηγορίστικα, παρελκυστικά, όπως ο οποιοσδήποτε ατσίδας που καταπατά παραλία ή πλατεία…
Και δρουν έτσι, υπόγεια και κυνικά, κυρίως όσοι κατά κόρον μιλούν «πολιτικά», με ιστορικούς αναγωγισμούς περί επαράτου Δεξιάς. Πολιτικοί στα εύκολα λόγια, και όχι στα δύσκολα έργα.