Ο Ερνστ Γκόμπριχ, ηγετική φυσιογνωμία στην ιστορία της τέχνης, απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών κληροδοτώντας ένα πλούσιο συγγραφικό και εκπαιδευτικό έργο. Ο Γκόμπριχ υπήρξε ένας διανοητής που προήλθε από το πνευματικό και ανανεωτικό κλίμα της Βιέννης, όπου γεννήθηκε το 1909, αλλά δεύτερη πατρίδα του υπήρξε η Βρετανία, χώρα στην οποία εργάστηκε και από την οποία εμπνεύστηκε. Δέχθηκε τις υψηλότερες τιμές (όπως το Order of Merit) και ώς το τέλος υπήρξε παραγωγικός. Το νέο του βιβλίο («The Preference for the Primitive») αναμένεται να κυκλοφορήσει το 2002.
Στον Γκόμπριχ οφείλουμε μια νέα θεώρηση της κλασικής παράδοσης της δυτικής τέχνης. Είχε τολμήσει, ως γνήσιος κληρονόμος της Βιέννης του Φρόιντ, να διασυνδέσει την ιστορία της τέχνης με την ψυχολογία και τη φιλοσοφία και να διατυπώσει ριζοσπαστικές απόψεις για τη σχέση ανάμεσα στην πραγματικότητα που βιώνεται και στην ενόραση της πραγματικότητας. Κλασικό έργο του, ήδη από το 1950, μεταφρασμένο σε πολλές γλώσσες και με πωλήσεις έξι εκατομμυρίων αντιτύπων διεθνώς, είναι η «Η Ιστορία της Τέχνης» (στα ελληνικά από τις εκδόσεις του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης). Στο έργο αυτό, που το ανανέωνε διαρκώς ο ίδιος (σε 16 ανατυπώσεις), ο Γκόμπριχ εξετάζει την ανάπτυξη της τέχνης από την προϊστορία ώς τον μοντερνισμό. Το άλλο κλασικό έργο του, «Η Ψευδαίσθηση της Τέχνης», είχε κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Νεφέλη» (μτφ. Ανδρέας Παππάς).
Ο Γκόμπριχ, που έχει γράψει σε σύνολο πάνω από 20 βιβλία, θεωρείται ο μεγαλύτερος θεωρητικός της ιστορίας της τέχνης και ένας εξέχων λόγιος. Είχε δημιουργήσει «σχολή» οπαδών, μαθητών και συνεχιστών της σκέψης του. Από το 1956 ώς το 1975, ο Γκόμπριχ ήταν διευθυντής του Ινστιτούτου Warburg, που είναι το ερευνητικό κέντρο για θέματα τέχνης του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Σε αυτό το ίδρυμα ξεκίνησε την ακαδημαϊκή και ερευνητική σταδιοδρομία του το 1936, μετά τις σπουδές του στην Αυστρία. Με τον θάνατο του Γκόμπριχ περνάει συμβολικά στο παρελθόν η διακεκριμένη φρουρά των στοχαστών εκείνων που διαμορφώθηκαν προπολεμικά και συνέγραψαν μεταπολεμικά.
Η έκθεση του Τσόκλη προσφέρει επίσης στο μουσείο τη δυνατότητα να μεταμορφωθεί και να διεκδικήσει τον τόπο του: να δηλώνει εκεί, στο κέντρο της πόλης, ότι υπάρχει σύγχρονη δημιουργία, που αφορά ΚΑΙ τα πλήθη. Τώρα είναι η σειρά της πολιτείας να μιλήσει: να φανεί αντάξια των ιστορικών απαιτήσεων και των δικών της υποσχέσεων. Δηλαδή, να χτίσει το μουσείο… Τόσο απλά.